Farid Tabarki: We krijgen een maatschappij zonder middenklasse

Door: Jan Bletz

Geschreven door:
Jan Bletz

5 januari 2016 05-01-2016 2 minuten

De Walmartisering die jaren geleden de traditionele middenstand in de VS wegvaagde is Nederland bespaard gebleven. Maar ook in Nederland dient het 'einde van het midden' zich aan, zullen vele winkeliers zullen ten onder gaan en is over 5 jaar voor een ouderwetse middenstander als V&D geen plaats meer. Dat voorspelt trendwatcher Farid Tabarki. ‘Maar retailers kunnen zich hier wel tegen wapenen.’

In de Verenigde Staten is de traditionele middenstand zo goed als verdwenen uit het straatbeeld. Is het over 5 jaar ook zo ver in Nederland? ‘Winkels in het middensegment zullen in elk geval verdwijnen’, zegt trendwatcher Farid Tabarki. Veel retailers zullen het de komende jaren moeilijk krijgen, vooral als ze zich in het midden ophouden, tussen prijsbrekers zoals Aldi aan de onderkant van de markt en luxezaken zoals de Bijenkorf aan de bovenkant.

Tabarki is oprichter van Studio Zeitgeist en auteur van het volgende maand te verschijnen boek: 'Het einde van het midden'. In zijn boek beschrijft hij een maatschappij waarin 'het midden' ontbreekt. Een maatschappij waarin de natiestaat bekneld zit tussen regionale en supranationale overheden. Waarin de middenklasse tussen extreem rijk en extreem arm lijkt te verdwijnen. En waarin intermediairs zoals reisbureaus, taxicentrales en platenmaatschappijen steeds vaker overbodig zijn.

Service en hoogwaardige kwaliteit

Een van de onderwerpen die in zijn boek ook aan de orde komt is de problemen waarmee ooit florerende bedrijven zoals V&D, Macintosh, en andere retailers in het middensegment kampen. Die problemen zullen de komende jaren voortduren, vooral door de steeds verdere opmars van het internetwinkelen en het aanhoudende prijsgeweld van internationale ketens. ‘Maar retailers kunnen zich hier wel tegen wapenen. Ze kunnen het zoeken in service en een hoogwaardige kwaliteit van diensten en producten. En ze kunnen hun dienstverlening uitbreiden – een bakker kan horeca-activiteiten ontplooien, bijvoorbeeld.’

Overheidsregels

De winkelstraat kan hierdoor aantrekkelijker worden, zegt Tabarki. Zeker als de overheid dit ondersteunt. ‘Die steun is wel een voorwaarde. Het vergunningenbeleid moet soepeler, zodat die bakker toestemming krijgt om ook een soort café te exploiteren. En het bestemmingsplan moet niet te rigide worden gehandhaafd. Het moet bijvoorbeeld eenvoudiger worden in leegstaande winkelpanden flexplekken in te richten voor ZZP'ers. Tegelijkertijd moet de gemeente erop toezien dat de winkels zich in een beperkt gebied concentreren, zodat het winkelgebied niet te veel uitwaaiert.’

Nog minder winkels

Er zijn gemeenten die zich goed van hun faciliterende taak kwijten, zegt Tabarki. Hij noemt Roosendaal, dat de hulp van stedenbouwkundige Riek Bakker heeft ingeroepen om tegen te gaan dat er kaalslag in de binnenstad optreedt door het verdwijnen van de middenstand. Maar in het gunstigste geval zal het winkelend publiek over vijf jaar een beperkt aantal hoogwaardige winkels in een klein winkelhart kunnen bezoeken. Nog minder dan nu.