Carrièrevrouwen gaan de banken redden

Feminiene waarden kunnen vertrouwen in de financiële sector terugbrengen, zegt Nicolette Loonen van Women in Financial Services.

De kredietcrisis, de woekerpolissen, de ondergang van SNS Reaal en het financiële waterhoofd van Cyprus hebben het imago van banken en verzekeraars geen goed gedaan. Nog maar 30 procent van de Nederlanders gelooft dat banken het belang van klanten voorop stellen. Geen wonder. Afgelopen decennia leek niet de klant, maar de snelle groei voorop te staan. Het ging om de korte termijn; er moest meteen gescoord worden. ‘Allemaal masculiene waarden’, zegt Nicolette Loonen, oprichter van het financiële vrouwennetwerk Women in Financial Services.

MT.nl: Hebben de mannen het verkeerd gedaan de afgelopen jaren?

Loonen: ‘Helemaal niet. De ‘mannelijke’ aanpak, die de afgelopen decennia in de samenleving heeft overheerst, heeft ons veel welvaart gebracht. Juist doordat mannen meer risico’s durven te nemen en over het algemeen wat materialistischer zijn ingesteld. Daar hebben we allemaal van geprofiteerd. Maar je merkt dat de beperkingen van dit systeem in zicht komen. Er wordt gesproken over een waardencrisis. We moeten dus op zoek naar nieuwe waarden, en naar mijn mening zijn dat vooral feminiene waarden waar het aan ontbroken heeft. Het is niet zo dat mannen over alleen maar masculiene eigenschappen beschikken en vrouwen alleen maar over feminiene. Het is altijd een mix. Maar over het algemeen overheersen bij mannen de masculiene eigenschappen. Om de overgang naar nieuwe waarden te maken, hebben we nu de vrouwen dus hard nodig.’

Waarom juist feminiene waarden?

‘De problemen in de financiële sector laten zien dat de oude werkwijze niet meer voldoet. Het masculiene is gaan overheersen. Kijk naar SNS Reaal, dat ten onder is gegaan door een veel te risicovolle overname. Of naar Cyprus, waar de financiële sector zo gigantisch is gegroeid dat het land de risico’s niet meer kon dragen. Die expansieve groei is ook iets dat bij masculiene waarden hoort. Vier jaar na uitbreken van de crisis is nog steeds het vertrouwen niet hersteld. In mijn ogen komt dat onder andere doordat bankiers zelden excuses aanbieden voor de schade die ze hebben aangericht. Vanuit een masculien perspectief is excuses aanbieden een teken van zwakheid, dat doe je niet. Als we die houding willen veranderen, hebben we meer feminiene waarden nodig. Masculien staat voor: risico nemen, kijken naar de korte termijn, haantjesgedrag en geloof in maakbaarheid, regels en structuren. Feminiene waarden leggen meer nadruk op de lange termijneffecten, risicomijdend gedrag, vertrouwen geven en krijgen. Dat is precies waar het in de financiële sector aan ontbreekt.’

Moeten mannen plaatsmaken voor vrouwen?

‘WIFS pleit voor meer diversiteit. Een management team van alleen maar vrouwen kent net zo goed nadelen. Maar we zouden wel graag meer vrouwen op topposities zien, zodat die feminiene waarden beter worden vertegenwoordigd. Organisaties worden daar sterker van. Onderzoek laat bijvoorbeeld zien dat diversiteit leidt tot meer innovatie. Daarnaast zijn vrouwen vaak meer op samenwerken gericht. Dat kan een betere onderlinge samenwerking tussen financiële instellingen stimuleren. Maar feminiene waarden helpen ook de omslag naar een plattere organisatie te maken, of te komen tot een duurzamer beleid.’

Toch roept het vrouwenquotum dat Europa wil bij veel mensen weerstand op. Begrijp je dat?

VROUWEN NAAR DE TOP

Hoe vrouwen kunnen doorstromen naar raden van bestuur? Vorig jaar gaven achtereenvolgens Ilona Haaijer (DSM) plus Heleen Aarts (Amvest) en Carolien Nijhuis (KPN) en Aliette van der Wal – Van Dijk (Philips) tips. Lees de artikelen:

* Begrijp de dominante cultuur
* Steek je nek uit
‘Zeker. Mannen zijn bang voor meer concurrentie of denken dat de besluitvorming ingewikkelder wordt. Het is best eng om een vrouw in een mannenteam toe te laten. Kun je dan nog wel dezelfde grappen maken als voorheen? Moet er ineens over emoties worden gepraat? En ook sommige vrouwen hebben hun twijfels. Ze willen geen excuus-Truus zijn. Een quotum is ook echt een paardenmiddel, maar wel de enige manier om het vraagstuk voldoende vaart te geven. Als organisaties meer feminien zijn ingericht, trekt dat ook weer vrouwen aan die voorheen geen zin hadden om zich ten koste van zichzelf in een mannencultuur staande te moeten houden. Diversiteit is nu nog vaak de roze olifant in de kamer. Bestuurders zeggen politiek correct dat ze meer vrouwen aan de top willen. Maar bij problemen die voortkomen uit masculien denken, wordt de oplossing toch weer gezocht in bijvoorbeeld extra toezicht en niet in meer diversiteit.’

Zijn mannen ook welkom bij WIFS?

‘Onze leden zijn carrièrevrouwen in de financiële sector. Die willen we met elkaar in contact brengen en een steuntje in de rug geven. Maar we hebben inmiddels wel een paar mannen in de raad van advies. En we organiseren ook regelmatig activiteiten waarbij ook mannen welkom zijn. Vorige maand werden we door De Nederlandse Bank uitgenodigd voor de presentatie van het onderzoek naar gedrag in de bestuurskamers van financiële instellingen ‘Leading by example’. Een belangrijke aanbeveling uit het rapport is ‘organiseer tegenspraak’, onder meer door meer diversiteit te creëren. Die ontwikkeling vind ik bemoedigend. Investeren in diversiteit is een uitdaging. Maar alle neuzen dezelfde kant op is ergste wat je kan overkomen.’

Eerdere bijdragen van Marjolein Niestadt:

• Trend: geven in plaats van nemen
• Goed doen met je bedrijf, práát erover!
• 2013, het jaar van de betekeniseconomie
• Alle bijdragen van Marjolein Niestadt