Geen producten in je winkelwagen.
Leiderschap is er pas echt als er ook volgers zijn. Die moeten tegendruk geven, net als bij de tango dansen. Anders werkt het niet.
Leiderschap. Beroepshalve houd ik me er nogal eens mee bezig. In mijn werk als trainer en coach begeleid ik organisaties, teams en individuele ‘groeizoekers’ in verander- en ontwikkelprocessen. Ik ervaar ik regelmatig (zeg maar dagelijks) dat de vragen, hindernissen, oplossingen en successen die ik daarbij tegenkom een directe relatie hebben met de mate waarin mensen – inclusief ik zelf- erin slagen leiding te geven aan zichzelf en anderen. Leiderschap doet er toe, met andere woorden.
De laatste jaren ben ik me in toenemende mate gaan interesseren voor iets wat je de andere kant van de leiderschapsmedaille zou kunnen noemen: daar waar geleid wordt, wordt immers ook gevolgd. Althans, dat is de bedoeling. Je zou zelfs kunnen zeggen dat er pas sprake is van leiderschap als er ook iemand is die bereid is te volgen.
Ontbreekt het volgerschap, dan heeft dat onherroepelijk consequenties voor het hele systeem, inclusief de leiders: voetballers luisteren niet meer naar hun coach, fractieleden onttrekken zich aan de discipline, studenten slaan aan het muiten tegen de bestuurders van hun universiteit en bezetten gebouwen. Volgerschap gaat dus onder meer over de bereidheid om mee te gaan met iemand die voorop loopt en de weg wijst. Maar er is meer.
De tango
Ooit nam ik deel aan een workshop ‘Argentijnse tango voor beginners’. ‘De leider moet de volger kunnen ‘voelen’ en dus moet degene die volgt lichte tegendruk geven. Als de volger niet stevig genoeg staat, is er onvoldoende contact en kan de leider niet leiden.’ Aldus de tangoleraar.
Ik snapte zijn punt – wat overigens niet betekende dat ik een van de uitblinkers van de workshop was – en ik kon het vertalen naar de praktijk van professionele systemen: sterke volgers zijn daar leidende volgers: hun volgen is niet slaafs of passief, ze kiezen bewust voor hun positie en geven tegendruk vanuit een goed functionerend innerlijk kompas. Ze stellen vragen, geven feedback, durven zich kritisch op te stellen.
Leiders geven volgers de ruimte om hun positie in te nemen. Ze sleuren hen niet de dans- of werkvloer over, nee, ze stellen het gezamenlijke doel (een mooie dans, een goed resultaat) centraal. Ze hebben het lef om feedback te vragen en te ontvangen, verdiepen zich in de drijfveren en ideeën van de ander.
Goede leiders zijn dus ook volgende leiders, en juist daarom zijn hun mensen bereid met hen mee te gaan. Overigens: in hun gezamenlijke tango gebruikt geen van tweeën een overdosis fysieke kracht. Het gaat om het contact. Volgen is dus ook: verbinding maken. Als je leiding geeft én als je leiding ontvangt.
Volgen is een mentaal proces
Volgen en leiden, yin en yang. Mooi principe. En ook een uitdaging, ongeacht je (hiërarchische) positie of rol in een organisatie of werkrelatie. Want in de praktijk zitten we vaak vast aan de nodige opvattingen (over onszelf, over anderen, over wat ‘de bedoeling’ is), die het hele idee van ‘leidend te volgen’ en ‘volgend te leiden’ best lastig uitvoerbaar kunnen maken.
Volgen gaat dus niet alleen over gedrag (meegaan, verbinden), maar is ook een mentaal proces. We hebben als het ware een ‘innerlijke TomTom’, die ons stuurt en langs vaste denkroutes leidt: 'Wat nou volgen? Ik heb hier de leiding. Als iedereen nou maar gewoon doet wat ik zeg komt het allemaal dik in orde'. Of: ‘Tegendruk geven? Mooi niet. Veel te veel te verliezen’.
Als je het de moeite waard vindt om je eigen volgerschap – en je tangokwaliteiten- te onderzoeken, dan kan het helpen je bewust(er) te worden van dit soort denkroutes. En als de oude vertrouwde routes je niet (meer) brengen naar waar je heen wilt, kies dan eens een andere: toon leiderschap over je volgerschap.
Over de auteur:
Caroline Perrée is trainer en coach. Vanuit haar bedrijf Carper begeleidt ze opdrachtgevers en cliënten in allerlei branches en sectoren. Haar focus ligt op (persoonlijk) leiderschap, communiceren en samenwerken. In haar nieuwe boek Volgen voor gevorderden zet ze uiteen dat volgerschap minstens zo belangrijk is als leiderschap.
Maak kans op een boek!
Het boek Volgen voor gevorderden is deze maand door de redactie van Management Team uitgeroepen tot 'Boek van de maand'. 'Als je van plan was dit jaar nog één boek over leiderschap te lezen, laat het dan dit zijn.' En MT mag 10 exemplaren weggeven aan lezers. Geïnteresseerd? Stuur dan een mailtje.
DEZE ACTIE IS VERLOPEN
