Geen producten in de winkelwagen.
Wie is zijn baan nog zeker in deze tijd? Wacht niet op een mogelijke reorganisatie, maar neem zelf de regie in handen en steven in 13 stappen af op de loopbaan die u wilt.
“De crisis veroorzaakt veel baanonzekerheid en doet mensen realiseren dat ze al jaren met schijnzekerheden in hun loopbaan werken. De focus moet daarom niet meer op je baan liggen, maar op je werk”, zegt coach en organisatiepsycholoog Yolanda Buchel. “De onzekerheid heeft bij iedereen een andere uitwerking. De één is tevreden met wat hij heeft, praat zichzelf aan dat de gevolgen van de crisis aan hem voorbij gaat, de ander is angstiger en terughoudener om nu stappen te zetten.”
In de praktijk betekent dit dat veel mensen afwachten tot het tij keert. Maar het is goed om juist nu alert te zijn op de mogelijkheden die zich aandienen. Het is altijd van groot belang om zelf de regie over de eigen loopbaan te houden. ‘Loopbaanonderhoud’ is daarbij het sleutelwoord. Buchel schreef er samen met psycholoog Ester de Bruine een boek over. Speciaal voor MT beschrijft ze hoe u de regie over uw eigen carrière stevig in handen krijgt.
1. Bezinning
Buchel: “Het begint met de vraag of je wel op de juiste weg zit. Bedenk waarom je nu doet wat je doet. Je bent ooit gaan studeren, had toen een bepaalde gedacht bij je toekomst, van daaruit ben je aan de slag gegaan. Maar je ontwikkelt je gaandeweg. Het is goed om regelmatig eens stil te staan bij je keuzes en of je nog wel op de juiste weg zit. Sta daarvoor eerst stil bij de huidige stand van zaken. Wat doe je nu? Stel drie prioriteiten van wat je wil, ofwel bepaal wat je waarden van nu zijn.”
2. Waar gaat het u om?
“Bedenk wat momenten in je huidige baan zijn waarvan je zelf vindt dat je gepiekt hebt. Dat zijn ervaringen waar je trots op bent. Die op een rijtje zetten geeft heel veel informatie over waar het jou om gaat. Bedenk vervolgens hoe vaak die momenten voorkomen? Is dat voldoende? Als de frequentie van de piekmomenten aan het afnemen is, vraag je dan af of je die op je huidige plek nog gaat krijgen.”
3. Hoe zit u in de eigen organisatie?
“Kijk vervolgens rond in je eigen organisatie, ga met mensen praten. Probeer te achterhalen hoe je bekend staat. Bekijk wat je daar aan hebt. Bedenk wat je belangrijk vindt en wat je ambities zijn. Gaat je reputatie binnen het bedrijf je dan helpen of juist tegenwerken? En heb je wel genoeg mensen die je helpen of steunen, heb je fans?”
4. Te veel vertrouwen?
“Hele loyale mensen hebben veel vertrouwen en blijven vaak langer in een organisatie dan goed voor ze is. Er achter komen of dat bij jou speelt? Zet eens op een rijtje hoeveel je geeft en hoeveel je terugkrijgt.”
5. Kansen gepakt?
“Pak vervolgens een bepaalde periode dat je bij je organisatie zit en bedenk wat je wilde doen en bereiken, hoeveel daarvan gelukt is, wie geholpen heeft en of je er tevreden over bent. Het is nou eenmaal zo dat je verwachtingen en plannen in de loop van de tijd wat verschuiven. Er gaat eens iets niet door, je denkt mijn kans komt nog wel. Maar voor je het weet ben je jaren verder.”
6. Onderhoud uw loopbaan
“De meeste loopbaanboeken adviseren je het volgende: als je weet wat je wilt en kunt, ga je een richting formuleren en ga je op pad. Maar regulier loopbaanonderhoud ontbreekt. Je moet in je werkende bestaan veel meer kleine stapjes doen. Daarbij moet je zowel intern analyseren, zoals hierboven beschreven, als in contact blijven met de arbeidsmarkt. Dat laatste is heel belangrijk. Je kunt eens ingaan op een headhunter die belt voor een gesprek of reageren op een open vacature. Als je je arbeidspositie op die manier test kom je alleen al snel terecht in allerlei procedures. Zorg ook dat je via je netwerk de markt aftast. Wat gebeurt er in je vakgebied? Wat zijn de ontwikkelingen, de kansen, waar kun je op inspringen? Dit kun je deels ook virtueel doen, maar zet daarbij niet alleen je eigen profiel online, kijk ook naar wat anderen doen.”
7. Reputatiemanagement
“Heel belangrijk is om de afstand tot de arbeidsmarkt kort te houden, ook als je ergens lekker bezig bent. Baanzekerheid wordt vervangen door werkzekerheid. Hoe beter je reputatie. Hoe groter de kans dat je weer snel een aantrekkelijke baan vindt als je die van jou kwijtraakt. Reputatiemanagement is dus van belang. Daarmee vergroot je de kans op een volgende klus. Je moet jezelf vooruit denken. Wat voor soorten klussen horen bij je ambities en waarden die je hebt. Vooruit denken maakt dat je kansen ziet en herkent.”
