Geen producten in je winkelwagen.
Zeven op de tien Nederlandse managers merkt een negatieve invloed van het werk op zijn of haar liefdesrelatie. Vier op de tien heeft wel eens het idee gehad dat die relatie zou stuklopen als het werk niet anders werd georganiseerd. Maakt ons werk onze relaties kapot?
•Per jaar gaan in Nederland onge-veer honderdduizend samenwonende paren uit elkaar.
•Bijna 50 procent van de huwelijken eindigt in een scheiding. In een derde tot de helft van de gevallen speelt werk een negatieve rol in de relatie.
•Driekwart van de scheidingen vindt plaats omdat de partners uit elkaar zijn gegroeid, niet meer met elkaar praten of ‘er geen tijd meer voor vinden’.
•Vier op de tien relaties lopen op de klippen omdat er een ander in het spel is.
•De lijst van gemeenten met, naar verhouding, het hoogste aantal scheidingen wordt aangevoerd door Zandvoort met 16,3 scheidingen per 1000 gehuwde vrouwen.
In sommige bedrijfstakken wordt het als een bijna onvermijdbaar onderdeel van je carrière gezien dat je relatie de boeken ingaat als ‘je eerste huwelijk’. En soort testronde, zullen we maar zeggen. Het tweede huwelijk verloopt doorgaans een stuk beter. Je hebt als manager het een en ander geleerd en ook je carrière is in stabieler vaarwater terechtgekomen. Een carrièregedreven omgeving is risicovol en zuigt je snel mee; hoe overzichtelijker je werk, des te minder risico je relatie loopt. Bij jezelf echt omhoog werken gaat je carrière als een soort inktvlek over je tijd heen.
Maar dan nog. Uit eigen onderzoek van Management Team blijkt dat 67,6 procent van de ondervraagden een negatieve invloed ervaart van werk op de huidige relatie. Ruim 39 procent is wel eens bang geweest dat die relatie stuk zou lopen als hij of zij het werk niet anders zou organiseren. En meer dan drie kwart van de ondervraagden (77 procent) vindt het moeilijk om werk en privéleven naar tevredenheid te combineren, terwijl 64 procent aangeeft hierover ruzie te maken met de partner.
Er is meer slecht nieuws. Zo heeft 35,8 procent van de respondenten wel eens moeten kiezen tussen relatie en carrière. Geen gemakkelijke keuze als 40 procent aangeeft relatie en werk even belangrijk te vinden. Van de groep die met dit dilemma werd geconfronteerd, gaf 39,2 procent de voorkeur aan de carrière.
Opvallend hierbij is dat vrouwen significant vaker voor hun carrière kiezen, namelijk 60,9 procent. Bij de mannen kiest 63,8 procent voor hun relatie. Deze cijfers komen sterk overeen met de statistische gegevens die bekend zijn over echtscheidingen. Uit ander onderzoek blijkt namelijk dat 60 tot 70 procent van de echtscheidingen door vrouwen wordt aangevraagd. Dit heeft alles te maken met hun emancipatie. De man moet tegenwoordig met iets beters komen dan ‘ik ben de kostwinner, ik onderhoud jou’. Die opstelling kan echt niet meer, dat kunnen vrouwen tegenwoordig zelf wel.
Comfort
Hoe komt het toch, dat vrouwen kennelijk eerder dan mannen de handdoek in de ring gooien? Joost van der Waerden, organisatiekundige en psycholoog, beaamt dat een slecht functionerende relatie voor een man geen reden hoeft te zijn om ermee op te houden. “Ook in een slechte relatie vindt de man nog steeds wat hij zoekt: comfort.” De overeenkomst die hij had met zijn partner loopt nog steeds door. De vrouw is weliswaar ontevreden, maar doet nog steeds waarvoor ze in eerste instantie was aangenomen. Ook al is er soms een hoop gezeik, de overhemden hangen nog steeds fris in de kast en hij hoeft niet na te denken over het eten. Mannen hebben dus zelfs bij een slechte relatie een hoop comfort te verliezen. Vrouwen denken daar heel anders over. Vrouwen stellen zich op het standpunt ‘als het niet meer gaat tussen ons, als jij niet meer van mij houdt of ik niet meer van jou, dan wil ik ook niet langer voor jou zorgen. Ik lijk wel gek. Dan zorg ik wel alleen voor mij en onze kinderen’.
De veranderingen in de rolverdeling tussen mannen en vrouwen lopen achter bij de vrouwenemancipatie. Zo zorgen de meeste mannen nog steeds niet voor zichzelf. Het gevolg is dat de vraag ‘wat haal ik eigenlijk uit deze relatie’ eerder opkomt bij vrouwen dan bij mannen. Een mentaliteitsverandering laat nog wel even op zich wachten, voegt Hans ’t Hart, psycholoog NIP, hieraan toe. “De traditionele beïnvloeding van de huidige generatie is nog redelijk groot.”
