Geen producten in de winkelwagen.
Het meeste geld wordt op internet nog altijd verdiend met pornografie. De sekssites vermarkten nu hun voorsprong in technologie en marketing door andere dotcommers te adviseren. De lessen van adult internet.
Op de voorgrond kijkt de reclameactrice van CompuServe de kijker gniffelend aan. Op de achtergrond zit haar man driftig tikkend op het toetsenbord achter de computer. De verbazing in zijn ogen wordt groter en groter naarmate hij steeds vaker nul op het rekest krijgt. De vrouw op de voorgrond weet waarom. De kijker inmiddels ook. CompuServe levert een handig filter voor internet waardoor onwelgevallige sites niet opgeroepen kunnen worden. De pose van de actrice in het filmpje is er één van: daar heb ik hem toch maar mooi de pas afgesneden.
Dit land heeft een merkwaardige traditie van openheid, zelfs van een zekere schaamteloosheid als het over seksualiteit gaat. Het simpele feit dat een familiale internet service provider als CompuServe dit filmpje in een televisiereclame toont, illustreert dat. De suggestie in een reclameboodschap dat manlief op zoek is naar seks op internet zou in het preutse Amerika naar alle waarschijnlijkheid niet in prime time uitgezonden kunnen worden. Maar juist internet, waarvoor CompuServe zo'n handig filter levert, biedt soelaas voor de Amerikaanse pornoconsument. De videotheek is al lang niet meer het voornaamste distributiecentrum voor pornografie. Nieuwerwetse informatiedragers zoals de cd-rom, de dvd-rom en internet verdringen langzaam maar zeker de oude videoband. Het voordeel van de eenzaamheid speelt hierin een belangrijke rol. Consumenten met een beetje computer kunnen in alle rust porno downloaden. Volgens cijfers van marktvorser Datamonitor maakt de zogenaamde adult content 69 procent uit van de commerciële online content. “In Amerika heeft men er toch nog een andere gedachtegang over. Het moet daar wat stiekemer,” zegt Claudia van Lubek. Van Lubek levert samen met haar man Werner via InterClimax Webservices streaming pornovideo via internet. De zaak leeft voor de volle honderd procent van internet. Amerika is de grootste afnemer. Van Lubek: “We hebben een afdeling die op Amerikaanse tijden werkt van drie uur 's middags tot elf uur 's avonds. Nederland is goed voor zo'n 4 à 5 procent van de omzet. Maar de hele zaak gaat hier natuurlijk vierentwintig uur per dag door. Waar verdien je geld mee op het internet? Met porno, laten we eerlijk zijn.”
[P;Kindsterretjes]
InterClimax is groot in pornoland. Het bedrijf haalt naar eigen zeggen per dag vier tot vijf miljoen bezoekers via internet. Van Lubek: “Ik denk dat zo'n 20 tot 30 procent ook daadwerkelijk betaalt.” En InterClimax is lang niet de enige Nederlandse pornoboer die gouden zaken doet met het preutse Amerika. Terwijl de voormalige dotcommers zich met de staart tussen de benen realiseren dat de grote gold rush voorbij is, lijken de pornoboeren de enige internetondernemers die de broek kunnen ophouden. De consumptie van porno via internet brengt veel geld in het laatje. De Adult Entertainment Industry (AEI) in de VS is een bloeiende miljardenbusiness. Volgens Forrester Research bedroeg de omzet in online pornoamusement in 1998 1 miljard dollar.
