Winkelmand

Geen producten in de winkelwagen.

Waarom iedereen een mentor zou moeten hebben

In Amerika is de mentor een bekend fenomeen, iemand in het bedrijf of van buiten die je helpt in je carriere. In Nederland kennen we dit nog nauwelijks. Wat heb je aan een mentor en hoe kom je eraan?

Businessman consulting customer in cafe Foto: Getty

Een lastige baas, wel of niet een nieuwe baan of een strategie voor een promotie, dat zijn allemaal zaken die je bespreekt met een mentor. In Nederland regelen we dit soort advies vooral informeel, maar in de VS is het een vrij formele relatie. Je vraagt iemand je te mentoren en spreekt vervolgens op een regelmatige basis met diegene af. Margaret Dawson, vice president Portfolio product marketing bij open source software bedrijf Red Hat, mentorde in haar carrière tientallen vrouwen (en ook een paar mannen). Het leverde haar in 2016 een award op voor mentor of the year. 

Wat is een mentor?

‘Simpel gezegd is het iemand met wie je kan praten over werkgerelateerde zaken. Het is iemand die ervaring heeft met de zaken waar jij mee zit. Dat is meestal iemand die meer senior is, maar dat hoeft niet per se. Ik had een paar jaar geleden een jonge vrouw in mijn team die heel veel wist van social media, iets waar ik heel weinig van af wist. Dus ik heb haar toen gevraagd om mij daarmee te helpen. Een persoon kan meerdere mentors hebben, ik heb er nu een stuk of drie. Mensen die ik bel als ik advies nodig heb.’

Hoe vind je een mentor?

‘Als je iemand ziet die je bewondert en waarvan je denkt dat je veel kunt leren moet je het gewoon vragen. Dat is doodeng, ik weet het. Maar wat is het ergste dat kan gebeuren? Dat iemand “nee” zegt, en wat dan nog? Daar kom je ook wel overheen.’

Hoe kies jij mensen om te mentoren?

‘Ik word meestal gevraagd. Ik zeg eigenlijk nooit “nee” tegen iemand. Ik wil wel graag weten waarom iemand door mij gementord wil worden en wat diegene ervan verwacht. Meestal blijkt dan wel dat diegene er niet zo goed over heeft nagedacht. Er wordt van ze verwacht dat ze een mentor hebben. Daarom laat ik ze hun doelen opschrijven en samen kijken we wat we daaraan kunnen doen. Die doelen kunnen heel erg verschillen. Soms is het heel concreet, ze willen een promotie, maar het kan ook zijn dat ze willen leren hoe ze meer senioriteit uitstralen. Als we een relatie hebben opgebouwd, zien we elkaar een of twee keer per jaar.’

Heb je zelf een mentor?

‘Op het moment heb ik drie mannen die ik om advies vraag. Maar ik heb ook veel vrouwelijke mentoren gehad. Mijn eerste baas bijvoorbeeld, was een vrouw. Ik kwam net van de universiteit. Op mijn eerste dag in mijn nieuwe baan arriveerde ik in een vreselijk jaren tachtig-zakenpak met enorme schoudervullingen en een strik om mijn nek omdat ik dacht dat dat de manier was waarop professionele vrouwen eruit zagen. Mijn baas, die ik nog niet eerder gezien had omdat ik door haar baas was aangenomen kwam haar kantoor uit. Ze zag er fantastisch uit, met een soort kanariegeel pak en het eerste wat ze zei was: “What the fuck are you wearing?”. Zij heeft me echt heel veel geleerd. Van hele praktische zaken als een garderobe en naar de kapper tot eigenlijk een van de belangrijkste lessen die ik heb gehad namelijk dat je niet iemand anders moet proberen te zijn om succes te hebben.’

Is dat voor veel vrouwen een probleem?

‘Ik zie om me heen dat veel meisjes als ze opgroeien wordt geleerd om zich aan te passen aan de normen die er heersen. Kijk naar meisjes tussen de vier en zes. Die zijn uitbundig, ongeremd en gaan lekker hun gang. Maar als ze ouder worden, worden ze aan alle kanten gecorrigeerd. Dan krijgen ze bijvoorbeeld te horen dat ze niet zo hard moeten praten, vaak van mensen met de beste bedoelingen. Maar het resultaat is dat meisjes zich gedragen zoals er van ze verwacht wordt. In de zakenwereld gaat dat dan weer tegen ze werken, omdat ze niet serieus worden genomen.

