Winkelmand

Geen producten in de winkelwagen.

Investeer (gratis) in billijkheid

Bedrijven die consequent bezuinigen als de opbrengsten tegenvallen graven hun eigen graf. Investeer daarom in billijkheid.

Wat is de beste aanpak voor de ‘crisis’? Macro-economen vallen over elkaar heen. Bezuinigen? Investeren? Voor- en tegenstanders beroepen zich op bewijzen. De controverse lijkt dan ook meer gestoeld op overtuiging en levensvisie.

Bedrijven weten het wel

Maar als de controverse naar de gemiddelde onderneming, dan winnen de bezuinigingsadepten glansrijk van de investeerders. De hele sector krimpt, dus ook bij ons moet de buikriem aangehaald. Dus snoeien sommige bedrijven hun BMI (Bedrijf Medewerkers Index) tot anorexia-niveau. Klachten over overbelasting worden gepareerd: “Wees blij dat je werk hebt”. Blij? Hooguit tevreden met de storting op hun bankrekening aan het einde van de maand.
Maar er is iets raars met de die bezuinigingsdrang. Het woekert als een door de onderneming. Medewerkers in ondernemingen met een gereduceerd BMI slaan aan het rekenen. Een mechanisme dat daarbij een rol speelt is, billijkheid (Adams, J.S. Inequity in social exchange 1965). Is de beloning billijk?

Billijkheid

Het gevoel van billijkheid heeft een sterke invloed op ons gedrag. Billijkheid is de subjectief beleefde verhouding tussen de  persoonlijke inzet in het werk (input) en de daarvoor verkregen opbrengst (output). Input is meer dan de tijd die in het werk gestoken wordt. Opleiding, ervaring, betrokkenheid, verantwoordelijkheidsgevoel en inzet maken allemaal deel uit van wat een medewerker investeert. Output is ook meer dan alleen salaris. Aspecten als erkenning, waardering, deskundigheid vergroting, gezamenlijkheid worden meegewogen. Billijkheid is de verhouding tussen input en output.

Ongeveer ‘1’

Als die beleefde verhouding ongeveer ‘1’ is, dan is de beleving billijk. Input en output zijn in evenwicht. Maar op het moment dat de beleefde inzet groter is dan de opbrengst, dan ontstaat de neiging om de verhouding toch ongeveer weer op “1” te krijgen. En wat doe je dan, als de opbrengst vermindert? Je vermindert je inzet. Billijkheid is subjectief en wordt nauwelijks beïnvloed door logische en redelijke argumenten.

Tegenwicht

Fijn, maar als de markt onder druk staat, dan moet er iets gebeuren! Bezuinigingen zijn onontkoombaar en noodzakelijk. Iedereen begrijpt dat. Zelfs ik. Maar tegelijkertijd investeren is profijtelijker dan alleen maar bezuinigen. Maar en dat is dan het goede nieuws: omdat de opbrengst voor de individuele medewerker uit meer bestaat dan alleen het salaris, gaat investeren verder dan ergens meer geld insteken.

Medeverantwoordelijk

Maak je medewerkers medeverantwoordelijk. Neem ze mee in je zorgen over de huidige stand van zaken. Deel je onrust met hen. Maak ze medeverantwoordelijk voor het vinden van oplossingen. Naast ideeën en betrokkenheid geeft het hen het gevoel van belang te zijn. Medewerkers echt betrekken, maakt hen meer dan alleen een kostbare productiefactor. Maar let op: openlijk om meer betrokkenheid vragen, is iets anders dan om meer inzet vragen. Mensen medeverantwoordelijk maken werkt als waardering. Medeverantwoordelijkheid beïnvloedt het billijkheidsquotiënt positief.

Zelf bedacht, altijd beter

En er is nog een positief effect van deze investering in billijkheid. Door  medewerkers zelf aangedragen oplossingen hebben een grotere kans op slagen, dan de van bovenaf opgelegde oplossingen. Zelf bedacht, maakt verantwoordelijk en verantwoordelijkheid genereert inzet.

Dus als de druk hoog is schuif de agenda voor het komende afdelingsoverleg ter zijde, wees open over de stand van zaken in de onderneming en focus gezamenlijk op de te nemen maatregelen. De opbrengst zal versteld doen staan.   

Lees ook de eerdere columns van Cees Schenk: