Geen producten in de winkelwagen.
Hanneke Verburg, de kersverse directeur van brancheorganisatie InRetail. 'Zelfsturende teams zonder managementlaag werkt goed'.
Het is alarmfase 1 voor de retail door de faillissementen van onder meer V&D, Free Record Shop, Halfords en Scapino. Het is de omgeving waar Hanneke Verburg, directeur van InRetail, sinds zes maanden in opereert. Hoe kijkt de frontvrouw van de grootste brancheorganisatie in retail non-food tegen leiderschap en talent aan?
Welke kerneigenschap heeft een leider anno 2016 het meeste nodig?
Verburg: ‘Als leider heb je de eigenschap nodig om een organisatie aan je te binden en hen de ruimte te geven om hun doelstellingen te bereiken. Als leider ben ik van nature meer directief, maar ik verschuif steeds meer richting mensgerichtheid. Ik span me in om mensen aan me te binden en hen ruimte te geven. Hiërarchisch denken is passé’.
Wie vindt u een inspirerende leidinggevende/bestuurder in ons land anno 2016?
Verburg: ‘Een lastige vraag, want dat is niet een specifiek persoon. Ik vind wel dat Wiebe Draijer en Tex Gunning mooi balanceren tussen leiden en ruimte geven. Ze stralen op een bepaalde manier daadkracht uit met een zachte glans en dat vind ik inspirerend. Ik heb meer gevoel bij leiders die minder dominantie uitstralen’.
Vereisen verschillende bedrijfsfases (startup – groei – consolidatie – neergang) een ander soort leiderschap?
Verburg: 'Ik denk het wel. Zodra je bij een bedrijf blijft en je maakt sterke groei mee, dan moet je bij jezelf blijven. Je hebt met groei sterke leiders nodig om de boel bij elkaar te houden. In de consolidatiefase kun je meer loslaten. Als leider kun je je wel aanpassen aan de fase waarin het bedrijf zit. Duidelijkheid is cruciaal. En groei is controleerbaar. In een saneringsfase, heb je met veel weerstand vanuit de organisatie te maken. Je moet dan stevig in je schoenen staan. Als ik naar mezelf kijk, kan ik ook hard zijn in mijn boodschap en zacht met de mens'.
Hoe denkt u dat werknemers over het algemeen tegen leidinggevenden aankijken?
Verburg: 'Medewerkers kijken met een bepaalde gereserveerdheid naar leidinggevenden. In onze cultuur is er vaak het gevoel: 'er is een baas'. Dat ontstaat al in het onderwijs, door de meester of de juf. Pas bij Semler-achtige organisaties verdwijnt dat gevoel en worden er stapjes gezet in de hiërarchische verhoudingen. Mensen gedragen zich naar hoe je het organiseert. Een medewerker ziet zichzelf nooit gelijk aan een leidinggevende. In een organisatie waar niemand een functie heeft, is dat anders. Maar ik denk wel dat natuurlijk leiderschap altijd zal blijven bestaan omdat ze het voelen dat hij of zij een natuurlijk leider is'.
Hoe belangrijk is het middenkader voor een leider?
Verburg: 'Ik werk nu in een organisatie zonder middenkader en dat werkt fijn. Het middenkader is namelijk langzaam aan het verdwijnen. Bij InRetail hebben we een platte organisatie met slechts drie mensen. Daardoor is er meer zelfsturing in de teams en liggen de verantwoordelijkheden bij de persoon zelf. Ik ben er sterk voor dat het middenkader verdwijnt. En het werkt, omdat de organisatie dan zich meer verantwoordelijk voelt. Voor mij is het middenkader niet zo belangrijk. Ik zou niet in een bedrijf willen werken met veel middenkaders. Zelfsturende teams zonder management kan daarom heel goed werken'.
Wat is anno 2016 uw grootste uitdaging als leider?
Verburg: 'De heel grote brancheverengingen, zorginstellingen en scholen opereren volgens de vorige eeuw. Misschien dat het fenomeen van de branchevereniging over vijf jaar niet meer bestaat. Want voor elke brancheorganisatie geldt: blijf relevant en voeg waarde toe. Daarin ligt ook mijn grootste uitdaging. Je moet als leider laten zien wat je voor ondernemers kunt betekenen. Dat doe je door een ander paradigma en mede-eigenaarschap te creëren. Doelstellinge die je oplegt, leiden bij voorbaat tot weerstand. Je moet mensen het gunnen om kritiek te kunnen leveren'.
Wat is uw definitie van talent?
Verburg: 'Dat is lastig. Mensen die opvallen zijn mensen die die een drive hebben en er écht voor willen gaan. De talentjes die boven komen drijven, laten zien dat ze iets wíllen leren en beter wíllen worden. Als je ziet dat iemand het heel goed doet en talent heeft, daar hoort de drive en de ambitie om beter te worden bij'.
Wat is uw eigen grootste talent?
Verburg: 'Ik ben van nature iemand die mensen mee kan nemen en ook de ambitie heeft om mensen mee te nemen. Ik kan mensen aan mij binden en daar ben ik ook goed in. Ik maak impact door mijn aanwezigheid en die kracht zet ik in om mijn doelen te bereiken. Ik kan wel zeggen dat ik impact en uitstraling heb'.
Hoe herkent u talent bij uw medewerkers?
Verburg: 'Ik zie gewoon mensen die het heel goed doen, mensen die een stapje harder willen lopen om zich verder willen ontwikkelen. Mensen die vaak ook een beetje dwars kunnen zijn, zijn vaak de mensen die boven komen drijven. En mensen die een beetje tam zijn wil ik uitdagen, zodat ze beter worden'.
Wat doet u als leider om talent te behouden en zich te laten ontwikkelen?
Verburg: 'We hebben daarvoor een eigen academie opgericht. Als InRetail willen we ondersteuning bieden, faciliteren waar nodig en daar budget voor vrijmaken. We trainen liever in teams dan individueel, omdat ik geloof in zelfsturende teams. Trainen is vaak ook een bindmiddel'.
Hebben Nederlandse bedrijven en organisaties over het algemeen een gezond klimaat voor talent?
Verburg: 'Ik denk het wel. Als ik in mijn netwerk kijk, dan denk ik dat Nederland is ingericht op talent. Dat is nog meer het geval bij grote corporates dan bij ondernemers en het groot winkelbedrijf. Bij kleine bedrijven niet omdat daar minder financiële ruimte is'.
Vereisen verschillende bedrijfsfases (startup – groei – consolidatie – neergang) een ander soort getalenteerden?
Verburg: 'Misschien. Vaak worden interim managers ingezet bij reorganisaties. Bij zwaar weer zoek je naar een interimmer met een dikke huid. Start-ups zijn gepassioneerde mensen die in hun enthousiasme hun mensen meekrijgen. Bij consolidatie vertrekt zo'n ceo dan. Vooral reorganiseren vergt een ander talent. Dan is het zaak om het doel in de gaten te houden en juist minder de menskant'.
Profiel Hanneke Verburg
Hanneke Verburg (53) heeft bijna 25 jaar leidinggevende ervaring in diverse organisaties. Een selectie van haar CV:
Mei 2015 – heden: directeur InRetail
Maart 2005 – mei 2015: directeur Winkelman en Van Hessen, PR – en marketingbureau
Mei 2010 – Januari 2013: bestuurslid Sife Nederland (Students in Free Enterprise, nu Enactus)
1999 – 2005: mede-oprichter Informatiewerkplaats, ICT-adviesbureau
'90: o.a conrector van de Haagse scholengroep Esloo en adjunct-directeur van het Ondernemerscollege Overbosch.