De productie en consumptie van porno wordt steeds openlijker beleden. Op het voorbije filmfestival van Cannes manifesteerden de pornoproducenten zich heel nadrukkelijk op de Croisette. Het is niet nieuw dat kindsterretjes gewillig uit de kleren gaan op het strand van Cannes, wel nieuw is dat Berth Milton, directeur van Private, een van Europa's grootste pornoproducenten, in Cannes aankondigde dat hij gewone bioscoopfilms wil maken. Gewone bioscoopfilms die nadrukkelijk gelardeerd zullen worden met seks. Ook andere reguliere filmmakers voelen zich geroepen om expliciete seksscènes in hun films in te lassen. Dacht de dotcomwereld tot voor kort nog dat het de filmindustrie naar de hand kon zetten, dan blijkt nu het omgekeerde het geval. Cannes werd vorig jaar nog overspoeld door internetbedrijven die de filmwereld wilden domineren. Daarvan is vandaag geen sprake meer. De Private Media Group, de holding van Berth Milton, is intussen zelf genoteerd op de Amerikaanse beurs voor technologiebedrijven Nasdaq. Ook New Frontier Media Inc. uit Boulder (Colorado) noteert op de beurs. Michael Stroud, ceo van iHollywood Forum, is van mening dat het belangrijk is om de oude waardeoordelen opzij te zetten wanneer de businesspraktijken geëvalueerd worden van de porno-industrie. Zijn boodschap is dat de uit het lood geslagen dotcombedrijfjes nog heel wat te leren hebben van de porno-imperia op het vlak van merkbekendheid, marketing en distributie. Het bedrijf van Stroud organiseert maandelijks een forum over nieuwe technologie, internet en draadloze communicatie. Volgens Stroud maken de pornoboeren veel beter gebruik van internet dan wie dan ook. Ook Van Lubek is die mening toegedaan. “Ik denk dat het kaf zich van het koren zal scheiden. Als je een goed product hebt, hoef je daar op internet niet aan onderdoor te gaan. Ik denk alleen dat heel veel mensen zich vergist hebben. Je moet geen miljoenen investeren om een mooie pagina te krijgen. Alsof het verkeer dan vanzelf komt. Ik denk dat mensen vergeten dat het een wereldwijd medium is.”
[P;Plasseks]
Recente berichtgeving suggereert dat vele ex-dotcommers die of over de kop gingen of ontslagen werden, in toenemende mate binnen de porno-industrie aan de slag kunnen. Hans Burger, freelance Sales Advisor van Cybermedia in Nieuwegein, gelooft er niets van dat de ex-dotcommers seks-dotcommers worden. Cybermedia doet in erotische websites. Dat wil zeggen: in bizarre content. Burger: “Wat bizarre content is? Oh, dat gaat van bestialiteiten tot en met plas- en poepseks, het meest extreme wat je maar kunt bedenken. Wel honderd procent legaal, hoor. Geen kinderporno, daar willen wij niets mee te maken hebben.” Burger heeft een luxeprobleem. “Wij zitten zwaar omhoog wat personeel betreft. Het zal er wellicht mee te maken hebben dat wij in de bizarre content zitten. Ontslagen IT'ers? Daar zitten wij op te wachten. Die melden zich niet spontaan aan. We hebben diverse advertenties gezet in de grote dagbladen. We hebben daar duidelijk bijgezet dat het om porno gaat. Er is geen hond op afgekomen. We trekken nu een beetje meer aan de mensen in de industrie zelf. Kennelijk is het toch een probleem dat we in de porno zitten.”
Claudia van Lubek kan, anders dan Hans Burger, wel gemakkelijk mensen uit de reguliere sector aantrekken. Van Lubek: “Wij krijgen veel mensen uit de niet-adultsector. Veel IT'ers inderdaad. Maar wij zijn dan ook een bedrijf dat heel erg ver gevorderd is op het vlak van IT. Wij zijn gespecialiseerd in streaming video, in techniek, wij zijn content provider. Dat wil zeggen dat daar hele leuke dingen mee samengaan. Ik kan mij voorstellen dat, als je bij bizar.com gaat werken en plaatjes moet uploaden van bizarre dingen, dat niet leuk is. Wij hebben de huis-, tuin- en keukenseks. Wij hebben klanten als Penthouse die onze content inkopen. We bieden een live seksshow aan en een bigsisterhouse waar hele leuke meiden in lingerie rondlopen. Dat gaat niet om harde seks, maar om het chatten. Het meegluren in het huis. Penthouse, een klant van ons, vindt dat heel erg leuk. Ik denk dat het op internet om plaatjes gaat. Maar ook om shows. Het is natuurlijk fantastisch als je in Amerika zit en je kunt iemand live zien. En dat heeft bijna televisiekwaliteit.” Toch wil de techniek nog niet helemaal mee. Van Lubek weet hoeveel klanten van haar het met een stroperig analoog modempje moeten stellen. “90 procent heeft nog een 36k6 modem. Daar baseren wij het op. Maar we willen ook de breedbandgebruiker de mogelijkheid bieden om te kijken. Maar dat is voorlopig slechts 10 procent van de markt.”
