Geen producten in de winkelwagen.
Een sollicitant op leugens betrappen valt nog lang niet mee. Dat stelt Marise Born, bijzonder hoogleraar personeelspsychologie aan de Erasmus universiteit in Rotterdam. “Als je niet oppast, beschuldig je iemand die de waarheid spreekt. Dat is vaak nog erger.”
Wij legden de kwestie “liegende sollicitant” voor aan ons MT-panel (offline). Ongeveer de helft vindt het controleren van cv’s van sollicitanten een taak van P&O. Marise Born leidt menig toekomstig p&o’er op. Zij vindt: “We vertellen de studenten vooral hoe extreem moeilijk het is om een liegende sollicitant te ontdekken. We vinden het wel serieus genoeg om te melden, maar kunnen hier zeker meer aan doen.”
Wanneer is liegen erg? 92 procent van ons MT-panel vindt het (enigszins) liegen als een sollicitant twee maanden werkeloosheid verbloemt. “Het is een glijdende schaal,” zegt Born. “Maar, een ander heeft twee maanden parttime gewerkt en zet dat er ook niet zo specifiek op. Het is minder erg dan zeggen dat je een Harvard diploma hebt, als dat niet zo is.” Toch geeft zelfs dan 22 procent van ons MT-panel de sollicitant nog een kans.
Ontdekken
Hoe kan een manager ontdekken of de sollicitant de waarheid spreekt? Iemands daadwerkelijke kwaliteiten zijn te achterhalen met een praktijkopdracht, stelt Born. “Door een rollenspel te spelen kun je erachter komen wat iemand daadwerkelijk kan.” Ook triangulatie noemt Born als een methode om een leugenaar eruit te pikken. “Dan stel je dezelfde vragen vaker, maar in een andere vorm. Bijvoorbeeld door eerst te vragen hoe oud iemand is en later vragen in welk jaar hij geboren is.”
Trucje
Evenals bij ons MT-panel zeggen veel mensen trucjes te kennen om een leugenaar eruit te vissen. Zoals over de tijd tussen de vraag van de werknemer en het antwoord van de sollicitant. De algemene gedachte is: hoe langer het duurt voor je een antwoord krijgt, hoe groter de kans op een leugen. Born weet met deze theorie echter korte metten te maken. “Uit onderzoek is gebleken dat mensen die vooraf geïnstrueerd werden om te liegen er gemiddeld 230 milliseconden langer over deden om antwoord te geven. Je moet dus echt meten om het te ontdekken. Het verband bestaat, maar het is niet een waterdicht systeem.”
Confronteren
Een vijfde van de managers uit ons MT-panel zwijgt als het graf als ze een leugenachtige sollicitant betrappen. Volgens Born is het beter om de leugenaar ermee te confronteren. “Vragen waarom hij het gedaan heeft en uitleggen dat dit toch niet nodig was. Als je duizenden sollicitanten hebt, dan denk je eerder ´dit is mijn probleem niet´. Maar anderen willen voorkomen dat zo iemand in een ander bedrijf terecht komt. Ik zou tegen de leugenaar zeggen dat de volgende keer niet meer te doen. Ik denk dat het tot op zeker hoogte wel effect zal hebben.”
Lees het hele MT-onderzoek, ´Liegen loont voor sollicitant´, in MT 14, dat komende vrijdag uitkomt.
