Geen producten in de winkelwagen.
Pas op voor het déjà-vugevoel: er is een nieuwe standaard onderweg voor supersnel mobiel internet. Wij moeten nog even wachten op Long Term Evolution, maar Duitsers kunnen hun vaste breedbandaansluiting opzeggen.
In telecom-jargon heet het LTE, Long Term Evolution, de standaard die mobiele telefonie van de derde (3G) tot de vierde generatie (4G) zal verheffen. Of telefonie? We hebben het hier over mobiel breedband internet. Het biedt in theorie downloadsnelheden tot 300 Mbps, prestaties waar een huis-tuin-en-keukeninternetabonnement niet bij in de buurt komt. Dat belooft niet alleen snelle video op de telefoon, maar een draadloos alternatief voor adsl en kabel.
Buitenland heeft LTE
Buiten Nederland wordt er al druk aan het nieuwe draadloos breedband gebouwd: daar zijn nu 35 LTE-netwerken actief, terwijl er wereldwijd in totaal 103 zijn aangekondigd. Eind 2009 waren de Scandinavische steden Oslo en Stockholm pioniers met hun LTE-netwerken. In de VS komt de gang er echt in, met aanbieders als Verizon en AT&T die volop reclame make met toestellen van Samsung en HTC. Dichter bij huis is Duitsland een markt om in de gaten te houden: daar werd Vodafone sinds eind 2010 actief, eerst op het platteland vanwege vergunningvorwaarden, maar sinds kort ook in Düsseldorf. Inmiddels kan Otto Normalverbraucher alweer kiezen uit drie aanbieders.
Nederland niet
Anders dan bij de UMTS-vergunningen, die indertijd in een compleet circus werden geveild voor miljardenbedragen, zijn de 4G-licenties vorig jaar april vrij geruisloos uitgedeeld aan een handvol belangstellenden. KPN maakte vorige week bekend samen met SurfNet, de internetprovider van de universiteiten, nog dit jaar te gaan testen met LTE. Ook TNO is aan de slag met Huawei met enkele masten. Alle providers zullen hun netwerken opwaarderen voor LTE, maar wanneer ze dat exact zullen doen, is onbekend.
Kip-ei
Net als bij eerdere stappen in het upgraden van de technologie achter mobiel internet, speelt het kip-ei verhaal. De operators maakten hun netwerken tot nu toe pas geschikt voor een snellere standaard, als er daarvoor voldoende telefoons in omloop waren. Wat dat betreft begint het erop te lijken. Volgens de branche is het aantal (aangekondigde) LTE-toestellen verdrievoudigd in een kwartaal tijd. Inmiddels zijn er 27 LTE-smartphones aangekondigd, op een totaal van 197 beloofde producten waaronder vooral routers en dongles en netwerkkaarten. Verschillende Android-telefoons van grote merken zijn al leverbaar op LTE, zij het mondjesmaat. En Apple heeft zijn nieuwste iPhone 4S ook nog niet uitgerust met een snelle chip.
Investeren
De businesscase voor LTE ziet er op het eerste oog toch niet beroerd uit. Doordat de nieuwe standaard veel efficiënter gebruikmaakt van de beschikbare bandbreedte en antennecapaciteit, gaan de kosten per bit omlaag. En dat is juist waar de telecomwereld met smart op wacht: een manier om het explosief groeiende dataverkeer winstgevender te krijgen. De upgrade van een netwerk zal in de regel een paar honderd miljoen euro kosten. Daar staat nog een extra kostenfactor tegenover: Vodafone beweert zelf, dat het in Duitsland alleen al 500 miljoen bespaart op het huren van vaste lijnen bij Deutsche Telekom.
LTE thuis
Want dat maakt diens aanbod wel duidelijk: de nieuwe standaard kan in de plaats treden van vaste internetverbindingen: Vodafone levert TE 50000 Zuhause met een snelheid van 50 Mbps plus onbeperkte spraak. Met het duurste pakket kan ook buitenshuis van LTE worden gebruik gemaakt, maar dat lijkt bijna bijzaak voor veel klanten. Sinds dit jaar wordt LTE geleverd aan het uitgestrekte platteland, waar veel huishoudens compleet verstoken waren van snel internet: op veel plekken was een ISDN-lijntje het best haalbare. Op termijn wil Vodafone zelfs settopboxen leveren die naast analoge kabel ook televisie bieden via LTE. Dan verschuift de nadruk helemaal van 'mobiel' naar draadloos.
Even geduld a.u.b.
Nederland heeft geen uitgestrekt platteland en is dicht bekabeld. Dat zorgt voor een heel andere businesscase. Het tempo waarin KPN, Vodafone en T-Mobile in Nederland hun geld kunnen terugverdienen hangt vooral af van de groei van het mobiele dataverkeer en de prijsstelling en de mate waarin het toekomstige LTE aanslaat als opvolger van het huidige mobiele internet 3G. Voorlopig zijn ze nog druk met het aanpassen (opschroeven) van de tarieven voor mobiel dataverkeer, waarmee ze hun bestaande investeringen (sneller) terugverdienen.
Veiling
Nu is de concurrentie bij ons met drie mobiele netwerkaanbieders niet zo heel moordend, maar een nieuwe veiling van telecomfrequenties kan daarin volgende zomer verandering brengen. De bestaande vergunningen in het 800 Mhz-spectrum lopen af, er is wat nieuwe ruimte vrijgemaakt en De Haag wil nieuwkomers de ruimte geven. Tele2 beweert dat het wil meebieden om de vierde partij te worden met een eigen netwerk. Proeven met LTE heeft het al achter de rug, dus dat belooft volgend jaar ook op dit terrein wat meer dynamiek. Ook Ziggo/UPC, dat vorig jaar al beperkt bruikbare 4G-frequenties binnenhaalde, zou interesse hebben in de landelijke frequenties waarop kan worden geboden. Voordat dergelijke nieuwkomers voldoende masten hebben staan om 4G in de lucht te hebben, loopt het tegen 2014.
