Big Data kan ook too big zijn

Hoe meer informatie, hoe beter? Nee, hoor. Een overdosis informatie kan het beoordelingsvermogen vertroebelen. Zonder dat we het merken.

Wat hebben geld, lekker eten en informatie met elkaar gemeen? We kunnen er geen genoeg van krijgen. Niet alleen de NSA struint allerlei bronnen af als een ware informatiejunkie. Ook bedrijven lusten er wel pap van. Hoe meer gegevens, hoe beter, lijken we vaak te denken. Maar soms is het tegendeel het geval en ligt juist een overdosis op de loer.

Malcolm Gladwell

Tijdens een congres over Big Data vorige week sprak ik met Malcolm Gladwell, columnist voor The New York Times en auteur van bestsellers als Blink, Outliers en Tipping Point. De zaal zat vol met bedrijven die miljoenen verdienen aan het met geavanceerde softwarepakketten grasduinen door oceanen vol data. Gladwell vertelde over hoe onwetendheid tot willekeurige fouten leidt, maar dat te veel kennis ook niet goed is. 

Informatieplafond

De Amerikaanse psycholoog Stuart Oskamp slaagde er al in 1965 in om dit wetenschappelijk aan te tonen. Hij gaf in een onderzoek rechters en psychologen steeds meer details over een zaak en bekeek of hun oordeel veranderde naarmate ze meer informatie tot hun beschikking hadden. Wat bleek? Het oordeel van de experts werd er na het bereiken van een 'informatieplafond' niet beter op. Ze blaakten echter wel van het zelfvertrouwen. Niet altijd terecht overigens.

Hapklare brokken

In de loop der jaren zijn er allerlei variaties op dit onderzoek verschenen, die echter steeds vrijwel hetzelfde aantoonden. Er bestaat dus iets dat je een 'data-overdosis' zou kunnen noemen. Natuurlijk kunnen managers zich verschuilen achter het feit dat ze tegenwoordig computers hebben die de terrabytes voor ze interpreteren en in hapklare brokken presenteren. Niemand kan echter ontkennen dat de software die de bakken aan gegevens doorakkeren door mensen is bedacht en altijd bepaalde aannames zal maken. Dat we er soms naast zitten bleek wel toen de kredietcrisis uitbrak. In de Verenigde Staten had men er onvoldoende rekening mee gehouden dat huizenprijzen ook kunnen dalen en dat mensen niet altijd hun hypotheek afbetalen. De rampzalige gevolgen zijn inmiddels wel bekend.

MEER COLUMNS VAN ELINE RONNER?

• Wat Rutte kan leren van gebrek aan wc-papier
• Wie er warmpjes bijzit, presteert beter
  
  
• Alle columns van Eline Ronner