Bedrijf heeft intrapreneurs nodig

Elk bedrijf heeft intrapreneurs nodig voor gezonde groei, stelt MT-columnist Richard Branson. Zij kunnen nieuwe projecten aanjagen en onverwachte richtingen inslaan. 

 

Ik heb ongelooflijk veel geluk dat ik op de Britse Maagdeneilanden kan wonen, een van de mooiste plekken ter wereld. Ik woon met mijn gezin op Necker Island dat niet alleen mijn thuis is maar ook een luxe vakantieoord. Denken over de toekomst van mijn bedrijf en over goed ondernemerschap zul je me hier eerder zien doen in een hangmat dan op een kantoorstoel; daardoor raak ik met mijn ideeën soms wel wat verder van het oorspronkelijke pad af.

Toen ik toeristen langs de kust zag lopen dacht ik eraan dat een van de eerste aardige dingen die de bezoekers van onze prachtige eilanden te zien krijgen borden zijn op de luchthaven die ze naar het immigratiekantoor sturen. Anders dan in de rest van de wereld staat hier “Thuiskomers” en “Niet-thuiskomers” in plaats van “Ingezetenen” en “Niet-ingezetenen”.

Thuiskomers

Vanaf het moment dat ik een ingezetene geworden ben, ben ik de term “thuiskomer” steeds krachtiger gaan vinden. Wanneer een staat zijn burgers als “hier thuishorend” verwelkomt en niet alleen als er “woonachtig zijnde”, roept dat een heel ander soort loyaliteit op. Het doet ons er meteen aan denken dat dit de plek is waar we horen en dat wat we doen niet alleen voor ons zelf is maar voor de hele gemeenschap. Zo’n klein, ogenschijnlijk semantisch detail is ook in de zakenwereld van groot belang: stel je voor dat bedrijven thuiskomers hadden in plaats van werknemers. Maakt het wat uit hoe we elkaar noemen?

Ik ben de afgelopen jaren al voor heel wat uitgemaakt en het meeste durf ik hier niet te herhalen. Meestal word ik vandaag de dag (beleefd) betiteld als “entrepreneur”, en ik weet nog dat ik het in het woordenboek moest opzoeken toen ik in een krantenartikel over mijn eerste bedrijfje, Student magazine, een “aanstormend entrepreneur” werd genoemd. Dat was niet eens een compliment, want in die tijd was een negatieve houding tegenover het bedrijfsleven gewoon.

Tot op dat moment zag ik mezelf slechts als een tijdschriftenoprichter en een zakenman, maar mijn nieuwe benaming klonk wel cool – “iemand die nieuwe commerciële ondernemingen initieert en organiseert, waarbij in de regel aanzienlijke risico’s genomen worden”. Zo stond het toch in mijn woordenboek.

De intrapreneur

Tegenwoordig maken vele miljoenen mensen aanspraak op de titel “entrepreneur”, terwijl een titel die veel en veel minder aandacht krijgt, maar veel meer aandacht verdient zijn kleine broertje is – “de intrapreneur”: “een werknemer die de vrijheid en de financiële ruimte krijgt nieuwe producten en diensten te ontwikkelen en die daarbij niet de gebruikelijke routines en bedrijfsprotocollen hoeft te volgen”.

Ook al heeft ieder bedrijf een entrepreneur nodig om te starten – voor een gezonde groei is ook iets van die intrapreneurs nodig die nieuwe projecten aanjagen en die voor de ontwikkeling van het bedrijf andere en onverwachte richtingen inslaan. Virgin had nooit van dat ene Student magazine van toen uit kunnen groeien tot de groep van nu met meer dan 200 ondernemingen als niet steeds die constante stroom van intapreneurs er was geweest die altijd op zoek waren naar kansen en nieuwe ontwikkelingen begonnen, en daarbij erg vaak tegendraads waren.  Een voorbeeld dat me meteen te binnen schiet was iets van een jaar of tien geleden bij Virgin Atlantic. Geen enkele van de grote dure ontwerpers van vliegtuigstoelen kon de problemen oplossen die onze specificaties voor onze upper-class-stoelen met zich meebrachten, maar een jonge designer, Joe Ferry, meldde zich vrijwillig en stond er op het project door te laten gaan. 