Dat betaalt zich ook uit in het feit dat er voor vrouwen minder te winnen valt door in een slecht huwelijk of een slechte relatie te blijven. En als de kou van de economische afhankelijkheid er niet meer is, dan is er weinig wat een vrouw ‘binnen’ zal houden.
Adrenalinekick
Er zijn ruwweg twee manieren waarop het in een relatie mis kan lopen: ‘de barstende bom’ en ‘de sluipmoordenaar’. De ‘barstende bom’, ofwel de plotselinge crisis die zo escaleert dat de relatie ontploft, komt het meest voor, vaak als gevolg van overspel. Uit ons onderzoek blijkt dat 17 procent van de ondervraagden ooit is vreemdgegaan. En ook hier komt het werk weer negatief om de hoek kijken. Van deze groep deed ruim de helft ‘het’ namelijk met iemand die hij of zij via het werk had leren kennen. Toch een niet te verwaarlozen aantal.
Als het werk an sich een rol speelt, dan heb je meer te maken met een chronische ontwrichting, een langzaam uit elkaar groeien, ook wel ‘de sluipmoordenaar’ genoemd. Veel mannen zien namelijk de verarming van een relatie vrij gemakkelijk als ‘prijs die betaald moet worden’ voor een succesvolle loopbaan. De adrenalinekick die een carrière geeft, weegt ruimschoots op tegen al dat relatieleed. Hun partners voelen die prijs veel nadrukkelijker. De werkende ziet de relatie enkel nog als een uitvalsbasis en neemt veel te veel voor lief. In toenemende mate zal de partner dan aangeven dat dit te mager is, maar de werkende zal die prijs pas echt voelen als zijn partner een streep trekt: ‘tot hier en niet verder’. Maar dan is het vaak al te laat.
Wie niets doet met de waarschuwingssignalen van zijn partner, maakt automatisch de keuze voor zijn werk. En dat voelt de ander ook zo. De andere kant van het verhaal is dat het in een veeleisende werkomgeving heel lastig is om een liefdespartner tegemoet te komen en om minder te gaan werken. Het is een enorme klus om afspraken op je werk aan te passen of afgesproken targets terug te draaien. Dat wordt je niet altijd in dank afgenomen. “Maar,” stelt relatiecoach Peter van der Burg, “angst is de meest slechte raadgever die er is. Mensen die hun ergernissen over hun werk niet op de zaak durven te uiten, komen boos thuis. En worden elke dag een beetje bozer. Dat barst een keer.”
Het krijgen van kinderen in combinatie met een veeleisende baan van een van beide partners speelt een grote rol. “Het gebeurt maar zelden dat een stel zonder kinderen uit elkaar gaat omdat het werk te veel inbreuk maakt,” stelt Van der Waerden. “Vaak krijgen mensen kinderen in dezelfde periode dat er flink gebuffeld moet worden voor een carrière. Het is dan niet gek dat een stel doorschiet in het traditionele rollenpatroon van een verzorger en een werkende partner. Vaak krijgt één van de twee dan een unfair gevoel, zo van ‘dit was niet de deal’. Voorheen waren ze gelijkwaardige partners en nu niet meer.
Opnieuw ijken
Ook komt het voor dat de werkende partner niet voldoende is geïnteresseerd in de nieuwe belevingswereld van de thuiszitter, lees: de kinderen. Mannen vallen in een traditionele valkuil. Hun manier om te laten zien dat ze van hun gezin houden is door hard te werken en carrière te maken. Ik verdien het geld toch, zodat jij kunt paardrijden? Dit soort discussies is bij voorbaat kansloos. Op zo’n moment is het juist de test voor je relatie of je opnieuw met elkaar kunt ijken, of je weer op elkaars golflengte kunt afstemmen of dat je moet besluiten uit elkaar te gaan.
Op zo’n moment komt het probleemoplossend vermogen van een koppel naar voren. Is dit de eerste keer dat er een probleem is, of hebben ze al in een vroeg stadium geleerd door problemen heen te werken? Dat is dan de vraag. Mensen voor wie het lange tijd een ‘easy ride’ is geweest, lopen een groter risico snel te ontwrichten. Een relatie vraagt om inzet en hard werken, maar daar moet je wel op zijn voorbereid. Het komt niet vanzelf, vindt ook relatiecoach Peter van der Burg. “Het domste wat je kunt doen is vrijblijvend in een relatie stappen. Een goede, duurzame relatie is gewoon hard werken en niet zo vaak vreselijk leuk. Als het alleen maar kabbelt, dan is er ook geen diepgang. In het gunstigste geval heb je een partner die achter jouw zwakheden komt en jou uitdeukt. En omgekeerd natuurlijk.” Werk kan ook in de weg staan bij communicatie over moeilijke, gevoelige, onderwerpen. Je begint niet over je verdriet over bijvoorbeeld een miskraam of het verlies van een dierbare tijdens het eten. Daarvoor moet er rust, ruimte en stilte zijn in een relatie. En die voorwaarden moet je zelf creëren.
