Winkelmand

Geen producten in de winkelwagen.

De overname van AVR: afval is big business

Chinezen investeren groots in de verwerking van onze gebruikte grondstoffen. Ook het Nederlandse AVR komt in hun handen.

Op 17 juni 2013 werd bekend dat afvalverwerkingsbedrijf AVR, nu nog in handen van Van Gansewinkel, in Chinese handen komt. De miljardair Li Ka-shing staat aan het hoofd van een consortium dat 943,7 miljoen euro voor de verbrandingsovens wil betalen. Voor wie het nog niet wist. Afval is big business. Li Ka-Shing is niet voor niet de rijkste man van Azië, meldt Forbes. Hij investeert fors in een markt die hij ook thuis in Hongkong ziet exploderen. En markt die een steeds nijpender maatschappelijk probleem oplost.

De Chinese droom van Li Ka-Shing

Li Ka-Shing is met een geschat vermogen van 31 miljard de allerrijkste Chinees. De nieuwe eigenaar van AVR, die ook in Nieuw Zeeland en Azie brood ziet in het verbranden van afval, is geen totale onbekende voor Nederland. Zijn Imperium omvat ook al de drogisterijen van Kruidvat en Trekpleister.
Li Ka-shing (1928) vluchtte in 1940 Hong Kong. Na de dood van zijn vader ging Li op vijftienjarige leeftijd van school en werkte zestien uur per dag in een plasticfabriek. Hij spaarde veel  en dat gaf hem de startpositie om in 1950 Cheung Kong Industries te starten. Het bedrijf maakte plastic. Cheung Kong werd en holding waarin oko het onroerend goed zit. In 1972 kreeg het een notering aan de Hongkongse beurs. Cheung Kong is de formele koper van AVR.

Hongkong

Hongkong, bijvoorbeeld, heeft zo'n probleem. Een probleem van ongeveer 7 miljoen ton afval per jaar. In 2013 bereikt de eerste van drie vuilstortplaatsen zijn maximale capaciteit. En dan? Dat is de vraag waarop Nederlandse ondernemers graag een antwoord geven. In China is weliswaar nog ruimte voor ongebreidelde vuilstort, maar met 1,3 miljard inwoners bulkt het land inmiddels van de rommel van huishoudens, restaurantkeukens, bouw en industrie. Die afvalberg dijt steeds verder uit. Gelukkig bulkt China ook van het geld. In 2015 verwacht de overheid ruim 25 miljard euro te investeren in afvalverwerking, een verdubbeling van het huidige bedrag, aldus China Solid Waste Net.

Hongerige ogen

Geen wonder dat Nederlandse afvalondernemers met hongerige ogen kijken naar de Chinese vuilnisbelten. Momenteel behoren rond de 230 miljoen Chinezen tot de middeninkomens. De komende 10 jaar neemt dit toe tot 400 miljoen, citeert Jacqueline Baud, general manager van de Dutch Chamber of Commerce in Hongkong, een rapport van Boston Consulting Group. Het besef groeit dat je hun afval niet eeuwig onder de grond kunt schoffelen. Burgers protesteren al tegen milieu­schandalen en vernietiging van hun leefomgeving. Dat speelt Nederlandse afvalondernemers in de kaart. Die hebben immers al veel ervaring met hergebruik en het opwekken van warmte en energie uit afval.

Handelsmissie

Volgens de Chinese overheid wordt nu al 30 procent van al het afval in de steden gerecycled. Recycling zou een markt vertegenwoordigen van 1 triljoen yuan (125 miljard euro). De Europese afvalexperts die zaken doen in China nemen die cijfers met een korrel zout, bleek onlangs op een receptie in Hongkong bij een Nederlandse handelsmissie onder leiding van Lilianne Ploumen, minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking. De grootste investeringen gaan immers niet naar recycling, maar naar afvalverbrandingsinstallaties. Zo ook in Hongkong, waar het afvalbudget van 3 miljard euro grotendeels wordt besteed aan een hightech vuilverbrander. En dus klonk voor de deur van de afvalconferentie waar Ploumen en de lokale milieu­minister Kam-Sing Wong afspraken meer samen te werken, een burgerprotest.

Verbranding

Verbranding van sommige afvalstromen is de komende jaren nog onontkoombaar, volgens Peter Simoës, strategisch adviseur van het Amsterdamse Afval Energie Bedrijf. 'En verbranden is beter dan afval storten.' De Amsterdammers verzilveren hun expertise graag met een blinkende verbrander in Hongkong. De plannen en het budget liggen al klaar. Simoës: 'We beschikken over een Hoogrendement Centrale, waarvan het energierendement en hergebruik van materialen een stuk hoger ligt dan bij gewone installaties. Door dergelijke centrales ook te realiseren in andere delen van de wereld, leveren we een bijdrage aan de mondiale klimaatdoelstellingen.'

