Is elke werknemer een kunstenaar?

Als repeterend werk door computers wordt gedaan, blijft alleen uniek mensenwerk over. Worden we straks allemaal kunstenaars?

Ik schreef hier al eerder een artikel over de werkgebieden waar computers het niet gaan winnen van mensen. Dit stuk begon met de zin: het mensenwerk van de toekomst zal er alleen maar creatiever door worden. Creatiever, en waarschijnlijk unieker. Dat leidt tot de vraag: worden werknemers straks allemaal een soort kunstenaars?

Jeopardy

Computers zijn in elk geval sneller dan mensen en zijn bovendien in staat oneindig veel meer te weten. Inmiddels is Watson van IBM al in staat om de subtiliteiten van taal te begrijpen en won hij Jeopardy, een quiz waarin je op basis van het antwoord de vraag moet raden. De toepassingsmogelijkheden hiervan zijn gigantisch. Koppel Watson bijvoorbeeld aan Siri en je hebt de ultieme helpdesk of adviseur.

Goudsmid

Toch geloof ik, zoals ik in het eerdere stuk schreef, dat er altijd werk voor mensen blijft bestaan. Dit werk zal echter voor een groot deel gaan om de interactie met de machines. Iets dat ook kunstenaars langzaam beginnen in te zien. Ik sprak laatst een goudsmid die stelde: 'Met 3D-printen kan iedereen het, dus dat is geen echte kunst'. Ik vroeg haar daarop of ze zelf al 3D-modellen kon maken. Dat bleek niet het geval. Waarop ik voorzichtig zei: dus niet iedereen kan het? Ja, maar iedereen kan het leren. Maar iedereen kan toch ook leren smeden? Alleen is lang niet iedereen er goed in. Hetzelfde geldt voor omgang met machines, zoals 3D-printing. Ook programmeren kan iedereen leren; velen zijn er alleen niet zo goed in.

Wekelijks de nieuwsbrief van Werk en Leven ontvangen?

E-mail *

Door je in te schrijven ga je akkoord met de algemene en privacyvoorwaarden.

Verstuur

Repeterend

De vraag die nu opkomt is de volgende. Als alles dat repeterend is automatiseerbaar is en je ervan moet uitgaan dat alles dat geautomatiseerd kan worden, dat ook zal worden, is het dan niet zo dat alles dat mensen toevoegen eigenlijk een kunstwerk moet zijn? Iets bijzonders, iets creatiefs, iets unieks? Dat hoeft natuurlijk niet per definitie iets tastbaars te zijn. Muziek is ook kunst, maar geen fysiek product, net zo min als film of theater.

Inkomensverdeling

Als we de vraag of al het mensenwerk kunst is met 'ja' beantwoorden, doemt meteen een tweede vraag op: hoe zit het met de inkomstenverdeling? Want in de wereld van de kunst is er een smalle top die er heel goed van kan leven, maar nauwelijks tot geen middenklasse. Dat is iets dat we nu langzaam zien gebeuren in Amerika en Engeland. En ook in continentaal Europa verdwijnt de middenklasse steeds meer. Een logisch gevolg misschien van de ontwikkeling die we doormaken waar ons werk meer en meer op kunst gaat lijken. Maar of dit wenselijk is, is maar de vraag. Het kunstenaarsbestaan is immers niet voor iedereen een paradijs.

Meer over de revolutie van werk? 

• De 7 beroepen van morgen
  
• Ook de loodgieter moet aan de 3D-printer
  
  
• Alle bijdragen van Bas van de Haterd