Winkelmand

Geen producten in de winkelwagen.

Waarom je vervelen soms best nuttig is

Sinds de komst van de smartphone vervelen we ons maar zelden. Online is immers meer dan genoeg afleiding te vinden. En dat is eigenlijk best jammer. Want juist wanneer we ons te pletter vervelen ontstaan de mooiste ideeën.

‘Goed, druk!’ Dikke kans dat dat is wat je zegt wanneer iemand vraagt hoe het met je gaat. Los van het feit dat we vaak ook echt razend druk zijn, lijkt dit ook het gewenste antwoord. Een volle agenda duidt erop dat je ‘lekker bezig’ bent en dus proppen we onze week vol met verplichtingen en afspraken.

Voor de komst van het internet en de smartphone werden onze drukke schema’s nog wel eens onderbroken door korte rustmomenten. Wanneer we doelloos voor ons uitstaarden omdat we op de bus stonden te wachten bijvoorbeeld. Maar sinds we gewapend met onze mobiele telefoon door het leven gaan, zijn dit soort ‘saaie’ momenten er eigenlijk niet meer bij. Laat staan dat er nog wel eens dagen zijn waarop we ons gewoon te pletteren vervelen. Herinner jij je nog wanneer je dat voor het laatst had? Waarschijnlijk niet. Of je denkt aan je kindertijd. Aan druilerige dagen waarop het te koud was om naar buiten te gaan en je op al je speelgoed al lang was uitgekeken. Uit pure ellende ging je dan maar je ouders lastigvallen of je jongere broertje pesten.

Verveling is nuttig

Eerlijk toegegeven, dit zijn waarschijnlijk niet je mooiste jeugdherinneringen. Toch is het best jammer dat dit soort momenten er tegenwoordig nauwelijks meer bij zijn. Verveling mag dan een beetje nutteloos en stom aanvoelen, het is wel degelijk ergens goed voor. Vervelingswetenschappers raden zelfs aan om je wat vaker open te stellen voor deze emotie.

Maar allereerst: wat is verveling nu precies? Je zou het kunnen omschrijven als een ‘psychische of emotionele gesteldheid die iemand ervaart wanneer hij of zij niet iets specifieks hoeft te doen, niet geïnteresseerd in zijn omgeving en het gevoel heeft dat een dag of zelfs een bepaalde periode heel saai of langdradig is.’ Dit gevoel treedt op ‘wanneer de activiteit die je op dat moment aan het doen bent niet voldoet aan de behoefte aan natuurlijke prikkels’.

Verhoogde creativiteit

Het mag dan voelen alsof je op zo’n moment niks doet, je brein is wel degelijk actief. Er wordt alleen een ander deel geactiveerd dan wanneer we met een inspannende taak bezig zijn. Neurologen legden proefpersonen in de MRI-scanner en zagen dat een brein dat niets te doen heeft activiteit vertoon in het ‘default brain network’, ook wel ‘het standaardnetwerk ’ genoemd. Dit is het gebied dat bezig houdt met herinneringen en het verwerken van emoties. Wanneer we ons vervelen is dit gebied heel actief. Het resultaat: we worden creatiever.

Onderzoekers van de Universiteit van Lancashire deden hier uitgebreid onderzoek naar. Ze lieten een aantal proefpersonen net zolang telefoonnummers schrijven totdat ze zich te pletter verveelden. Vervolgens werd gemeten hoe het met de creativiteit van deze mensen stond. Ze lieten de proefpersonen verschillende manieren bedenken om plastic cups te gebruiken. Wat bleek? De verveelde proefpersonen waren hierin veel creatiever dan de groep niet verveelde proefpersonen. ‘Blijkbaar gaat een verveeld brein zo hard op zoek naar prikkels dat er vanzelf creatieve gedachten opkomen’, vertelde hoofdonderzoekster Sandi Mann aan verschillende Amerikaanse media.

Doelgericht en empathisch

Maar meer creativiteit is niet het enige voordeel van verveling. We zouden er ook empathischer van worden. Dat stelde sociaal wetenschapper Teresa Belton in een artikel voor het World Economic Forum. Dat zit zo. Om ons te kunnen inleven in een ander moeten we buiten onze eigen kaders denken en daar is een beetje fantasie voor nodig. Die fantasie wordt weer aangewakkerd door verhoogde creativiteit.

Net als alle emoties heeft ook verveling al sinds de prehistorie een duidelijke functie. Wanneer je je verveelt wordt je namelijk gedwongen op zoek te gaan naar een meer zinvolle activiteit. Omdat de meeste mensen het over het algemeen niet prettig vinden om zich te vervelen, zorgen ze dat ze die activiteit snel gevonden hebben. In de prehistorie was verveling een motivatie om weer op zoek te gaan naar voedsel. Voor ons is het een zetje in de rug om weer eens na te denken over de toekomst en wat we nu eigenlijk willen met ons leven. Wanneer we ons vervelen gaan we namelijk vaak over tot dagdromen. En dan is er ruimte om onze gedachten te ordenen en over allerlei zaken na te denken. Het gevolg? We hervinden onze focus en dat maakt ons doelgerichter.

Betekent dit dat je jezelf dagenlang moet opsluiten in een huisje in de natuur zonder bereik? Nee. Maar het kan geen kwaad je telefoon af en toe thuis te laten en jezelf toe te staan een beetje te dagdromen. En nee, dat is niks om je schuldig over te voelen. Integendeel.

 

 

Wekelijks de nieuwsbrief van Werk en Leven ontvangen?



Door je in te schrijven ga je akkoord met de algemene en privacyvoorwaarden.