Geen producten in de winkelwagen.
Doe als Google. Zo laat u de creativiteit en innovatiedrang van medewerkers maximaal floreren.
Overleven betekent innoveren. En de beste ideeën ontstaan nog altijd op de werkvloer. Voor u als manager is in dat proces een belangrijke rol weggelegd. Aansturen op microniveau brengt vrijwel alle innovatiedrang acuut tot stilstand. Uw medewerkers zonder enige instructies loslaten in een grote speeltuin is evenmin de oplossing. Aansturen en toch de creativiteit stimuleren. Het lijkt een paradox. En toch is het heel goed mogelijk, zegt Anne Heleen Bijl. Ze is al 25 jaar werkzaam als consultant en trainer op het gebied van creatief denken en communicatie. Tot haar klantenkring behoren onder meer Shell. Philips en Unilever.
Geef richting aan ideeën
“Ik ervaar steeds sterker hoe ontzettend belangrijk het is dat mensen vrijheid beleven, zonder dat ze in het diepe worden gegooid. Met alleen maar resultaatgericht leiding geven en enkel aansturen op output kom je er niet. Creativiteit begint met het formuleren van een gezamenlijk doel. Noem het een visie. Een slogan waaraan iedereen een bijdrage heeft kunnen leveren en die dus niet alleen door de manager is bedacht en uitgesproken. Daarmee geef je richting aan nieuwe ideeën. Binnen dat kader is er ruimte om te improviseren. Daarmee maak je veel in mensen los.”
Vier ideeën die mislukken
Een van de belangrijkste remmende factoren in het creatieve proces van medewerkers is de factor lef. Mensen willen best ideeën spuien, maar durven het niet. Juist daar ligt een belangrijke taak voor de manager, vindt Bijl “Vaak hoor je managers roepen: we hebben creatieve mensen nodig. Maar komen die eenmaal met ideeën, dan wordt het al snel als lastig ervaren. Maak duidelijk dat die ruimte er is. En loopt een goed bedoeld experiment uiteindelijk op niets uit? Vier het dan in plaats van af te straffen. Anders doen medewerkers het daarna nooit meer."
Het Google-model
Doe als Google, zo begon dit verhaal. Van de zoekreus uit de Verenigde Staten weten we dat medewerkers een deel van hun werktijd naar eigen smaak mogen invullen. Die vrijheid leidde tot een aantal razend succesvolle innovaties. Google Streetview bijvoorbeeld. Toch was het 3M dat deze maatregel ooit als eerste bedrijf invoerde. De filosofie daarachter? De grootste uitvindingen worden gedaan door mensen die de ruimte krijgen om volop te experimenteren met eigen ideeën. “Soms moet je het werk even loslaten", zegt Bijl. "Pas wanneer je je ontspant, dan gebeurt het. Het is niet voor niets dat de meeste goede ideeën ontstaan voor het slapen gaan of onder de douche. Die gelegenheden kun je ook creëren op het werk.”
Klinkt plausibel. Maar is hier in de praktijk wel altijd tijd voor? Deadlines, omzettargets en een overvolle agenda bepalen in grote lijnen het verloop van de dag. “We moeten in Nederland af van het idee dat creativiteit tijd kost. Feitelijk win je er juist tijd mee. Je gaat namelijk nadenken hoe zaken beter kunnen. Efficiënter. Leuker! Bovendien zorgt dit ervoor dat medewerkers het naar hun zin hebben op het werk. Zo voorkom je dat ze hun creativiteit in hobby’s en op verenigingen gaan botvieren, in plaats van op de werkvloer.”
Edward de Bono
Als manager dient u de innovatiedriften van medewerkers op de eerste plaats dus te faciliteren. Maar er is meer. U kunt deze namelijk ook nog eens aanwakkeren. Daar zijn technieken voor. Het lateraal denken van Edward de Bono bijvoorbeeld. Hierbij benadert u de vraag vanuit een andere invalshoek. “Zet alles wat eerder is bedacht op een rij en kijk wat al die zaken met elkaar gemeen hebben. Dat specifieke element haal je vervolgens weg”, zegt Bijl. “Stel, je wilt een nieuw koffiezetautomaat bedenken. Dan kijk je wat al die oudere koffiezetautomaten met elkaar gemeen hebben. Dat aspect haal je weg en vervolgens ga je hier oplossingen voor verzinnen. Dan komen er snel nieuwe inzichten naar boven drijven.” Nóg een techniek is het omdraaien van gedachten. Bijl legt uit: “Formuleer zaken die je normaal vindt, draai die om en keek waar dat toe leidt. Je zult al snel positief verrast zijn over de resultaten.”
Lees ook:
- Nu op Techbusiness: de 7 innovatiezonden
- Bedenk een BHAG die inspireert
- Facebook versus Google
- Scherp integratiebeleid gevaar voor innovatie
