Gedragsverandering doorvoeren? Maak er een spelletje van

Het klinkt simpel, maar het is wel effectief: wie een gedragsverandering wil doorvoeren, moet er een spelletje van maken. Dat het werkt, bleek bijvoorbeeld tijdens een Zweeds experiment om het aantal hardrijders terug te dringen. Ze ontwikkelden de Speed Lottery. Iedere auto op de betreffende weg werd geflitst. Wie te hard reed kreeg, als vanouds, een boete.

Maar wie zich wel aan de maximumsnelheid hield, kreeg als beloning een lot. In die loterij waren geldprijzen te verdienen die deels betaald werden door de opbrengst van boetes. Behalve leuk, bleek het experiment ook effectief: de gemiddelde snelheid op het traject daalde met 22 procent.

Beloning

Gamification is een ander woord voor het toepassen van spelelementen in niet-spelomgevingen. Het werkt zo goed omdat het gebruikmaakt van eenzelfde soort psychologie die ook in spelletjes worden gebruikt.

Populaire spellen als Candy Crush, GTA of Fifa 21 hebben, hoe verschillend ook, een aantal dingen gemeen: er zit een competitie-element in, je kunt beloningen winnen in de vorm van punten en levels en je kunt het samen met vrienden spelen. Onderzoeker David Nieborg noemt die drie pijlers van gamification; reward, recruitment en retention. Doordat je voor je prestaties beloond wordt, blijf je terugkomen.

Hardlopen

Die drie elementen zijn ook erg effectief als we ons gedrag willen veranderen. Ons gedrag wordt bepaald doordat we iets moeten of iets graag willen. Het verschil tussen extrinsieke (moeten) en intrinsieke motivatie (willen). Stel, je wilt graag gezonder gaan leven en meer bewegen. Je neemt je voor om twee keer per week te gaan hardlopen.

De eerste paar keer lukt dat prima, omdat je intrinsiek gemotiveerd bent. Maar daarna stokt het. Het regent, je bent moe, je hebt geen zin. Je mist kortom de extrinsieke motivatie, of de stok achter de deur. Een app kan je dan motiveren om toch te gaan. Bijvoorbeeld omdat je vrienden zien dat je niet bent geweest, of omdat je aan je statistieken wilt blijven werken. Je prikkelt gedrag door middel van een spel en dat werkt.

Pianotrap

Een ander (al wat ouder) voorbeeld van gedragsverandering zijn de traptreden in een Stockholms metrostation. Iedereen nam de roltrap, in plaats van naar boven te lopen, totdat de traptreden werden omgetoverd in pianotoetsen die elk een andere toon voortbrengen als je erop gaat staan. Door de trap op te lopen, creëer je dus je eigen melodietje. Gevolg: twee op de drie mensen neemt nu de trap. Niet alleen omdat het veel gezonder is, maar vooral omdat het leuk is.

Veranderingstraject

Spelenderwijs iets leren is niet alleen leuker, het blijkt ook beter te werken. Nieuw gedrag beklijft beter als mensen het op de werkvloer aanleren en niet in een klasje of een gesprek met de baas. Daarom is gamification ook erg geschikt om in een zakelijke omgeving toe te passen. Een spel kan een belangrijk en effectief onderdeel zijn van een verandertraject, maar om het tot een succes te maken moet je bereid zijn kritisch naar je eigen primaire processen te kijken en die fundamenteel op de schop te nemen.

Advertorial

Word een Meeting Master

Minder vergaderingen met minder mensen in minder tijd? Met Meeting Masters gaan teams in 10 weken tijd aan de slag met een game en een interne meeting coach die door House of Performance wordt opgeleid.

lees verder

Bruna

Bruna pakte het daarom serieus aan in 2017. De kantoorboekhandelketen liet een game ontwikkelen met als doel de nieuwe formule in iedere winkel te implementeren. Van tevoren werd een aantal concrete doelen geformuleerd, namelijk: de klantenbinding verbeteren, de omzet vergroten en de winkelformule beter implementeren.

Ook was duidelijk welk gedrag gewenst was: medewerkers moesten het gesprek met de klant aangaan, proactief oplossingen aanbieden, experimenteren met verschillende verkooptechnieken en de nieuwe formule volgen. Dat alles werd in een app gegoten waarmee de franchisenemers en medewerkers de strijd met elkaar aangingen.

Missies

Alle deelnemers kregen opdrachten, missies genaamd, waarmee ze punten konden verdienen, zowel individueel als per winkel. Een van de missies was een actietafel in te richten volgens de nieuwe winkelformule. Met behulp van de app konden deelnemers achtergrondinformatie ophalen en in de praktijk brengen. Ze deelden hun resultaten via de app, en verdienden daar punten mee.

Omzetstijging

Bruna bereikte op deze manier dat de winkels spelenderwijs de formule in de vingers kregen en precies zo uitvoerden als in het hoofdkantoor bedacht was. De deelnemers werden op twee manieren beloond. Ze speelden niet alleen om de hoge positie op de topscoorders-lijst, ook de omzet van de betrokken producten ging 8 tot 11 procent omhoog, vergeleken met winkels die niet meespeelden.

Gedragsverandering volhouden

Juist die combinatie van spel én merkbaar resultaat, stimuleert deelnemers om het gewenste gedrag vol te houden. De competitie aangaan met collega’s en als bonus hyper-persoonlijke informatie krijgen om zo de doelen nog beter en sneller te halen, helpt om de gedragsverandering te verwezenlijken.

Lees ook:

• Zo creëer je teams die zichzelf blijven verbeteren
• Hoe integer is jouw organisatie?
• Hoe gamification je omzet verhoogt

Dit artikel wordt u aangeboden door

House of Performance

Wij zorgen dat mensen, teams en organisaties kunnen excelleren. Binnen Nederland en ook daarbuiten doen wij dat door ze te adviseren en ondersteunen waar dat kan en te confronteren waar het moet. Ook binnen onze eigen organisatie staat het laten excelleren van mensen centraal. Een van de redenen dat wij ook dit jaar weer gecertificeerd zijn als Great Place To Work.

Meer info