Veranderkunde is passé

Als je wilt weten wat er op managementgebied speelt, neem je een kijkje in de boekwinkel. Zoals bekend koesteren managementboekenschrijvers de ambitie om hun lezers, managers, bij te staan bij het navigeren door woelige wateren. Aan de nieuw verschenen titels in de boekhandel kun je aflezen waar de grootste turbulentie te vinden is.

Managementboek van het Jaar-verkiezing

Neem de Managementboek van het Jaar-verkiezing. Het jaarlijkse Managementboekengala waarop de winnaar van deze prijs bekend wordt gemaakt, werd georganiseerd op de dag dat deze editie van MT verschijnt. Als ik op het moment van schrijven de winnaar zou weten, zou dat van een bijzonder staaltje telepathie met de jury getuigen. Ik moet bekennen: dat is me dat niet gelukt. Maar uit de longlist die eerder dit jaar werd gepubliceerd, zijn wel enkele conclusies te trekken. De meest schokkende is dat het afgelopen lijkt met veranderkunde.

Veranderkunde

Veranderkunde? Traditioneel was het jaarlijkse aanbod van managementboeken in tweeën te delen: boeken over verandermanagement en andere boeken. Er verschenen zo veel veranderboeken dat ze een aparte ondersoort in de managementboekentaxonomie vormden. De logica was duidelijk: grote veranderprocessen in organisaties zijn de momenten waarop externe adviseurs kun diensten kunnen bewijzen. En managementboeken worden nu eenmaal in meerderheid door consultants geschreven, als staalkaarten van hun expertise.

Longlist

De longlist laat zien dat de tijden veranderd zijn. Van de vijftig boeken op de lijst is er nog maar één dat je echt als een veranderkundig werk kunt beschouwen, namelijk Hans Vermaaks Iedereen verandert. Nu wij nog. Van Vermaak, de vleesgeworden veranderkunde, moeten we ook niet verwachten dat hij ooit over iets anders schrijft.

Een ander thema domineert de longlist: de inrichting van flexibele organisaties. Hoe wordt je wendbaar? Hoe ga je met disruptie om? Ik tel dertien boeken die hierop ingaan.

Logica

Ook daarin is logica te ontdekken. Vrijwel elk bedrijf moet constateren dat de ontwikkelingen in zijn markten nauwelijks bij te houden zijn. Om te kunnen reageren moet je ervoor zorgen dat je strategie en processen razendsnel kunt aanpassen. Het idee bij verandermanagement is dat een stabiele organisatie door een transitie wordt geleid. Waarna de rust terugkeert. Dat idee is achterhaald; stabiliteit en rust zijn voltooid verleden tijd.

Toch sneu voor de vele veranderkundigen: hun traditionele vakkennis heeft afgedaan. Een organisatie flexibel maken, is iets anders dan hem bij een veranderproces begeleiden. Maar laten we ons geen zorgen maken om de consultants, hun aanpassingsvermogen is groot. Mijn voorspelling is dat veel veranderexperts binnenkort de grootste flexibiliteitsexperts zijn.