We gaven hem de ruimte en hij kwam dankzij zijn niet-traditionele creativiteit met de éénpersoonsslaapplaatsen in visgraatmodel waarmee we in een klap jaren voorsprong kregen op al onze concurrenten en waarmee we inmiddels voor miljoenen zeer tevreden horizontale passagiers gezorgd hebben.

Student Magazine

Hoe kun je ervoor zorgen dat mensen als Joe hun kracht de vrije loop laten? Door hun de ruimte te geven hun visie vorm te geven. Maar mensen zien de leiders van een bedrijf – de managers, de leidinggevenden en de hoofddirecteur ofwel de chief executive officer – lang niet altijd als mensen die anderen de ruimte geven. Dat merkte ik wel toen ik Student magazine opstartte: “De algemeen directeur of chief executive officer van een groot bedrijf neemt misschien maar een paar beslissingen per jaar, maar die beslissingen kunnen van invloed zijn op het leven van miljoenen mensen.” Wat een verschrikkelijke manier van een bedrijf leiden.

Aangezien dit in de hele zakenwereld het geval lijkt te zijn, is het hoog tijd de nomenclatuur in de zakenwereld eens door elkaar te schudden en de chief executive officer voortaan de chief enabling officer te noemen en leidinggevenden voortaan ruimtegevenden. De hoofdtaak van de ceo wordt dan het vooruithelpen van een nieuwe groep intrapreneurs die uit zullen groeien tot de entrepreneurs van morgen.

Virgin-bedrijven

Onopzettelijk hebben we deze nieuwe rol bij Virgin ontwikkeld omdat, als we in een bedrijfstak gesprongen waren waar we geen of toch weinig verstand van hadden, we er wel voor moesten zorgen dat we een paar zorgvuldig uitgezochte mensen hadden die wel wisten hoe de vork in de steel stak. Toen Virgin in de mobiele telefonie begon, hadden we geen enkele ervaring en hebben we de beste managers bij onze concurrenten weggekocht; we haalden ze binnen, deden hun stropdassen af en gaven hen de vrijheid binnen de Virgin-groep hun eigen onderneming op te bouwen. Tom Alexander in het Verenigd Koninkrijk, Dan Schulman in de Verenigde Staten en Andrew Black in Canada hebben dit allemaal met veel succes gedaan en hebben met hun agressieve manier van zakendoen Virgin-bedrijven nieuwe en onverwachte wegen in laten slaan. 

Misschien is het grootste voordeel van deze vorm van (leiding=) ruimtegeven aan intrapreneurs dat iedereen vaak zo betrokken raakt bij wat ze aan het doen zijn dat ze het idee krijgen dat het hun eigen bedrijven zijn. Ze voelen zich geen werknemers meer die voor een ander aan het werk zijn, zij voelen zich veel meer …  ja, ik denk dat ik dat alleen maar kan beschrijven met het woord “thuiskomers”.

Vertaling: Peter van Nunen

Uw vraag voor Richard Branson

Richard Branson is de oprichter van Virgin Group. De Brit is vooral bekend vanweg zijn onconventionele optredens en hippie-achtige uiterlijk. Alles over succesvolle business door het enfant terrible van het zakenleven leest u in zijn columns op deze website.

Heeft u ook een vraag voor Richard Branson? Stuur ‘m naar [email protected], hij beantwoordt in zijn columns regelmatig vragen van lezers. Vermeld in de mail uw naam, land, e-mailadres en dat u zijn column in MT leest. 

>> Bestel hieronder de meest recent verschenen boeken van Richard Branson online