De internationale aanbesteding start in 2014. Bernard Scheffens, directeur Azië van WWS Infocard Systems, gespecialiseerd in afvalmanagementsystemen, zegt dat de klus gaat om een groot deel van de totale 3 miljard euro. Het plan is om een heel nieuw eiland op te spuiten, ver weg van de bewoonde wereld. ‘Niet nodig’, oordeelt Scheffens echter. ‘In Amsterdam staat de verbrander ook al jaren dicht bij bebouwing. En hoeveel geld kost het om het afval naar zo’n eiland te brengen en restproducten weg te vervoeren?’

Recyclen


Ook in Italië is afval Big Business

Het was 2011. De vuilnis werd al weken niet opgehaald in smoorheet Napels. De stank joeg de toeristen weg en de bergen bleven groeien. Het was de schuld van de maffia – of beter: de Camorra – die de afvalbusiness in Zuid-Italië controleert. In ieder geval, dat is de overtuiging van de expert, Roberto Saviano, die na het schrijven van zijn boek Gomorrah moet vrezen voor zijn leven. De truc die de maffiosi uithaalden, en waardoor de stortplaatsen rond Napels ‘opeens’ vol zaten: Noordelijke gebieden als Toscane en Umbrië exporteren hun – vaak sterk vervuilde – afval naar Napels waar de Camorra het illegaal stort. De Camorra zou ongeveer een miljard per jaar met deze ‘dienstverlening’ omzetten.
Toen de berg eindelijk werd opgeruimd verdween ruim 200.000 ton in de ovens van AVR.

Verbranden is op korte termijn nodig, beaamt hij. Maar uiteindelijk moet er meer worden gerecycled. ‘Wat in Hongkong ontbreekt, is een prikkel voor burgers en bedrijven om hun afval te beperken en te scheiden. Er is geen beloning, en geen heffingen, want belasting is hier een vies woord.’ Onlangs heeft het bestuur toch een eerste stap gezet met een ambitieus afvalplan. ‘Dat volgde de week na de handelsmissie’, zegt Scheffens. ‘Maar er moet nog een hoop gebeuren. Daarvoor kijken ze nu naar Nederland. Terecht, je moet weten hoe je afvalstromen lopen. De informatie daarvoor kunnen wij leveren.’

Grote vis

Natuurlijk reisde de maker van afvalinformatiesystemen ook met Ploumen mee om business te genereren. Scheffens deed daartoe ter plekke een beroep op de minister. ‘Zij kan het belang van goed beleid beter overbrengen op de regering daar dan wij als commercieel bedrijf.’ En precies daar slaat hij volgens Jonathan Wong, directeur van het Sino-Forest Applied Research Centre for Pearl River Delta Environment, de spijker op zijn kop. ‘De overheden hier gaan over de aanbestedingen. Als je een goede naam hebt en kunt bewijzen dat je aanpak of techniek werkt, maak je goede kans’, zegt de professor in afvalmanagement. Het is ook de ervaring van Jacqueline Baud. ‘Het consulaat werkt nu actief aan een follow-upbezoek van het milieuministerie van Hongkong aan Nederlandse bedrijven.’ Allemaal om de grote vis aan de haak te slaan: de verwerking van het afval dat zich in Hongkong ophoopt.

Wekelijks de nieuwsbrief van Management & Leiderschap ontvangen?



Door je in te schrijven ga je akkoord met de algemene en privacyvoorwaarden.

Afvalexport

Het is een afvalberg waar Nederland, opvallend genoeg, ook aan bijdraagt. Jaarlijks verscheept ons land tussen de 2 en 3 miljard kilo aan afvalstoffen naar China en ruim 30 miljoen kilo naar Hongkong. China importeert vooral oud papier (2 miljard kilo), dat ze gebruiken om het gebrek aan eigen bomen voor papierproductie te compenseren. Uit heel Europa haalt China zo elk jaar 8,5 miljard kilo, ter waarde van zo’n 800 miljoen euro. De rest van de Nederlandse afval­export betreft metalen (400 tot 800 miljoen kilo) en kunststoffen (tussen 20 en 35 miljoen kilo). Gouden handel. ‘Je kunt eigenlijk ook niet meer spreken van afvalexport’, zegt Florens Slob van afvalverwerker Van Gansewinkel. ‘Het zijn reststoffen die worden hergebruikt. Nederland maakt deel uit van de mondiale afvalkringloop. Eigenlijk zouden we veel zuiniger moeten zijn op ons afval. In ons land hebben we van nature nauwelijks grondstoffen.’

Dit artikel is een bewerking van een groter verhaal uit MT05 2013. Ook een abonnement?