Geen producten in de winkelwagen.
Hoe gaan Nederlandse bedrijven met vestigingen in Oekraïne om met de spanning? 'We zijn uitwijkmogelijkheiden nagegaan.'
Nederlandse ondernemers die te maken krijgen met de crisis in Oekraïne zijn vooral te vinden in IT. Oekraïne beschikt, net als andere voormalige Sovjet-Staten en Oostbloklanden, over uitstekend opgeleide informatici die, als ze niet al in West-Europa aan de slag zijn gegaan, vanuit ontwikkelcentra in eigen land vaak een verlengstuk zijn van Nederlandse IT-afdelingen. Met outsourcingbedrijf Levi9 bouwde Bernhard van Oranje zelfs een flinke business rond dergelijke 'nearshoring' in Servië, Roemenië en Oekraïne. Vanuit die landen worden klanten als TomTom, Exact en TMG bediend, door 450 werknemers.
125 man in Oekraïne
Op dit moment zijn in Oekraïne 125 man voor de klanten van Levi9 aan het werk, verdeeld over Kiev en Donetsk in het zuidoosten van het land, laat ceo Paul Schuyt weten. 'Daar zitten zo'n 40 man, op 200 kilometer van de grens met Rusland. In Kiev is het op dit moment de rust weergekeerd, maar in Donetsk heerst toch wel iets meer ongerustheid over wat er staat te gebeuren.' Schuyt liep in december overigens nog op het centrale plein van Kiev. 'Toen was de situatie nog niet uit de hand gelopen; ik heb foto's gemaakt waarop je zou denken dat het een gezellige jaarmarkt was.'
Veiligheid werknemers
Dat was in de maanden daarna wel anders. 'We zeggen altijd tegen onze mensen: jullie veiligheid gaat boven alles. Als jullie het gevoel hebben dat je niet over straat kunt, of je je familie niet alleen wil laten: blijf lekker thuis. Je kunt prima vanuit huis werken, dat is het voordeel van de IT.' Afgezien van de twee dagen waarin de metro in Kiev niet reed, is het nog niet voorgekomen dat de Levi9-mensen niet op hun werk verschenen. Meer dan dagelijks contact met zijn managers in Oekraïne kan Schuyt niet doen om een vinger aan de pols te houden. 'Dat, en vervolgens de stand van zaken communiceren naar je werknemers en klanten.'
GlobalOrange: geen idee
Wat kun je zeggen over de Krim-crisis? Niemand weet vandaag welke kant het zal opgaan met Oekraïne. Weten de kersverse machthebbers zich te beheersen, of komen ze in (militaire) actie, wat Poetin een aanleiding geeft om hard terug te slaan zoals eerder in Georgië? 'Onze partners daar hebben ook geen idee,' zegt Yvo Gortemaker, mede-oprichter en directeur van IT-bedrijf GlobalOrange. 'Sommige mensen zijn er bloednerveus, anderen hoor je niet zo vaak over de situatie en wachten af.'
West- en Oost-Oekraïne
GlobalOrange bouwt software voor klanten als Ticketscript, Rijkswaterstaat en Aegon en groeit snel: de afgelopen jaren verdubbelde de omzet. Om extra 'handjes' te kunnen bijschakelen keken Gortemaker en zijn compagnon daarom al snel naar het oosten. Inmiddels werken voor GlobalOrange 20 man in Roemenië en 20 man in Oekraïne, in dienst van onderaannemers. Dat gebeurt in de steden Charkov, in het oosten van het land, en Lviv, in het westen. De eerste ligt in een omgeving met vermoedelijk Russische sympathieën, de tweede zal eerder richting Europa neigen. 'Dat lijkt wel te kloppen. We hebben dagelijkse zogeheten stand-ups waarin we doornemen wat er de dag ervoor is geproduceerd en wat we vandaag gaan doen. Daarin is ook altijd plek voor social talk. Deze situatie is natuurlijk niet van de ene dag op de andere ontstaan: de afgelopen maanden laten sommige mensen zich vaak pro-Westers uit. Anderen houden zich stil.'
Contingency plan
De belangrijkste vraag is hoe je je als bedrijf voorbereidt op de verdieping van de crisis. Tot nu toe werken alle mensen in Oekraïne nog door, maar dat kan veranderen. GlobalOrange heeft daar rekening mee te houden. 'Er zijn geruchten dat vrijwilligers worden opgeroepen, of zelfs dat een complete mobilisatie van alle dienstplichtigen ophanden is,' zegt Gortemaker. 'In een worst case scenario zou bijvoorbeeld het internet plat kunnen gaan.' Gortemaker en zijn mensen zijn daarom nagegaan wat er zou gebeuren als de productie in Oekraïne stokt. 'Een contingency plan is een groot woord, maar als je met externe partijen werkt moet je altijd dergelijke scenario's in huis hebben. We hebben gekeken welke taken en specialismen we daar hebben belegd, en of we dat werk eventueel kunnen overdragen.'
Werk overdragen
Volgens Gortemaker is dat goed mogelijk. 'We zitten niet in Oekraïne vanwege de kostenvoordelen, maar vanwege de beschikbaarheid van talent. De skills daar hebben we op andere plekken ook. We moeten mensen op andere locaties wel inwerken natuurlijk als ze werk overnemen, het werk zal heus even een hikje vertonen, maar we verwachten niet dat klanten er echt schade van zullen ondervinden.' Wat prettig is: elke dag wordt de code die wordt ontwikkeld, centraal opgeslagen. 'In het allerergste geval zijn we dan een dag werk kwijt.'
Klanten veilig
Ook bij Levi9 zijn klanten verzekerd van een ononderbroken dienstverlening. 'Ons datacenter staat hier in Amsterdam,' zegt Schuyt, 'de klanten lopen dus geen gevaar. Bij wijze van spreken zetten we met één druk op de knop werkzaamheden over naar een andere plek op de wereld. Wat dat betreft is afstand irrelevant in de IT, en dat is juist de reden van ons bestaan.' Schuyt houdt geen rekening met een 'horrorscenario' waarin de oorlog uitbreekt. 'Maar het werk voor nieuwe klanten brengen we even naar Roemenië of Servië.'
Geen risico lopen
De Oekraïeners van Globalorange komen met enige regelmaat naar Amsterdam, waar het in de Jordaan in een voormalig kerkgebouw zijn hoofdkantoor heeft. 'Dan laten we ze Amsterdam zien. Dat is altijd erg gezellig,' zegt Gortemaker. Het laatste bezoek uit het Oosten is twee maanden geleden geweest. Met het negatieve reisadvies is een wederbezoek wat Gortemaker betreft uitgesloten. 'Er staan ook geen reizen in de planning. Maar overheidsadvies of niet, ik zou het niet zo prettig vinden om mensen daarnaartoe te sturen.' Schuyt van Levi9 had voor volgende week een tripje naar het pro-Russische Donetsk in de planning staan, met een klant. 'Dat hebben we maar even geschrapt. Ik wil niet het risico dat we daar als Westerlingen worden lastiggevallen. In plaats daarvan laten we de mensen naar Nederland overkomen.'
