Zonder subsidie gaat de zon op

Zonne-energie heeft zijn imago tegen: het zou onder de Nederlandse zon en zonder subsidie nooit concurrerend worden. Aanbieders bewijzen nu het tegendeel, terwijl de Nederlandse solar industrie volop draait – voor de export.

Gratis zonnepanelen op je dak, in ruil voor een handtekening die je twintig jaar lang stroom voor 23 cent garandeert en je daarna eigenaar maakt van de panelen. Energiebedrijf Greenchoice lanceerde vorige week dit aanbod, ‘ZonVast’, en had binnen een weekend de helft van de 500 particulieren bij elkaar die hun dak beschikbaar stellen.

De Zonnefabriek

De installatie van de panelen kost rond de 8 mille, de stroomopbrengst is in theorie 1950 kWh, dus voor dat kleine kwartje zijn de panelen na twintig jaar ruimschoots terugverdiend. Zonder één cent subsidie. “Dat het zonder subsidie niet zou kunnen, is het verhaal dat de branche misschien zelf vertelt, omdat de subsidies natuurlijk helpen bij een mooie winst,” stelt Aren van Muijen, die met De Zonnefabriek het project met Greenchoice draait. “Wij hebben hier bovendien aardgas in de grond, en een groot concern dat in olie handelt. Het lijkt wel alsof we andere belangen hebben dan de opwekking van stroom uit zon of wind.” Als het aan Greenchoice en De Zonnefabriek ligt, volgen er projecten van 5000 daken. “Als we eenmaal hebben bewezen dat het kan, vinden we vanzelf investeerders voor de volgende fase.”

Imago PV

Zonnestroom, in jargon photovoltaïsche (PV) energie, gaat gebukt onder het imago als duurste alternatief voor gas- en kolenstroom. In Den Haag wil minister Verhagen van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie ‘zoveel mogelijke meters maken’ voor zijn euro’s als het gaat om het opwekken van duurzame energie. Kleinschalige opwekking van zonne-energie schrapte hij al uit zijn subsidieregelingen, voor grootschalige projecten is op zijn best mondjesmaat budget.

Solar industrie

Nou is de Nederlandse solar industrie het stadium van het mokken al een tijd voorbij – en eerlijk gezegd leeft die ook niet van de binnenlandse afzetmarkt. Vooral in het Zuid-Oosten van het land concentreert zich bedrijvigheid rond zonne-energie, die vorig jaar goed was voor een omzet van 1 miljard. De fabrieken van Solland Solar in Heerlen en Scheuten Solar in Venlo zijn bekende namen, de ingenieurs van OTB Solar ontwikkelen vanuit Eindhoven machines voor de productie van zonnecellen. Van licenties op technologie tot en met de installatie van panelen, en in alles daartussen zijn Nederlandse aanbieders actief.

Solliance

Sinds kort worden er fronten gesmeed die Nederlands positie in de zonne-energie moeten versterken.
Sinds maart is Solliance officieel in de lucht, waarin onderzoekscentra van ECN, TU Eindhoven, het Holst center en TNO vanuit de driehoek Eindhoven-Leuven-Aken de R&D-krachten bundelen. In de keuken worden de zonnecellen van de toekomst ontwikkeld: op flexibele dunne film in plaats van het silicium van de vertrouwde panelen die Greenchoice nu nog op daken schroeft. De provincie Brabant draagt 30 miljoen bij.

Zon op Nederland

Gelijk met de lancering van Solliance verscheen de ‘Roadmap Zon op Nederland’,  mede een initiatief van de BOM. Als Brabantse ontwikkelingsmaatschappij zet de BOM flink de schouders onder de zonnige bedrijvigheid. De boodschap is duidelijk: de internationale markt voor zonne-energie groeit met dubbele cijfers. Nu nog dankzij overheden die wél met geld strooien, maar over een paar jaar kan zonnestroom wel degelijk zelfstandig concurreren. Tegen 2020 zou de markt volgend het rapport in omvang zijn verdubbeld, en die boot hoeft Nederland niet te missen.

MKB bedrijven

“Het is booming business, ook zonder thuismarkt – al zou die de ontwikkelingen wel versneld hebben,” zegt John Blankendaal, Programmamanager Solar Industry bij de BOM. “Maar het is wel een branche waarin bedrijven de MKB-omvang niet overstijgen, terwijl partijen telkens in een klein onderdeel van de keten vertegenwoordigen. Als je dan meer samenwerkt en op elkaar afstemt, kan je betere resultaten boeken.”

Topsector Energie

Ook richting Den Haag, bevestigt Blankendaal; ‘om te zorgen dat we straks niet, net als windenergie, een mooie toekomst achter ons hebben liggen.’ Zo heel somber ziet het er niet uit: binnen Energie, een van de topsectoren waarover Verhagen 1,5 miljard innovatiegeld wil verdelen, is wel degelijk plaats ingeruimd voor wind- en zonne-energie. Aan de solar-industrie om te zorgen dat voormalig Shell-topman Jeroen van der Veer in juni een advies uitbrengt over meer dan olie en gas.

Kansrijke toepassingen

Zonnestroom is niet voorbehouden aan Duitsland, dat dankzij zijn veelbezongen Einspeisegesetz een van de grootste afnemers is. Ook in ons land ziet de industrie een toekomst voor de toepassing van zonnekracht. Dunne-film zonnecellen kunnen uitstekend worden verwerkt in gevels, dakpannen of zelfs bijna onzichtbaar in vensterglas. In plaats van de lompe zonnepanelen te monteren wordt het streven naar Building Integrated PV (BIPV); de zonnecellen opnemen in het gebouwontwerp. Of in het ontwerp en de aanleg van wegen, spoorlijnen en andere infrastructuur met volop zonvangend oppervlak. Vorig jaar opperde CDA-Kamerlid Gerda Verburg nog een plan, om geluidschermen naast snelwegen uit te rusten met zonnepanelen. De tuinbouwsector is een grootverbruiker van glas en energie, dus daar móet wel een sterke businesscase uit kunnen komen. En in de automotive sector zien de solarbedrijven ook wel brood: een zonnedak zal zijn naam in de toekomst volop eer aan kunnen doen. “Het zal misschien twee jaar duren, maar het kostenverschil tussen elektriciteit uit fossiele brandstoffen en PV verdwijnt binnenkort. Het klinkt cru, maar de huidige ontwikkelingen in Japan zullen dat alleen maar bevorderen.”

Lees  hier de 'Roadmap Zon op Nederland'

Dagelijks de nieuwsbrief van Management & Leiderschap ontvangen?

E-mail *

Door je in te schrijven ga je akkoord met de algemene en privacyvoorwaarden.

Verstuur

Meer over zonne-energie en clean tech op TechBusiness:

• Wat u moet weten over Smart Grid en clean tech
  
• Elektrisch rijden op zonne-energie
  
• Brandstof uit co2
  
• Duurzame zakenauto's
  
• Biobased venture capital
  
• Clean Tech: Ledverlichting leasen
  
• Windturbine fabriek in Amsterdam
  
• Funding voor clean tech startup Epyon
  
• Solar: thin film versus zonnepanelen
  
• Test: Mitsubishi iMiEV
  
• Test: Opel Ampera
  

Elke week het beste van TechBusiness in de mail? Vraag de nieuwsbrief aan.