Winkelmand

Geen producten in de winkelwagen.

Waarom bonussen niet leiden tot betere prestaties

Zorgen bonussen voor betere prestaties, meer succes of motivatie? Volgens organisatiepsycholoog Dr. Kilian Wawoe niet altijd. Geld leidt alleen tot succesvolle prestaties als de targets of doelen realistisch zijn. Is dat niet zo, dan kan een bonus juist voor een tegenovergesteld effect zorgen en stress veroorzaken. Wil je betere prestaties, dan moet je de intrinsieke motivatie triggeren.

Mensen met een jaarsalaris van 75.000 dollar (70.000 euro) zijn tevredener over het leven, dat blijkt uit onderzoek van Nobelprijswinnaar Daniel Kahneman en econoom Angus Deaton. Onder deze grens hebben mensen sneller stress en behoefte aan geld; voor hen maakt geld echt gelukkiger. Mensen die ruim rond kunnen komen, hebben eerder behoefte aan andere vormen van waardering.

Het is dan ook goed om je als werkgever te realiseren dat geld voor iedereen een andere waarde heeft. Voor de topman heeft 5% loonsverhoging niet zoveel impact, voor de vakkenvuller betekent het een stap dichter bij een vakantie.

Vergelijken met omgeving

Mensen zijn kuddedieren en hebben de neiging om zichzelf altijd te vergelijken met hun omgeving. Ontgroeien we de ene kudde, dan gaan we door naar de volgende. In de nieuwe kudde beginnen we weer onderaan de ladder en hebben we het idee dat we de minste zijn en niet zoveel hebben. Vanuit de evolutie bekeken is dat goed: we zijn nooit tevreden, willen altijd meer en zorgen er zo voor dat de mensheid zich blijft ontwikkelen. Ben je tevreden met wat je hebt, dan groei je niet verder.

Deze natuurwet geldt volgens Wawoe ook op de werkvloer. Omdat we nooit tevreden zijn met wat we hebben en onszelf continu vergelijken met anderen, heeft het geen zin om medewerkers tevreden te stellen met bonussen of een salarisverhoging. De natuur heeft bepaald dat we hier niet gelukkiger van worden.

Het bonussysteem is er daarnaast op gericht om goed presterende medewerkers te belonen. Maar wat doe je met de onderpresteerders? Als je de ‘renpaarden’ beloont, gaan de ‘kreupele paarden’ niet per se harder rennen. Wil je een goede medewerker, dan moet je als werkgever rekening houden met zijn capaciteiten. Presteert een medewerker niet goed, dan is dat vaak geen kwestie van ‘niet willen’. De medewerker heeft simpelweg nooit geleerd om het goed te doen.

Wil je de prestaties verbeteren?

Richt je dan op het corrigeren van disfunctioneren, niet op het belonen van goed gedrag. Focus op de onderpresteerders, zegt Wawoe. Investeer, ga in gesprek en probeer prestaties te verbeteren met training of coaching. Om erachter te komen waar de zwakke plekken van de organisatie zitten, kun je medewerkers elkaar laten beoordelen. Medewerkers zijn de beste consultants van de werkgever, binnen no time weet je waar je de aandacht op moet richten.

Wat je moet doen met medewerkers die niet goed functioneren:

  • Trainen of coachen
  • Intern een andere baan
  • Afscheid nemen

Organisaties zeggen vaak dat ze geen geld hebben voor training of coaching. Het advies van Wawoe: reken dat nog een keer na. Vermenigvuldig de loonkosten met het aantal onderpresteerders in de organisatie. Presteert 15% niet naar behoren, dan heb je een fors bedrag aan niet renderend menselijk kapitaal. Deze groep ontvangt salaris, maar levert niet de gewenste bijdrage. Steek je extra geld in training, coaching of herplaatsing van deze medewerkers, dan gaan ze beter presteren. Dat zal uiteindelijk veel extra geld opleveren.

Meer weten over bonussen, motivatie en succes? Dr. Kilian Wawoe deelt zijn kennis en tips op 2 november 2017 tijdens de collegereeks Psychologie voor Managers