Geen producten in de winkelwagen.
Een maand zit ze er pas als manager Diversiteit van Google: Danielle Brown had haar stoel op kantoor net gevonden toen de interne memo van een anonieme medewerker van Google haar direct aan het werk zette. In de memo stelt de medewerker dat Google ‘zo linksgeoriënteerd is dat de politieke correctheid overheerst’ en dat er door dit beleid ‘geen eerlijke discussie over diversiteit te voeren is’.
Daarna volgt een betoog over de biologische bepaling van mannen- en vrouwenberoepen: vrouwen zouden nou eenmaal liever in de kunst- en sociale sectoren werken, want daar kunnen ze met mensen werken. Mannen werken liever met ‘dingen’, en dus zijn ze beter in de tech-sector vertegenwoordigd.
Onzin, zo stelde Danielle Brown. Haar woorden worden onderstreept door verschillende onderzoeken die juist het belang van diversiteit in het bedrijfsleven benadrukken. Door mensen van verschillende sekse en verschillende etniciteiten aan te nemen, wordt er meer op feiten gefocust, worden deze feiten beter geïnterpreteerd en wordt er innovatiever gewerkt.
Toch is het te makkelijk om de gehele interne memo – van zo’n 3000 woorden – van de hand te doen als nonsens. Ondanks dat de memo een storm van kritiek en zelfs bedreigingen opleverde, waren er ook medewerkers die de schrijver bijstonden over de politiek correcte cultuur rondom diversiteit zou heersen. Hoe voorkom je als bedrijf door te slaan in diversiteit?
#1 Vermijd quota
Quota lijken in ieder geval niet het antwoord daarop. Tijdens de Tweede Kamerverkiezingen was het een groot onderwerp van discussie: quota voor vrouwen en etnische minderheden om de diversiteit omhoog te krikken. De gedachte daarachter? Als het niet vanzelf gaat, dan maar via wetgeving en bijbehorende sancties. In de Europese Commissie heeft het in ieder geval zijn doorgang gevonden: in 2020 moet 40 procent van de Europese Commissarissen een vrouw zijn. ‘I don’t like quota, but I like what they do,’ aldus de Luxemburgse Eurocommissaris.
Op het plan kwam veel commentaar. De Engelse Commissaris Maria Miller beschuldigde de Luxemburgse initiatiefneemster Viviane Reding van de betutteling van vrouwen. Ook in het Nederlandse bedrijfsleven lijkt het plan voor het verplichten van diversiteit geen voet aan de grond te krijgen.
Grootste tegenargument komt uit de groep die door dit soort quota eerder kans maakt tijdens een sollicitatie. ‘Ik wil aangenomen worden omdat ik ergens goed in ben, niet omdat het bedrijf een doelstelling heeft op het gebied van diversiteit’, aldus Emine Erdem van Woonstad Rotterdam in een eerder interview met Management Team over diversiteit.
Ook de Universiteit van Amsterdam kreeg afgelopen jaar veel commentaar op haar plan om studenten van niet-Westerse afkomst via quota en clubjes eerder naar de universiteit te halen. Niet alleen zou het in strijd zijn met artikel 1 van de Grondwet, ook waren studenten van de Universiteit zelf er niet blij mee. Yernaz Ramautarsing, student politicologie, stelde dat zijn diploma als niet-westerse student op die manier minder waard zou zijn, omdat hij door zijn achtergrond gereduceerd werd tot een ‘quota-student’.
Bovendien blijkt uit onderzoek dat dergelijke quota kunnen leiden tot een stigmatisering van deze bevoordeelde groep. Mensen die minder kans maken op een baan, zullen zich eerder tegen mensen keren die profiteren van dergelijke quota. En weg is je inclusiviteit.
#2 Vind een intrinsiek gemotiveerde manager
Bovendien blijken er alternatieven die quota onnodig maken, zo stelt de Charter Talent naar de Top. De charter – die door 260 bedrijven werd ondertekend – onderschrijft dat commitment van leiders en een open organisatieklimaat vele malen effectiever zijn quota volgens de onderzoekers kunnen voorkomen. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Ondanks dat veel topmanagers zeggen zich hard te maken voor meer verschillen op de werkvloer, blijft het volgens recruiter adviseur Koos van Leeuwen van Invictus B.V. vaak bij woorden. ‘Bestuurders dromen ’s nachts van fusies en winstcijfers, maar niet van diversiteit. Het blijft vaak bij een leuke mening’, aldus Van Leeuwen in het recruitmentblad Werf&.
Managers die zich wel echt willen inzetten, moeten volgens Bettina Haarbosch, programmamanager diversiteit en inclusie van de NS eerst geconfronteerd worden met hun eigen vooroordelen. ‘Zodra je je ervan bewust bent, kun je er iets aan doen.’ Het bedrijf werkt wel met quota, zij het in de fase van recruitment: minimaal 25 procent van de aangedragen kandidaten moet een multiculturele achtergrond hebben. Haarbosch: ‘Op deze manier proberen we managers onbewust te beïnvloeden. Veel van hen hadden niet eens door dat er meer diversiteit onder sollicitanten ontstond, maar toch zie je dat er mensen aangenomen worden.’
#3 Herzie aannames
Het herzien van aannames en vooroordelen lijkt een van de sleutels naar een gezond diversiteitsbeleid, zonder door te slaan. Vaak bestaat het idee dat mensen geen vooroordelen hebben, maar niets is minder waar.
Neem bijvoorbeeld het idee dat vrouwen niet door zouden willen stromen naar de top vanwege de verhouding tussen werk en privé. Uit onderzoek uit 2010 blijkt dat misschien wel de grootste misvatting. Toen 600 HR-managers gevraagd werd wat volgens hen de barrières waren voor vrouwen om door te groeien binnen een bedrijf, was dat niet (zoals wellicht verwacht) de verhouding tussen werk en privé die verstoord zou worden. Op een gedeelde eerste plaats stonden normen en waarden binnen het bedrijf én binnen het land waar geopereerd werd.
Een andere aanname die geen stand houdt in de strijd voor diversiteit zijn zogenaamde diversiteitsclubjes. Vrouwen, vrouwen met een niet-westerse achtergrond, mannen met een niet-westerse achtergrond, gays, mensen met een arbeidsbeperking, jonge mensen, oudere werknemers: iedereen heeft een eigen clubje waarmee en waarvoor activiteiten worden georganiseerd. Volgens MT-redacteur Laura Walburg streven dit soort clubjes hun doel voorbij. ‘Het probleem van dergelijke teams is dat ze niet inclusief zijn naar de meerderheid van het bedrijf, de witte oude man.’ Wie streeft naar inclusiviteit zal iedereen bij elkaar moeten zetten en de vooroordelen benoemen. Als alles op tafel ligt, kan het samen opbouwen van een divers kantoor (met alle voordelen) beginnen.