Ik wil vrouwen helpen om hun vrouwelijkheid te gebruiken. Je hoeft je niet als een man te gedragen om hogerop te komen. Ik zeg altijd “Let your true light shine”, en wat dat is, is voor iedereen anders. In tech kom ik veel vrouwen tegen die zich helemaal niet kunnen vinden in adviezen als Lean in van Sheryl Sandberg en zichzelf niet heel erg willen laten zien. Vrouwen die liever op de achtergrond blijven. Dat is prima. Ik wil juist deze minder assertieve vrouwen helpen om toch gezien te worden en vooruit te komen.”

Welke vragen krijg je veel van vrouwen?

‘Het zijn eigenlijk altijd dezelfde. De eerste is hoe ze er in een vergadering voor kunnen zorgen dat hun ideeeën gehoord worden, in plaats van dat ze genegeerd worden. Ook vragen ze waarom het toch zo is dat als een man met hetzelfde idee komt, dat wél enthousiast wordt ontvangen. En er wordt me altijd gevraagd hoe ik zo hoog ben opgeklommen terwijl ik vijf kinderen heb. En tot slot willen mensen altijd weten hoe je een mentor vindt.’

En wat zijn je antwoorden?

‘Op de eerste vraag kan ik niet uit ervaring spreken, want het is mij nooit gebeurd. Maar ik adviseer altijd om alert te zijn op dit soort situaties als het gebeurt bij anderen. Zeg dan: “Goed idee van (naam van de man) vond het ook al eerder toen (naam van de vrouw) het zei.” Zaak is om niet te pinnig over te komen. Vrouwen moeten elkaar helpen.

De tweede vraag beantwoord ik met de mededeling dat ik een stuk hoger in de boom zou zitten als ik geen kinderen had. Maar ik heb altijd mijn familie voorop gesteld, toen ze klein waren kon ik geen werkdagen van 12 uur maken, en dat heb ik ook niet gedaan dus. Ik heb ze wel altijd betrokken bij mijn werk. Aan tafel vertelde ik waar ik mee bezig was, en vroeg ze om advies bij het wisselen van baan.

Wekelijks de nieuwsbrief van Management & Leiderschap ontvangen?



Door je in te schrijven ga je akkoord met de algemene en privacyvoorwaarden.

Naar mijn werkgevers toe ben ik daar ook altijd duidelijk over geweest. In het eerste gesprek vroeg ik of het bedrijf een zogenaamde butts and seat’ cultuur had of dat het ging om productiviteit. Want dat ik elke dag om vier uur weg ben en als het ze erom ging dat ik fysiek aanwezig was, dan zou het geen succes worden. Transparantie vind ik belangrijk. Ik ben heel erg goed in mijn werk, zei ik dan, maar zo zal het gaan. Het vergt moed om dit soort grenzen te stellen, maar het heeft mij verder geholpen.’

Een van de adviezen die je vrouwen geeft, is dat ze een mid-life crisis moeten hebben, wat bedoel je daarmee?

‘Niet dat ze bij hun gezin weg moeten en er met een man van 25 vandoor moeten gaan. Maar wel dat ze goed bij zichzelf te rade moeten gaan wie ze zijn en wat ze nou echt willen. Vooral vrouwen vergeten dat omdat ze zo druk zijn met hun werk aan de ene kant en met zorgen voor hun gezin aan de andere. Ze vergeten wie ze zelf zijn en wat ze willen. Voor mij kwam dat moment een paar jaar geleden. Ik was zo druk met vanalles dat ik me ineens afvroeg: “Where did Margie go?” Toen ben ik gaan kijken naar wat ik vroeger leuk vond en wat me energie gaf en wat ik niet meer deed. Voor mij betekende dat dat ik ben gaan zingen in een rockband en ik een klassieke Mustang heb gekocht.’