8. Durf te dromen
“Het is een stap voor mensen om echt te dromen. Mensen denken zichzelf vaak klein, zijn Calvinisten, typisch Nederlands. Je moet dus voorbij je bescheidenheid en gene. Dat lukt in de regel beter bij mannen dan bij vrouwen. Je vergroot namelijk jezelf uit. Dat vergt wat training. Het is in feite oefenen in succes. Bedenk: stel dat me dit allemaal lukt, wat zie ik mezelf dan doen, waar loop ik rond en wat voor mensen tref ik dan? Sporters leren ze heel vaak om te visualiseren wat voor succes ze willen behalen en dat dan toe te passen. Dit vergt mentale fitheid.”
9. Voed het zelfvertrouwen
“Het is dus ontzettend belangrijk om jezelf te voeden op zelfvertrouwen. Je ziet dat mensen die na gaan denken over wat ze zouden willen of kunnen, vaak in de bezwarensfeer belanden. Doe dat niet. Heb helder wat je kwaliteiten zijn, waar je goed in bent. Denk eens terug aan eerder gekregen feedback. Dat zegt veel over jou, maar ook over degene die je dat geeft en de organisatie waar je in zit. Zorg daarom voor een breed spectrum van feedback van verschillende mensen die vanuit verschillende perspectieven kijken.
“Als bij een sollicitatiegesprek naar je kwaliteiten wordt gevraagd is het ook niet genoeg als je drie tot vijf punten opsomt in de trant van: resultaatgericht, goed onderhandelen, etcetara etcetera. Daar red je het niet mee. Realiseer je goed voor je z’n gesprek aangaat wat je kwaliteiten zijn. Bedenk voor jezelf een heel rijtje. Dat geeft je meteen ook je zelfvertrouwen een boost tijdens een gesprek.”
10. Onderzoek de markt
“Besluit je bij je huidige werkgever te vertrekken? Doe onderzoek, op het moment dat je de stap wil zetten naar bepaalde organisaties. Duik in hun netwerk, kijk op websites. Vlak ook niet de organisaties uit waarvan je eigenlijk denkt dat ze niet interessant voor je zijn. Veel mensen hebben allerlei aannames over bedrijven en branches die ze helemaal nooit getoetst hebben. Onderzoek of dat wat je denkt wel klopt. Ga open gesprekken aan. Voorkom dat je een potentiële werkgever zomaar laat schieten. Je weet wat je hebt, je weet niet wat je krijgt. Dat is vaak een blokkade waardoor mensen op hun plek blijven zitten. Bij een nieuwe baan krijg je meestal weer een jaarcontract, moet je weer een positie opbouwen. De vraag is op welk niveau je instroomt. Neem geen genoegen met een lage functie, gezien je ambities, puur omdat je snel weg wil.”
11. Het roer om?
“Wil je het roer omgooien en totaal iets anders doen of een oude droom alsnog najagen? Bewust worden is dan heel belangrijk. Waarom trekt iets anders je zo aan? En hoe reëel is je wens voor een andere richting? Zoals bijvoorbeeld de hang naar het starten van een bed & breakfast. Veel mensen hebben zo’n droom. Maar wees reëel. Hoeveel levert dat bijvoorbeeld gemiddeld op per jaar? Realiseer je goed wat een abrupte ommezwaai betekent. Je bent nu misschien heel goed in je vak. Als je met iets geheel nieuws begint heb je ook een periode nodig om daar goed in te worden. Je staat niet meteen bovenaan de ladder in een nieuw vakgebied. Kun je daar wel mee omgaan?”
12. Voorbij de baas
“Wat als je verder wil binnen de organisatie waar je zit. Je denkt mijn baas ziet wel wat ik kan en dan ontstaan er kansen. Vergeet niet dat je baas blij met je is en je graag op je plek wil houden. Dat is in zijn belang. Ga dus op een gegeven moment voorbij je baas. Dat organiseer je via je informanten. Gooi bijvoorbeeld eens een balletje op bij iemand van een andere afdeling. Check eens of hij een beeld heeft van wat speelt buiten jouw afdeling en waar misschien ruimtes voor jou liggen.”
13. Balans opmaken
“Lukt het niet om door te groeien binnen je eigen organisatie, maak de balans dan op. Wat is wel mogelijk? Hoe helpt mij dat? Ben ik daar tevreden mee, zowel op korte termijn als op lange termijn? Wat doet dit voor mijn reputatie? Heeft het daar gevolgen voor en hoe kom ik daar dan uit? Zorg dat je niet verzuurt. Ga weg als dat gebeurt. Houd daarbij een balans tussen verstand en gevoel. Houd het hoofd koel bij dit soort beslissingen en stappen. Hoe zit het met je zekerheden, met je pensioen? Check of je doemscenario’s reëel zijn. Zoek ook medestanders, praat met mensen die zo’n stap al gezet hebben.”
Yolanda Buchel schreef samen met Ester de Bruine het boek Loopbaanonderhoud voor Zondagsrijders, Wegpiraten en filevolk. Beiden zijn psycholoog, trainen, adviseren en publiceren al jaren over regie in je loopbaan en het benutten van je talent binnen organisaties. De Bruine is senior adviseur bij GITP, Buchel eigenaar van Bont & Fier.
Meer weten over Yolanda Buchel? Bekijk ook haar bedrijf online en doe zelf de loopbaantest.
Lees ook het interessante boek van Yolanda Buchel: 'Loopbaanonderhoud voor Zondagsrijders, Wegpiraten en Filevolk'
