Winkelmand

Geen producten in de winkelwagen.

Tuut-tuut dat is snel, maar is het Overtoom nog wel?

Foto: Corbino

Bij Overtoom heeft winst plaatsgemaakt voor persoonlijke ontwikkeling. Hoe zit dat, directrice Ghislaine Duymelings?

Bam! Bam! Overtoom-directrice Ghislaine Duymelings deelt rake klappen uit (zie foto onder) aan magazijnmedewerker Patrick. Het zweet staat de ruim een kop grotere man zichtbaar op zijn rug. Even verderop staan 13 operationeel managers bij elkaar in een grote sportzaal. Ze krijgen een coachingstraining, die begint met een stevig bewegingsuurtje. Junkie XL zingt over ‘A Little Less Conversation, A Little More Action’. ‘Zo is het maar net’, zegt de instructeur die voor de groep staat. De managers pakken allemaal een matje en nemen daarna plaats op handen en knieën voor wat rekoefeningen. ‘Maar blijf binnen je grenzen, hè.’

Kantoor vrijgemaakt voor sport

In de kleine zaal ernaast staan een gitaarstandaard, een keyboard en een tafeltennistafel. Allemaal geen toeval, zegt de 44-jarige Duymelings, net nadat ze zich heeft omgekleed. ‘We hebben het afgelopen half jaar bewust een sportinstructeur in dienst genomen. We hebben in mei zelfs een deel van het kantoor helemaal vrijgemaakt voor sport.’ Niet alleen om haar mensen meer te laten bewegen, benadrukt ze, hoe gezond dat ook is. ‘Het gaat om veel meer dan dat. Het gaat ook om zelfreflectie, om mensen te leren omgaan met coachen, met leiderschap, met tegendruk. Wij proberen door sport in te zetten onze doelen te bereiken.’

Snelheid is niet onderscheidend genoeg

En die doelen, die gaan ver bij Duymelings. Overtoom, dat was vroeger vooral: ‘Tuut-tuut, dat is snel’ (zie video hieronder). Wie dacht aan kantoor-, werkplaats- of magazijnbenodigdheden, moest meteen een associatie krijgen met het bedrijf in Den Dolder. Snelheid is echter niet onderscheidend genoeg meer, zegt Duymelings. Tegenwoordig wil Overtoom veel meer zijn dan ouderwetse dozenschuiver. Het bedrijf verandert radicaal. Niet langer is winst het hoofddoel, maar ‘een betere wereld’. Winst is slechts een middel om continuïteit te garanderen. Waar het om gaat is duurzaamheid, geluk en een bewust leven, zegt Duymelings.

Een reclame van Overtoom uit de jaren 80:

En dus wordt volop geïnvesteerd in de persoonlijke groei van de eigen medewerkers. Niet alleen in de sportzaal. Zo heeft elke afdeling ook een eigen moestuintje, waar ze zelf groentes kweken. ‘Twee weken geleden heeft de afdeling sales nog voor het hele bedrijf soep gemaakt met producten uit de eigen tuin. Dat was een grote verrassing.’ Ook is er een mediatheek met boeken en films die passen bij de nieuwe filosofie. Op filmavonden wordt er ook over verder gepraat. ‘Best gek, hoor, met collega’s over films praten.’ En de Kunstuitleen is de deur uitgedaan. ‘Dat doen we tegenwoordig zelf. Samen met Abrona, een instelling voor gehandicapten hier in de buurt.’

Een bedrijf is geen plek voor arbeid

Dat alles vanuit de filosofie dat een bedrijf geen plek is om alleen arbeid te verrichten, maar een plek is om te werken aan zelfverwezenlijking. ‘Vroeger dacht ik: de kerk speelt een belangrijke rol in de dorpssamenleving. Nu is het echt het bedrijf dat kan zorgen voor die onderlinge binding met elkaar. We zijn een bedrijf, en zijn als zodanig verantwoordelijk voor onze mensen en voor onze omgeving. En hoe groter het bedrijf, hoe groter de verantwoordelijkheid.’

Gratis fruit voor iedereen

Op weg naar haar kamer, lopen we langs twee kratten appels van Landwinkel De Hooijerij. ‘We delen gratis fruit uit aan iedereen’, zegt Duymelings. ‘Tot voor kort gaven we ook gratis melk. Maar dat doen we niet meer, nu melk toch een beetje omstreden is.’ Op haar bureau liggen twee exemplaren van The Zappos Experience, de laatste editie van vrouwenmaandblad Fab, en de Inspiratiekalender van Stephen Covey. In haar kamer verder wat kunstwerken die samenwerking verbeelden, enkele kindertekeningen en een opgerolde poster. ‘Die ligt er al heel lang’, zegt Duymelings, bijna verontschuldigend. ‘Wij zijn niet zo van het dingen aan de muur hangen. Ik ben meer van de ervaring. Dat je dingen beleeft en daardoor vooruitgaat, en niet door spreuken aan de muur.’

