Geen producten in de winkelwagen.
Met sociale media gooien we onze persoonlijke informatie te grabbel. De volgende stap staat voor de deur, denkt neurobiologe en wetenschapsjournalist Lone Frank: genen-informatie
In haar boek ‘Mijn Supergenen; opkomst van de huis-tuin-en-keukengenetica’ schrijft ze dat we in de toekomst eenvoudige, goedkope en rechtstreekse toegang zullen hebben tot genetische informatie. Ze geeft hiermee een interessant (maar wel wat taai geschreven) inkijkje in de wereld van de commerciële genetica.
Verschillende bedrijven proberen al geld te verdienen aan deze zogenaamde consumentengenetica. Zo kun je bij deCODEme, FamilyTreeDNA en 23andme een persoonlijk DNA-profiel laten maken, waarmee je bijvoorbeeld informatie over je voorouders kan achterhalen.
Bij 23andme betaal je daarvoor 99 dollar, maar eigenlijk betaal je ook met je informatie, want het bedrijf stopt je gegevens in hun grote database. In ruil daarvoor krijg je gewenste informatie. Je kan het zo gek niet bedenken. Ben jij een krijger?, vraagt FamilyTreeDNA bijvoorbeeld. Voor 99 dollar kun je antwoord krijgen op de vraag.
Er zijn meer bedrijven die grote databases opbouwen vol DNA-profielen. Frank geeft het voorbeeld van African Ancestry, een bedrijfje dat erfelijk materiaal van mensen koppelt aan een land en een regio in Afrika. Zo kunnen Amerikanen achterhalen uit welke Afrikaanse landen of regio’s hun voorouders afkomstig waren.
DNA-profiel bij geboorte
Tegelijkertijd kunnen de organisaties dankzij de toenemende bak met informatie verder onderzoek doen. Zo onthulde het Genographic Project, een samenwerking tussen IBM, National Geographic en Wyatt Family Foundation, op basis van de gegevens die zijn verkregen uit duizenden DNA-profielen, dat de Feniciers de voorouders zijn van de huidige Maltezen. Voor 99 dollar kan je zelf meedoen en je DNA-profiel beschikbaar stellen. Dankzij genetica kan je dus meer informatie krijgen over je identiteit, maar de consumentengenetica gaat verder. Sommige bedrijven, waaronder bijvoorbeeld deCODEme en 23AndMe, bieden ook testen aan die onderzoeken hoe je gezondheid er in de toekomst uit zal zien. De oprichter van DeCODEMe vindt zelfs dat bij de geboorte voor kinderen een DNA-profiel moet worden gemaakt.
Realistisch beeld?
Dat kan al bij Counsyl, dat zichzelf verkoopt met de slogan: “Protect your baby from 100+ genetic diseases with a simple test, even before pregnancy.” Dat gaat ver, voor sommigen te ver, zeker aangezien je nooit zeker weet of een bepaalde ziekte zich daadwerkelijk zal manifesteren. Daarnaast, zo schrijft Frank, roept het de vraag op of het bedrijfsleven hiervoor verantwoordelijk moet zijn, of dat het een overheidstaak is. Ondertussen probeert Scientificmatch.com je te koppelen aan je droompartner, door te kijken naar je genetische profiel, net als GenePartner dat doet.
Frank onderging zelf diverse testen voor haar boek en kreeg daardoor bijvoorbeeld een inkijkje in de risico’s die ze loopt op bepaalde ziektes. Het is een momentopname, want als er nieuwe inzichten naar voren komen uit onderzoek, wordt de database bijgewerkt, en wordt alles opnieuw voor je doorgerekend. Of de DNA-profielen op dit moment een realistisch beeld geven is dus nog maar de vraag, schrijft Frank: nieuwe onderzoeksuitkomsten kunnen de risico’s op bepaalde ziektes steeds weer doen veranderen.
Aan de slag met de informatie
Deze onzekerheid komt vaker naar voren in ‘Mijn Supergenen’. Eén onderzoeker noemt het zoeken naar een geschikte partner via je genetische profiel bijvoorbeeld simpelweg oplichterij. Er is niet voldoende informatie beschikbaar om een conclusie te trekken, daarnaast blijkt dat genen niet los van omstandigheden kunnen worden geanalyseerd. Frank schrijft dat de ontwikkeling van genen wordt beïnvloed door de wisselwerking met de wereld om ons heen. Is het, met dit in het achterhoofd, dan zinvol om je genetische ballast te kennen?, vraagt Frank zich af. Sommige onderzoekers twijfelen daarover. Toch is Frank overwegend positief, ook over het feit dat steeds meer genetische informatie makkelijk en goedkoop beschikbaar komt voor een breed publiek. Ze pleit wel voor een meer realistische kijk op wat genen zijn en kunnen: niet puur en alleen brengers van slecht nieuws ('je wordt ziek'), niet direct een algehele waarheid ('je hebt zoveel kans om ziek te worden') en ook niet de oplossing tot eeuwig leven ('voorkom gen X en je wordt nooit ziek'). Ze concludeert: "Het genoom … is informatie waar we mee aan de slag kunnen."
Verder lezen? Check de proloog (pdf-alert) van 'Mijn Supergenen'. Het boek is in Nederland verschenen bij Maven Publishing.
