Geen producten in de winkelwagen.
Doordat traditionele banken nog steeds huiverig zijn voor financiering, groeit de interesse in alternatieven als crowdfunding. Oók onder maakbedrijven.
Crowdfunding: is dat niet een manier voor kunstenaars om hun projecten bekostigd te krijgen? Of voor die hippe koffiebar om de hoek, die zijn deuren hoopt te openen met financiële steun van familie, vrienden en buurtgenoten? Lange tijd was dat inderdaad zo, bevestigt Erik Stam, hoogleraar innovatie en ondernemerschap bij de Universiteit Utrecht. ‘In de begintijd, zo’n 10 jaar geleden, zag je crowdfunding inderdaad vooral ontstaan rond bijvoorbeeld muzikale projecten en social enterprises, waarbij er doorgaans geen sprake was van een geldelijke beloning voor investeerders. De crisis heeft echter als een katalysator gefungeerd: nu banken steeds minder snel geneigd zijn om met geld over de brug te komen, heeft ook het MKB crowdfunding ontdekt als financieringsbron. De laatste jaren is er echt sprake geweest van een exponentiële groei, al blijft het – eerlijk is eerlijk – nog altijd een relatief kleine markt.’
Nu banken steeds minder snel geneigd zijn met geld over de brug te komen, heeft ook het MKB crowdfunding ontdekt als financieringsbron."
'Aaibare projecten'
In 2005 was de Britse website Zopa het eerste crowdfundingsplatform ter wereld; onder de noemer social lending stelde de site onbekenden in staat om online geld aan elkaar te lenen. Sindsdien is het aantal crowdfundingplatforms flink gegroeid, ook onder ondernemers. Illustratief is het groeiend aantal crowdfundingplatforms dat zich specifiek richt op het MKB, vertelt Stam. ‘Een platform als Symbid bijvoorbeeld moest het in het begin vooral hebben van meer ‘aaibare’ projecten, maar inmiddels maken ook traditionele bedrijven er gebruik van.’
45.000 euro voor een nieuwe machine
Zo wist de Noord-Hollandse kaasfabrikant Bergens Blonde (foto boven) via Symbid binnen 2 weken bij 101 beleggers 45.000 euro op te halen voor de financiering van een nieuwe machine. Daarmee kon het bedrijf zijn productie opkrikken van 50 naar 500 à 1.000 kilo per week. Volgens Stam begint crowdfunding steeds meer een volwassen alternatief te worden voor bedrijven die willen groeien.
Goed beslagen ten ijs
Hij heeft ook nog wel een paar tips voor bedrijven die hier groeigeld zien weggelegd. ‘Het is – net als bij de bank – natuurlijk wél belangrijk dat je goed beslagen ten ijs komt, en dat je eventuele onzekerheid bij potentiële investeerders kunt wegnemen met goed onderbouwde cijfers. Maak verder, voor een zo groot mogelijk bereik, gebruik van bestaande platforms en zorg ervoor dat je opvalt. Investeer bijvoorbeeld in een professioneel ogend filmpje waarin je kort en bondig uit de doeken doet wat je doelen zijn, hoe je die denkt te gaan bereiken, en wat investeerders aan rendement mogen verwachten.’ Het kan verder nooit kwaad om een paar vroege investeerders aan boord te halen, stelt Stam. ‘Binnen het bekende kringetje van family, friends and fools zijn vast mensen te vinden die bereid zijn om als eerste via zo’n platform te investeren en zo de boel op gang te helpen.’
Binnen het kringetje van family, friends and fools zijn vast mensen te vinden die bereid zijn om via zo’n platform te investeren en zo de boel op gang te helpen.’
Peer-to-peer lending
Crowdfunding is een van de alternatieve financieringsvormen die MKB’ers ter beschikking staan. Daarnaast ziet Stam steeds meer mogelijkheden voor peer-to-peer lending, waarbij investeerders hun geld beleggen in een lening voor ondernemers. ‘De kredietunies, waarbij bedrijven elkaar zonder tussenkomst van banken financiële diensten verlenen, worden steeds populairder.’
De grote helpen de kleintjes
In China zag Stam recent ook nog een ander interessant fenomeen: grote techbedrijven die geld steken in hun kleinere broeders. ‘Internetreuzen als Alibaba en Baidu – zeg maar de Google en eBay van China – zetten crowdfunding- en betaalplatformen op als alternatief voor traditionele banken. In Nederland en andere westerse landen staat regulering dit soort constructies nu nog in de weg, maar ik kan me zomaar voorstellen dat in de toekomst ook hier een bedrijf als Google gaat investeren in veelbelovende, innovatieve MKB’ers.’
Ik kan me voorstellen dat in de toekomst ook hier Google investeert in veelbelovende MKB’ers.’
Subsidietje hebben?
Verder kan het volgens Stam interessant zijn om te kijken of een bepaalde innovatie in aanmerking komt voor subsidie, bijvoorbeeld vanuit de Europese Ontwikkelingsbank. ‘Zeker sinds de crisis is daar behoorlijk veel geld in gestoken, als reactie op de groeiende terughoudendheid bij banken om geld te lenen. Het kan lonen om daar als MKB’er je licht op te steken, al moet je dan wel in de juiste categorie vallen én moet je beducht zijn op behoorlijk wat administratieve rompslomp.’
Goed nieuws
Het past allemaal bij de zich terugtrekkende bank, constateert Stam. ‘Tegelijkertijd zie je dat ook de traditionele banken zoeken naar manieren om aan te haken bij een trend als crowdfunding. Dat is zeker zo nu dit soort constructies zich meer en meer als volwassen alternatief aandient; de kinderziektes zijn er inmiddels wel uit. De grote banken staan steeds vaker open voor samenwerking met crowdfundingplatforms. Je ziet het ook aan een platform als Collin Crowdfund, dat is opgericht door oud-bankiers. De hele crowdfundingsector begint iets traditioneler te worden, met in de toekomst ongetwijfeld alles wat daar aan regulering en toezicht bijhoort.'
De kinderziektes zijn er inmiddels wel uit.'
Nog even afwachten
Dat is goed om het vertrouwen in crowdfunding als instrument te bestendigen, aldus Stam, die het 'nog even afwachten' noemt of crowdfunding daadwerkelijk uitgroeit tot een volwaardig alternatief voor reguliere bankfinanciering, of dat het vooral fungeert als een aanjager van vernieuwing in de bestaande bankensector. ‘Hoe dan ook, in beide gevallen is het goed nieuws voor ondernemers met innovatieve ideeën.’
Dit artikel is onderdeel van het dossier Made in NL. Bij MT vinden we dat Nederland trotser mag zijn op zijn maakbedrijven. Met Made in NL wil MT de kennisdeling binnen én over de sector bevorderen en maakbedrijven een podium bieden. Opdat we terecht trots zijn op de hidden champions van de maakindustrie. In deze missie wordt MT vergezeld door de volgende partners: Centraal Beheer Achmea, MBCF, NIBC, Salesforce en TNO.