Overtoom-directrice Ghislaine Duymelings deelt klappen uit, foto door Corbino

Door je comfortzone heen

Ze vertelt dat ze sinds twee jaar verantwoordelijk is voor Overtoom. Met in de Benelux zo’n 250 medewerkers maakt het in Den Dolder gevestigde Overtoom deel uit van de Franse Manutan Group.  Bij dat bedrijf horen 23 dochtermaatschappijen in 19 landen in Europa, allemaal actief in de ‘zakelijke postordermarkt’: kantoor-, werkplaats- en magazijnartikelen. Duymelings werkt al 22 jaar voor het bedrijf, maar het is de eerste keer dat ze weer in haar geboorteland actief is. Haar man heeft een internationale baan, zij zit met de twee kinderen in Nederland. Ze was 1 van de ongeveer 10 mensen die heeft meegedacht met de nieuwe filosofie, die is gestart toen de twee zoons het familiebedrijf overnamen. Ze gingen er samen voor naar het Afrikaanse eiland La Réunion. Kanoën, bergbeklimmen, veel activiteiten ‘om door je comfortzone heen te gaan’, zoals Duymelings het zegt. En daarna samen nadenken over de vraag: hoe zien wij de rol van een bedrijf in de huidige tijd?

Ondernemen voor een betere wereld

In oktober 2012 leidde dat tot de nieuwe visie: ondernemen voor een betere wereld. Dat betekent niet alleen een naamsverandering  – Overtoom wordt binnenkort omgedoopt tot Manutan -, het betekent een heel nieuw bedrijf, zegt de directrice. ‘Het effect moet te merken zijn op drie niveaus: de medewerker, de klant en de samenleving. Met de klant willen we bijvoorbeeld een hechte, persoonlijke relatie. Dat is best moeilijk, als je 60.000 klanten hebt, zoals wij. Maar we willen hen in elk geval niet meer alleen producten verkopen, we willen hen echt de helpende hand bieden.’

Geen scripts

Een hele omslag, vertelt ze. ‘Vroeger leerden we onze mensen: hoe kunnen we meer verkopen via de telefoon? Nu leren we ze: hoe kunnen we beter luisteren? We willen 1 iemand verantwoordelijk maken voor het hele proces van een klant. We hebben niet het doel minder klanten te bedienen. Maar we willen wel klanten bewuster voor ons laten kiezen.’ Dat betekent onder meer: geen scripts meer aan de telefoon. En er komt een webshop waarbij de sharing-gedachte vorm krijgt; klanten kunnen onderling Overtoom-spullen delen. Ze verwijst daarbij naar het Amerikaanse kledingmerk Patagonia. ‘Bij hen kun je kleding ook na 15 jaar nog laten repareren. Je zou denken: daardoor verkopen ze minder, en snijden ze in hun eigen omzet. Maar in de praktijk bleken zij 15 procent méér te verkopen sinds ze dat hebben bedacht. Daar willen wij ook meer naartoe.’

Catalogus op de schop

En dus gaat ook de jaarlijkse catalogus, de vuistdikke ‘Overtoom-bijbel’, op de schop. ‘De catalogus is belangrijk om onze visie neer te zetten. Hoe wij kijken naar de wereld. En hoe we denken de klant van dienst te kunnen zijn. Bewust keuzes maken, dat wordt de boodschap.’ Iemand die werkt, brengt daar 80.000 uur van zijn leven door, vertelt Duymelings. ‘Dat mag dan toch best een beetje aangenaam zijn?’ Vandaar dat het nieuwe Overtoom vooral wil bijdragen aan ‘een gezonde, veilige en prettige werkplek’, zoals ze het noemt. De catalogus bevat nu zo’n 32.000 producten, daar komen er volgend jaar 5.000 bij, ‘en de bedoeling is dat we naar 40.000 gaan. En al die producten hebben we op voorraad. En zijn één voor één bewust geselecteerd.’

Doorverwijzen naar de concurrent

En voor al die producten moet dus ook een nieuw tekstje in de catalogus geschreven worden. ‘Echt een gigantisch werk. We willen in alle teksten onze visie laten terugkomen. We willen dat ook klanten bewuste keuzes maken.’ Want 40.000 artikelen is mooi, maar kwantiteit is niet alles, benadrukt ze. ‘Als we iets niet kunnen leveren, schromen we niet om door te verwijzen naar de concurrent. Het gaat erom: behandel de klant zoals je zelf behandeld wil worden. En daarom proberen we dus ook meer dingen mogelijk te maken. Als de klant zegt: ik wil die kast niet in het wit, maar in het groen, dan zoeken we hem in het groen. En wil de klant een stalen bank met een eigen logo erin? Dan gaan wij kijken hoe we dat voor elkaar kunnen krijgen.’

