Transport en industrie worstelen na corona met tekort aan personeel en materiaal

Uit de MT500, het jaarlijkse reputatie-onderzoek van MTSprout, blijkt dat de reputatie van de grootste bedrijven van Nederland nauwelijks is aangetast door corona. En na de pandemie? In een korte serie blikken we vooruit op wat de branches uit de MT500 de komende tijd te wachten staat. Deze keer: industrie en transport.

Recordgroei aan orders

Om met de deur in huis te vallen: de Nederlandse industrie groeit weer in een recordtempo. De inkoopmanagersindex (PMI) van instituut Nevi  stond begin deze maand op de één na hoogste stand sinds de index werd ingevoerd – en inderdaad, het absolute record werd de maand ervoor geboekt.

De index wordt samengesteld uit deelindicatoren als nieuwe orders, productieomvang, werkgelegenheid, levertijden en voorraad. De barometer is dus licht gedaald, maar staat nog altijd op hosanna: het aantal nieuwe orders uit binnen- en buitenland groeide dan ook in recordtempo, voortgestuwd door de versoepelingen van de lockdown-maatregelen.

Blokkeerschip Panamakanaal

Die explosieve groei heeft meteen ook zijn keerzijden. Kunnen de productiebedrijven het aantal orders wel bijbenen? Niet direct. De voorraden daalden dan ook al met ongekende snelheid, wat zorgt voor de grootste verlenging ooit van levertijden. Het zet ook flink druk op de prijzen waarvoor maakbedrijven inkopen.

Er heerst door de disruptie van toeleveringsketens een schaarste aan allerlei grondstoffen en halffabricaten, van kunststof tot chips. Een tendens die de bedrijven met lading op het in het Panamakanaal vastgelopen ‘blokkeerschip’ Ever Given nog eens extra hard voelen. De ondernemingen moeten die kosten zo goed mogelijk doorberekenen aan hun klanten om de eigen marge op peil te houden.

Historische tekorten

In een commentaar op de cijfers stelt ABN Amro-econoom Albert Jan Swart dat de Nederlandse industrie ondanks de historische tekorten er nog steeds in slaagt de productie op te voeren. “Dankzij de sterke vraag kan de industriële productie dit jaar en volgend jaar verder toenemen, al kunnen de tekorten aan materialen op korte termijn de groei remmen.” En dat lijkt een hele prestatie, want geplande containerladingen zijn soms met maanden vertraagd, terwijl ook de komende periode bijvoorbeeld quarantainemaatregelen de niet gevaccineerde chauffeurs kunnen opbreken.

Naar de resultaten van het MT500-onderzoek

Investeren in productiecapaciteit

Al met al is de productie bij veel bedrijven weer terug op het niveau van voor corona. En dat betekent vaak dat het maximum van de productiecapaciteit alweer in zicht komt, al is hiervan in bijvoorbeeld de automotive industrie nog lang geen sprake. Na de lockdowns lijkt de komende periode daarom in het teken te staan van het gevecht om materialen, hamsteren zelfs, het doorbelasten van hogere prijzen en het investeren in een grotere productiecapaciteit. En in mensen: de productiebedrijven namen in juni opnieuw meer personeel aan. Deze banengroei was de grootste sinds maart 2018.

Deze industriële bedrijven zijn de koplopers in de MT500:

Ook tekorten in transport

Als het om personeel gaat, heb je het meteen over dé bottleneck voor een andere sector die na de coronapandemie weer op volle toeren draait: transport. De transportsector lijkt grotendeels hersteld van de coronacrisis, meldt ABN Amro op basis van eigen onderzoek onder zijn klanten. En met het herstel van de goederenvolumes komt ook de koppijn van vóór corona terug: een schreeuwend tekort aan personeel, vooral in het wegvervoer. Veel transportbedrijven kunnen onvoldoende vrachtwagenchauffeurs vinden, en indirect is het daardoor ook moeilijk vrachtwagens te charteren. Sommige bedrijven kunnen daardoor niet aan de groeiende vraag naar wegtransport voldoen, aldus de bank.

Corona legt opleiding stil

Volgens cijfers van het CBS kampt alweer 1 op de 4 bedrijven met een tekort aan personeel (voor de crisis was dat zelfs 1 op 3). De instroom aan nieuwe chauffeurs wordt daarbij ook nog eens gedrukt doordat de opleidingen lang hebben stilgelegen vanwege de coronamaatregelen. Ook hier zal de wet van vraag en aanbod gaan werken: de prijzen – in dit geval de lonen – staan onder opwaartse druk. En de schaarste kan ook zorgen dat de tarieven wellicht omhoog kunnen. Al met al zijn de Nederlandse transporteurs voor het eerst in drie jaar positief gestemd over hun concurrentiepositie.

Vrouwen en statushouders

Voor nu zal de sector dus creatief moeten zijn om mensen aan te trekken. Zij-instromers uit horeca en zorg zijn welkom – die stroomden ook voor corona al toe. En bedrijven proberen ook vrouwen en statushouders te werven als nieuwe medewerkers. Dat zegt Caroline Blom van brancheorganisatie Transport en Logistiek Nederland (TLN) in een publicatie van ABN Amro: “Voor vrouwen hebben we wel eens een Ladies Night georganiseerd, dat leverde zeventig nieuwe chauffeurs op. Het beroep van vrachtwagenchauffeur is tegenwoordig aantrekkelijker voor vrouwen. Het werk is de laatste jaren fysiek minder zwaar geworden, onder meer dankzij systemen voor laden en lossen die met twee vingers te bedienen zijn. De komende jaren zullen we veel nieuwe chauffeurs moeten werven, want na corona komt de structurele krapte terug.”

De beste transport- en logstiekbedrijven in de MT500:

Dagelijks de nieuwsbrief van Startups & Scaleups ontvangen?

E-mail *

Door je in te schrijven ga je akkoord met de algemene en privacyvoorwaarden.

Verstuur

Naar de resultaten van het MT500-onderzoek

Dit artikel is geschreven door

Redactie MT/Sprout

De redactie van MT/Sprout is altijd op zoek naar mooie verhalen over startups, scaleups, management en leiderschap. Tips, ideeën, aanbevelingen? Mail naar [email protected]