[P;Stijlvol]
De programmeurs van de sekssites hebben veel van het pionierswerk verricht waarop een belangrijk deel van de e-commerce is gebaseerd, inclusief het verwerken van creditcardbetalingen, internetadverteren, beeldoverdracht en het beheersen van bezoekersstromen. Zij zagen als eersten het belang in van eenvoudige navigatie op hun sites, van de programmeertaal Java zodat bezoekers niet langer plugins hoefden te downloaden. Creditcardfraude raakte de sekssites als eerste, waardoor zij ook voorop lopen in het zoeken naar een oplossing. Het marketingtijdschrift Strategies Europe voert de Amerikaanse pornoster Danni Ashe – 900 miljoen downloads – op, die met haar bedrijf Danni's Hard Drive in 1999 6,5 miljoen winst maakte: “Waar de creditcardbedrijven het laten afweten, daar pakken wij het op.”
Het is deze technologische voorsprong die de sekssites niet alleen interessant maken voor ambitieuze IT'ers, maar ook voor reguliere bedrijven die succesvol willen opereren op internet. Zowel Burger als Van Lubek bieden hun kennis buiten de adult-sector aan. Burger: “Wij zijn nu bezig om de content aan andere bedrijven aan te bieden. We zijn ook provider, we hebben programma's laten schrijven, dat soort dingen.” Van Lubek: “Wij zijn gespecialiseerd in live content en in videoproducten. Daarnaast verkopen we de technologie ook. We hebben onze eigen streaming video-technologie gemaakt met groot en klein beeld. Dat kunnen klanten krijgen als ze dat willen hebben. We doen wel zaken met bedrijven buiten de industrie, maar ik ga er de namen niet van noemen. Ze komen hier rustig binnen, hoor. Ik heb nog nooit gehoord dat ik het niet mag zeggen. Maar ik vind het niet gepast. Ik vind toch dat we een adult bedrijf zijn.”
Waar de seksdotcommers in ieder geval meester in zijn, is het innen van geld. De meeste pornoboeren houden er gehaaide technieken op na. Wie via zijn browser naar een sekssite surft, weet nooit zeker of het bij die ene site blijft. De kans is groot dat bij het sluiten ervan steeds nieuwe vensters geopend worden. De seksploitanten maken daar onderling afspraken over. Een deel van de revenuen wordt immers onderling doorgegeven. Wie de site van een concurrent opent op de computer van de gebruiker wanneer die een sekssite verlaat, krijgt geld van de concurrent wiens site geopend wordt. Voor veel kleinere sites is dit een belangrijke bron van inkomsten. Een Amerikaanse internetpornoleverancier houdt vol dat hij, tegenover elke dollar die hij via de bezoekers op zijn site verdient, bij het verlaten van zijn site nog eens 4 tot 5 dollar aan extra inkomsten mag optellen. Dit ongevraagd doorlinken is een veel gebruikte praktijk. Burger is daar tegen. “Daar hebben wij een bloedhekel aan. We hebben maar één link en die geeft een overzicht van alle sites die we beheren.” Ook Van Lubek doet nauwelijks aan doorlinken. Dat is niet stijlvol, volgens haar.
[P;Telefoonseks]
Seks verkoopt. Maar er hoeft lang niet altijd voor betaald te worden. Via NetMeeting van Microsoft kunnen gegadigden elkaar treffen voor gratis telefoonseks via internet; desnoods met de webcam erbij voor videoseks. Betaald wordt alleen voor de verbinding. De pornoboeren komen er niet aan te pas. Dat besef is doorgedrongen. Pornoboeren bieden inmiddels zelf ook serverruimte op internet aan en plaatsen daar, indien gewenst, gratis seksplaatjes op van amateurs die graag uit de kleren gaan voor de camera. Duidelijk is dat ze deze handel niet willen ontlopen. Handel? Er wordt toch geen geld mee verdiend? Nee, maar het gaat erom de alternatieve distributie, waar de sector zelf geen controle over heeft, zoveel mogelijk binnen de eigen rangen te houden. Sekssites bieden om die reden ook relatiebemiddeling aan via internet, en chatprogramma's tieren er welig. En natuurlijk zijn de eerste lokkertjes op de sekssites zelf ook nog altijd gratis.