Steekkarretjes rijden af en aan

Een medewerker van OvertoomWe lopen door het magazijn. Het lijkt een magazijn als alle andere. Steekkarretjes rijden af en aan. Hoe zien we hier de filosofie terug? ‘Dat zit hem toch vooral in de mensen’, zegt Duymelings. ‘Het gaat om de cultuur. Essentieel is dat fouten maken mag. Als we dat niet toestaan, krijg je een angstcultuur. En dat is het laatste wat de bedoeling is. Daarvoor pakken we ook al die creatieve dingen op. Zo’n moestuin is bijvoorbeeld een tool om mensen autonomer en oprechter te maken. En wij zijn ervan overtuigd dat die cultuur ook merkbaar effect heeft op onze klanten.’

Eigen chefkok

Als Duymelings ergens een hekel aan heeft is het wel een excuuscultuur, zegt ze. ‘Het is altijd iemand anders. Dat is echt niet acceptabel. Een andere cultuur begint bij de vraag: wat is míjn verantwoordelijkheid? Hoe kan ík het anders aanpakken?’ Die eigen verantwoordelijkheid en die bewuste keuzes zie je overal zoveel mogelijk in terug. ‘We werken nu bijvoorbeeld nog met externen voor de bedrijfskantine, maar dat willen we in eigen beheer doen. We willen een chefkok aannemen, net als we al in Frankrijk hebben. Daar hebben we bijvoorbeeld ook een eigen serre, waar we veel producten verbouwen. En er wordt dagvers ingekocht, elke ochtend om 9 uur op de plaat­selijke markt. Wat je betaalt, is bovendien salarisafhankelijk, zodat iedereen zich een goede maaltijd kan veroorloven.’ Zoiets moet er in Nederland ook komen, zegt Duymelings.

De yoga-sessie…

‘We willen hier ook meer producten van het seizoen hebben, niet het hele jaar rond aardbeien. Maar het gaat ook om de vraag: hoe neem je mensen daarin mee? We willen bijvoorbeeld sessies houden over: wat is een gezond ontbijt? Zo moet de bewuste filosofie meer gaan leven.’ Helemaal vanzelf gaat dat namelijk lang niet altijd. Op een recent gehouden yoga-sessie kwamen bijvoorbeeld maar zeven mensen af. ‘En dat waren nog allemaal vrouwen ook’, zegt de directrice wat beteuterd. ‘Toen hebben we even overleg gehad: wat belet mensen om hieraan mee te doen? Nu hebben we de sessies omgedoopt tot ‘balans op de werkvloer’, die we doen in de kantoren. Na die kennismaking hopen we dat ze zelf de stap zetten naar meer.’

Vlaggen van Manutan

Buiten hangen al vlaggen van Manutan. Ook op veel andere plekken is de naam van de moeder en de toekomstige naam van het Nederlandse bedrijf al te zien. De harde vormen van het huidige logo steken nogal af bij het ronde, kleurrijke logo van de nieuwe naam. ‘Overtoom kent iedereen’, zegt Duymelings. ‘Maar weten mensen ook waar we voor staan? Veel mensen denken dat we transporteurs zijn. Maar dat zijn we dus niet. Daarom zeggen we vanaf januari: All you need, with love. Dat geeft beter aan wie we willen zijn.’

Feng Shui-kantoor

Er komt vanaf januari een grote campagne om de nieuwe naam te communiceren. En er wordt ook in Den Dolder nog volop geïnvesteerd. Niet alleen in het nieuwe restaurant, maar er komt ook een kunstgrasveld voor teamsporten en een uitgebreidere muziekstudio. En Duymelings wil ook het kantoor nog verbouwen. In Frankrijk is dat al Feng Shui ingericht, hier hoopt ze hetzelfde voor elkaar te krijgen. Allemaal haar initiatief, zegt ze. En ook een fikse kostenpost, bekent ze. Of het gaat renderen? ‘Dat is wel de bedoeling’, zegt ze. ‘Maar of het allemaal lukt? Dat is spannend. Die investeringen doe je natuurlijk niet zomaar, maar omdat je ergens in gelooft. En we hopen er ook anderen mee te inspireren, zodat we een sneeuwbaleffect veroorzaken. Als meer mensen bewustere keuzes gaan maken, ben ik al heel tevreden.’

Wekelijks de nieuwsbrief van Management & Leiderschap ontvangen?



Door je in te schrijven ga je akkoord met de algemene en privacyvoorwaarden.

Een boom bij Overtoom

Dit verhaal werd eerder gepubliceerd in de printeditie van Management Team. Op de hoogte blijven? Neem een abonnement.