Winkelmand

Geen producten in de winkelwagen.

Mannen, move over – de vrouwen komen eraan

Vrouwen bestormen de arbeidsmarkt en ook in de top veroveren ze terrein. 'Als mannen slim zijn, profiteren ze hier van.'

Op 8 maart is het Internationale Vrouwendag en dit jaar is er maar één conclusie mogelijk: mannen, move over – de vrouwen komen eraan. Wie naar de cijfers kijkt, kan er niet omheen. Er studeren tegenwoordig meer vrouwen dan mannen, en zij zijn ambitieuzer dan ooit. Ze verdienen steeds meer, zijn minder werkloos dan hun mannelijke evenknieën en worden bovendien steeds vaker gezien als ideale leiders. Nog nooit eerder in de geschiedenis studeerden zoveel vrouwen aan het hoger onderwijs. In Nederland studeren bijvoorbeeld momenteel 6.000 meer meisjes dan jongens aan de universiteit. In drie decennia steeg het aantal studenten aan Nederlandse universiteiten met 84.000. Van hen zijn 10.000 man, en 74.000 vrouw.

Meer succes voor vrouwen

De eeuw van de vrouw lijkt dus nu echt begonnen. 'Voor het eerst is de wereldeconomie een plek waar vrouwen meer succes hebben dan mannen', stelt schrijfster Hanna Rosin in haar bestseller 'Het einde van de man (en de opkomst van de vrouw)'. Dus mannen, pas op. Of beter gezegd: pas je aan. De opkomst van vrouwen is voor sommige mannen best een bedreiging, beseft Kirsten van den Hul, auteur van het boek '(S)hevolution'. 'Hoe meer vrouwen hun weg vinden naar de top, hoe minder ruimte daar is voor mannen. In Amerika viel in de crisis driekwart van de ontslagen onder mannen. Al meer dan de helft van het personeel bestaat daar inmiddels uit vrouwen.'

De opkomst van vrouwen is voor sommige mannen best een bedreiging

De machtsverhoudingen verschuiven

Ook in Nederland zijn de machtsverhoudingen langzaam maar zeker aan het verschuiven, zegt Yelly Weidenaar, hoofd Diversity & Inclusion van ABN Amro. Het aantal vrouwen in de top en het middenmanagement van de bank nam in 2013 weer met ruim 2 procent toe. 'Mannen zullen sowieso meer concurrentie krijgen', zegt Weidenaar. 'Er komen meer ambitieuze vrouwen op de arbeidsmarkt. Daardoor wordt de poel waaruit men vist groter, en wordt het aan de top vrouwelijker en gekleurder. Er wordt daarom wellicht een aantal mannen uit de huidige generatie van hun plaats gestoten, maar plaatsmaken voor een nieuwe generatie hoort er nu eenmaal bij.'

Liever een man als baas

Toch zeggen – zowel mannelijke als vrouwelijke – werknemers dat ze liever een mannelijke, in plaats van een vrouwelijke manager of directeur hebben. Dat blijkt uit onderzoeksresultaten van de Randstad Werkmonitor 2013. Professor Janka Stoker van de Rijksuniversiteit Groningen, verklaart waarom. Zij doet al twintig jaar onderzoek naar (gender en) leiderschap. 'Je zou kunnen zeggen dat het een kwestie is van 'wat de boer niet kent, dat eet hij niet'. Het komt nu het vaakst voor dat leiders mannen zijn, dus is dat de gewoonte en daarmee ook de norm. En mensen kiezen toch het liefst voor iets dat ze al kennen. We denken dus eigenlijk heel stereotiep, vaak zonder dat we het zelf door hebben.' Volgens Van den Hul zouden juist de mannen er goed aan doen de toegevoegde waarde van meer vrouwelijk leiderschap in te zien. 'Mannen en vrouwen kunnen op de werkvloer namelijk veel van elkaar leren. Vrouwen kunnen mannen bijvoorbeeld leren empathischer te zijn, en mannen kunnen vrouwen wellicht leren om wat vaker met hun vuist op tafel te slaan.'

