Geen producten in de winkelwagen.
In onze 24-uurseconomie wordt in het donker werken steeds gebruikelijker. 5 tips om je mensen fit de werknacht te laten doorkomen.
Op 18 maart is het internationale dag van de slaap. Motto van dit jaar: ‘A good sleep is a reachable dream’. Het belang van voldoende slaap wordt vaak onderschat. Met name nachtwerkers lijden vaak aan slaapgebrek: gemiddeld slapen ze per nacht niet alleen 1,5 uur minder dan dagwerkers, ze hebben ook vaker last van een verstoord bioritme en daardoor mindere concentratie.
Toch hoeft ’s nachts werken niet per se kommer en kwel te zijn voor de inzetbaarheid van je werknemers. Wendel Post, arbeidshygiënist bij Arbo Unie, geeft 5 tips om nachtwerkers optimaal inzetbaar te houden.
#1. Zorg voor een passend eetaanbod
‘Wie ’s nachts werkt, moet er rekening mee houden dat de spijsvertering ’s nachts anders werkt dan overdag. ’s Nachts staat deze op een laag pitje. Vet en zwaar eten is op dat tijdstip daarom onverstandig. Ook suiker is op het nachtelijke uur geen aanrader. Dat zorgt voor een tijdelijke piek in de bloedsuikerspiegel en daarna komt het onvermijdelijke inzakmoment. En boterhammen? Zelfs die vormen geen gezond alternatief, omdat brood serotonine bevat: een stofje dat slaperigheid opwekt.’
Wat is wel uitstekend nachtvoedsel?
‘Alles met eiwitten, bijvoorbeeld een maaltijdsalade, en fruit. Zorg er daarom voor dat er niet alleen overdag, maar ook ’s nachts gezond en verantwoord eten voor medewerkers verkrijgbaar is. Zo komen zij ook niet in de verleiding om zich te vergrijpen aan de snoepautomaat.’
#2. Bied de mogelijkheid om te rusten
‘Nachtdiensten zijn vermoeiend. Het is geen uitzondering dat mensen oververmoeid naar huis rijden en soms zelfs knikkebollend achter het stuur zitten. De meeste verkeersongelukken gebeuren niet voor niets ’s ochtends in alle vroegte, als mensen uit de nachtdienst komen.’
Koffie helpt niet altijd
‘Om toch veilig thuis te komen, nemen nachtwerkers vaak nog een extra kop koffie voordat ze in de auto stappen. Op zich prima, tenzij het de zoveelste kop koffie is. Alleen de eerste 2 koppen koffie zorgen namelijk voor een wakkereffect. Beter is het om de medewerker even een half uurtje te laten slapen voordat hij de weg op gaat. Zorg voor een paar bedden of powernapstoelen. Zo kan iemand even uitrusten en zich weer opladen voor de autorit naar huis.’
Alleen de eerste 2 koppen koffie zorgen voor een wakkereffect.’
#3. Laat ze tussendoor bewegen
‘Dagwerkers maken vaak een korte lunchwandeling om een luchtje te scheppen en even uit de werkhouding te komen. Na zo’n wandeling kunnen ze er opnieuw tegenaan en is de focus weer scherp. Nu is een lunchwandelingetje ’s nachts wat minder aantrekkelijk, maar het is wel goed om de medewerkers in beweging te houden. Dat verkleint de kans op sufheid. Er zijn allerlei alternatieven voor een lunchwandeling, zoals een crosstrainer of een tafeltennistafel. Een kleine investering, waar medewerkers veel baat bij hebben.’
#4. Informeer naar geschikte verlichting
‘Mensen maken ’s avonds melatonine aan, waardoor ze uiteindelijk in slaap vallen. Blauw licht, dat in het beeldscherm van computers en smartphones zit, breekt die melatonineproductie weer af. Zo komt iemand juist niet in de slaapmodus. Voor iemand die naar bed moet een slechte zaak, maar voor iemand die ’s nachts juist wakker moet blijven kan dit een handige oplossing zijn. Op kleine schaal, bijvoorbeeld in de regelkamers van de procesindustrie, wordt er al met verlichting gewerkt, waarbij op sommige momenten extra blauw licht vrij komt. Deze momenten zijn programmeerbaar, bijvoorbeeld om 00.00 en 4.00 uur, de uren die doorgaans het zwaarst zijn tijdens een nachtdienst. Laat je eens goed adviseren over de mogelijkheden op dit gebied en kijk wat past binnen je organisatie.’
Op kleine schaal, bijvoorbeeld in de regelkamers van de procesindustrie, wordt er al met verlichting gewerkt, waarbij op sommige momenten extra blauw licht vrij komt.
#5. Ga in gesprek met de medewerkers
‘Als manager draag je niet alleen verantwoordelijkheid voor middelen die ’s nachts werken vergemakkelijken. Je wilt ook zorgen dat je medewerkers goed op de hoogte zijn van alle do’s en don’ts bij het draaien van nachtdiensten. Nodig eens een diëtiste uit die kan uitleggen wat verstandige voeding is tijdens een nachtdienst.
Neem geen hete douche voor het slapengaan
Of laat de arboprofessional een workshop organiseren waarin hij vertelt over zaken die verder van belang zijn, want heel veel is nog onbekend. Hoe pak je bijvoorbeeld optimaal je rust als je overdag moet slapen? Daar zijn handige tips voor. Zo denken veel mensen bijvoorbeeld dat een lekkere hete douche helpt voor het slapen gaan. Dat is niet zo: de lichaamstemperatuur wordt veel te hoog, waardoor je juist niet kunt slapen. En wist je dat melatoninetabletten kunnen helpen de slaap op gang te krijgen? Zo zijn er tientallen tips waar nachtwerkers veel baat bij kunnen hebben. Wijs je medewerkers vooral op deze tips. Blijkt ’s nachts werken toch een probleem op te leveren? Ga dan het gesprek aan en vraag hoe je kunt helpen. Of schakel zo nodig de hulp in van een arboprofessional. Zo maak je ook van nachtwerkers fitte werkers.’
