3D-printen maakt patenten waardeloos

Een van de belangrijkste ontwikkelingen in de wereld van werk is de 3D-printer. Patenten zullen vrijwel waardeloos worden.

De 3D-printer is een unieke uitvinding die, eenvoudig gezegd, elk product kan printen. Het lijkt een beetje op de 'replicator' uit Star Trek, behalve dat hij geen levende dingen nog kan printen en deze dingen ook niet uit lucht maakt.Dat de 3D-printer echter geen toekomstmuziek is, zagen we vorig jaar toen de Bijenkorf ze tijdens de Drie Dwaze Dagen voor 1.000 euro per stuk aanbood. Recent heeft ook iBood in hun 'deal of the day' er een hele serie van verkocht voor 1.500 euro per stuk.

Nieuwe industriële revolutie

Waarom is de 3D printer zo'n extreem belangrijke ontwikkeling? Omdat het een nieuwe industriële revolutie tot gevolg zal hebben. En nee, ik gebruik die term niet lichtzinnig. De wereld van de maakindustrie gaat door de 3D-printer, in combinatie met het internet, veranderd worden zoals het internet de wereld van de media veranderd heeft.

Legoblokjes tot kunst

Wat kan een 3D-printer nu maken? Praktisch gezien vrijwel alles. Op sites als Thingiverse staan al honderdduizenden producten waar je de specs zo van kunt downloaden en die je vervolgens printen. Van legoblokjes tot brilmonturen en van glazen tot kunst. Binnenkort komt het eerste printbare pistool op de markt, waardoor iedereen dus zonder moeite een wapen met een 3D-printer kan printen. Elke technologie heeft ook zo zijn donkere kanten…

Big business

Dat 3D-printen big business is bewees het Nederlandse Shapeways recent door 30 miljoen op te halen in een investeringsronde. Shapeways geeft je de mogelijkheid om praktisch alles met een 3D-printer te laten maken, van een mooi logo om op het dak van je kantoor te zetten tot een prototype. Shapeways heeft veel duurdere 3D-printers (van industriële kwaliteit), die niet enkel in verschillende plastics kunnen printen, maar ook in goud, zilver en titanium.

De impact op werk

De impact hiervan op de wereld van werk  is enorm. Ten eerste zal productie weer terugkeren naar de plek van consumptie. Als loonkosten niet meer uitmaken (en zelfs als je het uitbesteedt is het loonelement van de totale kosten marginaal), zullen andere zaken een belangrijke rol gaan spelen, zoals transportkosten. Voor heel veel kleine gebruiksartikelen zullen we het echter straks zelf printen.

Lego voor 1 cent

Ten tweede zijn patenten waardeloos, want een patent, merkrecht of iets in die richting is enkel van toepassing op commerciële productie. Als ik reserveonderdelen maak voor mijn eigen auto mag dat. Idem voor Lego-blokjes en noem het maar op. Dit zal miljoenen banen kosten in de maakindustrie, maar tegelijk de kosten voor elke inwoner extreem verlagen. Ter illustratie: een Lego-blokje printen kost ongeveer 1 cent. Een compleet pakket dus misschien een euro, een groot Lego-pakket, dat nu 50 tot 100 euro in de winkel kost, zul je dan voor 2 of 3 euro zelf kunnen printen.

Maatwerk als standaard

Omdat een 3D-printer ook geen schaalvoordelen kent zal maatwerk de nieuwe standaard worden. Maatwerk zal op twee manieren het levenslicht zien. Ten eerste het 'echte' maatwerk, waarbij ik een bepaald item wil en dat op maat laat ontwerpen om vervolgens zelf te printen. Dan betaal ik een ontwerper om dit te maken, wat meteen aangeeft dat 'personal branding' voor veel ontwerpers van levensbelang zal zijn in de nieuwe arbeidsmarkt.

Omvang voet bepalen

De andere vorm van maatwerk is het op maat aanpassen van een standaard design. De term schoenmaat bijvoorbeeld zullen de meeste van onze (klein)kinderen iets heel vreemds gaan vinden. Je kunt (straks) met een scanner namelijk precies de omvang van je voet laten bepalen en het ontwerp van de schoen zal zichzelf daaraan aanpassen. Omdat er geen kostenvoordelen zijn voor standaardisatie met een 3D printer zullen al deze producten volledig op maat gemaakt worden.

Nieuwe producten

Het aantal nieuwe producten voor kleine niches zal enorm toenemen. Nu al worden er meer drones gemaakt voor hobbyvliegers dan voor het leger. En zo kunnen er nog veel meer grappige producten komen, tegen acceptabele prijzen. In combinatie met de vrijheid van verspreiding van digitale bestanden die nodig zijn om hem aan te sturen, zal de 3D-printer een nieuwe industriële revolutie tot gevolg hebben, waarvan de impact zelfs door de beste trendwatchers en futuristen nog niet is te overzien.

Eerdere columns van Bas van de Haterd:

• Waarom kenniswerk uit Nederland verdwijnt
• Let op de groepen zelfstandigen
• 5 keer hoe ons werk verandert