De nieuwe digitale technieken bieden intussen nog veel meer mogelijkheden voor seksexploitatie. De mogelijkheden die dvd-films bijvoorbeeld bieden, zijn veel groter dan die van hun voorgangers, de video en de cd-rom. Dvd laat de gebruiker van scène naar scène springen, die scènes worden daarvoor keurig genummerd en getiteld. Ook is het met de betere spelers die thans op de markt zijn mogelijk om in te zoomen op details, of om scènes te 'bookmarken' voor het persoonlijk archief.
Nieuwe technologie is in ontwikkeling of reeds op de markt die het virtuele genot nog groter maakt. Soms komt die technologie uit onverdachte hoek. Aan het prestigieuze MIT (Massachusetts Institute of Technology) werd in de jaren tachtig een joystick bedacht met zogenaamde force feedback. De gebruiker voelt weerstanden aan de joystick wanneer die ook op het scherm te zien zijn. De hobbel bijvoorbeeld van een virtuele racewagen over een hardnekkig stukje weg wordt door de joystick doorgegeven en is goed te voelen aan de pols en de arm. De zogenaamde tactiele muis, ontworpen voor artsen, stelt de gebruiker zelfs in staat de zwellingen van een virtuele borst te voelen. Tastsimulatie wordt nu al gebruikt op cd-roms van de firma Pixis. Een zogenaamde force feedback-muis kan ook gebruikt worden om de lichaamscontouren van een al dan niet virtueel te noemen sekspartner te voelen via internet. De emotiemuis die IBM vorig jaar lanceerde laat zelfs toe dat de emoties van de gebruiker gelezen worden op basis van waarnemingen van de warmte, van trillingen in de spierkracht en van de vochtigheidsgraad van de hand van de gebruiker. Virtuele seks wordt in de loop van de eenentwintigste eeuw steeds realistischer en zal hele volksstammen internet opjagen.
Van telefoonseks naar modemseks
Porno via de telefoon vindt zijn oorsprong in het zogenaamde BBS of Bulletin Board System. In zekere zin mag dit zelfs een voorloper van internet genoemd worden. Dat BBS bestaat overigens nog altijd. Het volstaat om een beetje magazine open te slaan om te weten welke aanbieders handelen in betaalseks via de telefoon. Kosten: minimaal één gulden per minuut. Daarnaast is er de modemseks van bedrijven zoals InterClimax. Maar modemseks wordt niet altijd op een eerlijke manier aangeboden. De verhalen over sites die de gebruiker buiten zijn wil om naar een peperduur nummer leiden, zijn bekend. Sommige distributeurs pakken het anders aan. Gspotsex.nl maakt het de gebruiker duidelijk dat hij zal betalen via software van KPN Telecom, Switchpoint genaamd. Bothai Productions van trekplek.nl gebruikt een zogenaamde Tintel Connector die zich snel laat downloaden en een plugin installeert op het systeem van de gebruiker. Het gebruik van Switchpoint garandeert tenminste nog dat er juist geen plugin geïnstalleerd wordt. Die plugin knijpt de bestaande internetverbinding af en sluist de gebruiker ongemerkt door naar een peperduur telefoonnummer. Op internet wordt de Tintel Connector intussen aangeprezen als een instrument dat de verbindingssnelheid optimaliseert. Dat is natuurlijk onzin. De Tintel Connector zorgt er enkel voor dat de gebruiker met vaste hand geleid wordt naar een betalend telefoonnummer. Telefoonseks levert de pornobazen een indrukwekkende bron aan inkomsten op. Net zoals de isp's krijgen de pornoboeren door KPN Telecom vergoed voor elke klant die telefoontikken genereert. Van Lubek: “Wij verdienen heel veel via de telefoon. Maar we verdienen nog het meest aan creditcard billing.”