Uit de MT-enquête blijkt dat ruim drie kwart van de ondervraagden het moeilijk vindt om een goede balans tussen werk en privéleven te vinden. Zes op de tien maakt hier dan ook ruzie over. Werk kan nu eenmaal ontzettend veel van iemand vragen. Als iemand meer moet leveren dan hij eigenlijk kan, houdt hij zich staande door alle overtollige ballast af te stoten. Hobby’s zijn gesneuveld, voor sporten is geen tijd en ook de activiteiten met de partner delven het onderspit. Alles wat geen weerstand biedt aan de oprukkende werklast, moet inleveren. Vaak blijven mensen daarom in hun werk nog wel overeind, maar zie je ondertussen een soort kaalslag ontstaan om dat werk heen. Dat kan een heel sluipend proces zijn en is ook voor de partner heel lastig. Die ziet namelijk heus wel hoe hard die persoon werkt, maar krijgt tegelijkertijd een onbehaaglijk gevoel. Als de partner dan de werkende hierop aanspreekt, stuit hij op enorme weerstand. De werkende is namelijk inmiddels zo uitgeput, dat hij nog maar weinig incasseringsvermogen heeft. Hij houdt zich nog net staande met pleisters en elastiekjes en dan begint op de enige plek waar het nog rustig was het gedonder ook al. Dat kan heel snel escaleren.
Geen toeschouwer
Is het dan alleen maar kommer en kwel? Nee hoor, in relaties waar het goed gaat wordt heel bewust gekozen voor kwaliteit op het privévlak. Dat is wat u eraan kunt doen: manage je relatie!
Welke privézaken geeft u dezelfde planningswaarde als u aan uw werk geeft? De vanzelfsprekendheid waarmee u uw relaties op zakelijk gebied onderhoudt, incalculeert en daar persoonlijk tijd voor vrij maakt, steekt schril af bij de vanzelfsprekendheid waarmee op het privévlak wordt ingeleverd. Iedere manager leert het op cursussen en past het op de werkvloer toe, maar niet privé. U kunt de dingen niet meer van spontaniteit laten afhangen, want uw tijd is veel meer ingekaderd dan vroeger het geval was. ‘Het komt er niet van’ is een veelgehoorde, maar volkomen passieve kreet. De efficiëntie, organisatie en gedrevenheid in uw werk overvleugelt het softe en organisch georganiseerde thuisfront. Daar moet u tegenwicht aan bieden. U zult dus moeten organiseren. Laat het niet van goede intenties en een goed gevoel afhangen. Plan gezamenlijke activiteiten met uw partner in. Met, maar vooral ook zonder, de kinderen. Word actief in uw eigen privéleven en neem daar zelf de verantwoordelijkheid voor. Wees geen toeschouwer. Er is steeds meer mogelijk op technisch vlak en daarmee breekt uw werk in op uw privéleven. Maar, diezelfde technologische ontwikkelingen stellen u ook in staat om uw werk anders te organiseren. Durf die ruim te terug te nemen.
Test uw relatie aan de hand van de volgende acht vragen:
1 Kent u de weekindeling van uw partner of kinderen? En dan niet alleen activiteiten waar u zelf bij betrokken bent.
2 Bij welke vriendjes spelen uw kinderen?
3 Wie zijn de vrienden en vriendinnen van uw partner?
4 Hoeveel deed u vroeger samen met uw partner en hoeveel nu nog? 5 Hoe liefdevol bent u? Hoe vaak bevestigt u zomaar dat wat u met uw partner heeft speciaal is?
6 Waar doet u uw partner echt een plezier mee?
7 Hoe lang is het geleden dat u dat hebt gedaan?
8 Vraag uzelf eerlijk in de spiegel hoe belangrijk u uw partner nog vindt. Betekent dit dat u uw prioriteiten gaat verleggen, of dat u uit deze relatie stapt?
Klaar voor een nieuwe start?
Dit zijn vier punten om vandaag nog mee te beginnen.
1 Scheid heel duidelijk de verwachtingen die u hebt over uw werk en over uw relatie.
2 Vraag eens aan uw partner hoe hij of zij vindt dat de relatie ervoor staat. Ook als er niets aan de hand is, is de ander in ieder geval blij verrast.
3 Neem signalen van uw partner altijd serieus.
4 Houd u aan uw afspraken, anders geeft u uw partner het gevoel dat hij of zij op het tweede plan komt.