Mensen kiezen toch het liefst voor iets dat ze al kennen

Profiteren van vrouwen

Moeten mannen vechten om hun plek te verdedigen, of moeten ze juist meebewegen met de stroom? Weidenaar: 'Als de mannen slim zijn, profiteren ze juist van de opkomst van vrouwen. Het is nooit goed als er in een bedrijf maar één type mens werkt. Dan ontstaat er kloongedrag. En als je het allemaal met elkaar eens bent, krijg je tunnelvisie. Door de opkomst van de vrouwen wordt de interactie anders: opener en vriendelijker. Mannen zullen hun feminiene kant meer kunnen laten zien – dit is namelijk niet voorbehouden aan vrouwen. Als je je een keer niet goed voelt, kun je dat nu bijvoorbeeld gewoon zeggen. En last but not least: van de introductie van meer flexibele arbeidsvormen, waar initieel vrouwen meer behoefte aan hebben, profiteren mannen natuurlijk ook mee.'

Geen Bokitootje meer

Het nieuwe tijdperk zal voor sommige mannen flink schakelen zijn, zegt Dick Pieters, eigenaar van trainingsbureau IGNIUS, Opleidingsinstituut OPPstap en deskundige in change management. Haantjesgedrag zal bijvoorbeeld niet meer getolereerd worden. Helemaal niet erg, zegt hij. 'Haantjesgedrag – het woord zegt het al – komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen. Ik kom regelmatig mannelijke managers tegen die behoefte hebben hun territorium te verdedigen, gelijk te krijgen en hun dominantie tentoon te spreiden. Maar ‘een Bokitootje doen’ is uit de tijd, disfunctioneel, ondermijnt de samenwerking en de sfeer en komt de uiteindelijke (team)prestaties niet ten goede.'

‘Een Bokitootje doen’ is uit de tijd

Aantrekkelijke vrouwen

Maar ook op meer strategisch niveau kan de opkomst van de vrouw strubbelingen gaan veroorzaken. Vrouwen varen over het algemeen liever een wat defensievere koers, terwijl mannen juist graag risico’s nemen. En dan voorál als er een vrouw in de buurt is, blijkt uit onderzoek. Pieters: 'Bij aantrekkelijke vrouwen is de kans dat mannen een risico als acceptabel beoordelen zelfs nog hoger. Terwijl vrouwen zich relatief minder snel laten afleiden bij de beoordeling van risico’s. Maar een discussie op zijn tijd tussen mensen met een verschillende visie is alleen maar goed – dat houdt je scherp.'

De groeistuipen van verandering

Janka Stoker sluit zich daarbij aan. 'Verandering gaat altijd gepaard met groeistuipen. Maar organisaties beseffen steeds beter dat diversiteit de besluitvorming ten goede komt. Het is natuurlijk niet altijd even makkelijk, maar het is wel goed om verschillende meningen en invalshoeken bij elkaar te hebben. Er zullen wellicht meer conflicten zijn en besprekingen kosten meer tijd. Maar na verloop van tijd raak je als team wel meer op elkaar ingespeeld, en zullen de resultaten ook beter zijn, waardoor het onderlinge vertrouwen en zelfvertrouwen ook groeien.'

Verandering gaat altijd gepaard met groeistuipen

Wekelijks de nieuwsbrief van Management & Leiderschap ontvangen?



Door je in te schrijven ga je akkoord met de algemene en privacyvoorwaarden.

It is all in the mix

Pieters zegt dat hij zelf al ervaart dat de resultaten inderdaad beter zijn. 'Mannen associëren de belangen van 'softe' aspecten van het leidinggeven – aandacht voor harmonie, verbinding en gelijkwaardigheid – niet direct met het halen van targets. Toch moet die connectie niet onderschat worden. Maar de meeste mannen zullen vanzelf inzien dat ze er goed aan doen juist meer vrouwelijke eigenschappen te omarmen en toe te passen.' Het geheim is uiteindelijk zoals met bijna alles: it is all in the mix, concludeert ook S(h)evolution-schrijfster Van den Hul: 'Te veel oestrogeen in het bedrijf is net zo min goed als te veel testosteron.'

Dit artikel komt uit de papieren editie van Management Team. Voortaan de eerste zijn die de nieuwste verhalen leest? Neem een abonnement.

Meer over vrouwen aan de top?