Winkelmand

Geen producten in de winkelwagen.

Waarom straks niemand meer een baan heeft

In steeds meer sectoren begint het idee van de ‘vaste baan’ tot iets uit het verleden te behoren. De baan wordt vervangen door een serie wisselende projecten. Wat zijn de gevolgen voor werknemers en opdrachtgevers?

De ‘baan’ is uit, ‘werk’ is in. Hoezeer politici ook mogen roepen – vooral tijdens verkiezingstijd – dat werkgevers meer mensen in dienst moeten nemen, hun uitspraken getuigen van weinig realiteitszin. Het aantal flexwerkers stijgt en zal voorlopig blijven stijgen. De afgelopen jaren groeide het aantal flexbanen bijna 5 keer zo snel als het aantal vaste banen. Volgens TNO zou de flexibele schil in 2015 25 procent van het personeelsbestand uitmaken, en in 2020 30 procent. Projectmatig werken Vooral onder jonge mensen begint het idee van de vaste baan weg te sterven. Als nieuwkomers op de arbeidsmarkt hebben ze minder kans op een van de spaarzame vaste contracten. Daarnaast staan ze er zelf vaak anders tegenover: ze willen zich niet committeren aan een carrière, en ze willen hun tijd langer verdelen onder reizen of vrijwilligerswerk. In de veelbekeken TED-lezing Re-imagining the Future of Work schetst de Amerikaanse ondernemer Sally Thornton (zelf oprichter van een flexwerkbureau) de toekomst van werk. In plaats van door te buffelen tot ons pensioen, waarna we pas tijd hebben om echt van het leven te genieten, gaan werk en privéactiviteiten elkaar afwisselen. Eén baan verandert in een serie projecten, sommige gelijktijdig, waaronder vrijwilligerswerk. Wat vroeger de ‘baan’ was, heet dan ‘projectmatig werken’. De gevolgen Wat zijn de gevolgen voor werknemers en opdrachtgevers? Drie experts met uiteenlopende achtergronden geven hun mening. Elkaars personeel opleiden Marjolein Risseeuw, generatiestrateeg en auteur van Zo X! en Het generatiespel ‘In de generaties is een duidelijke trendbreuk te zien bij de werknemers die nu rond de 25 jaar zijn. Mensen boven die leeftijd hebben gekozen voor een bepaalde carrière en baseren hun persoonlijke ontwikkeling op die keuze. Wat ze naast hun werk doen, staat vaak in dienst van het streven om op dat gebied verder te komen. Jongeren hebben daarentegen hun persoonlijke ontwikkeling als belangrijkste doel, waarbij ze zich breder oriënteren. Werk is een onderdeel van die ontwikkeling, maar hetzelfde geldt voor een maatschappelijke bijdrage leveren, sporten of de eventuele wereldreis.’ Het is vaak ook maar de vraag of jongeren die flexcontracten willen ‘Flexcontracten passen goed bij deze oriëntatie, omdat ze de werknemers in staat stellen hun verschillende ambities af te wisselen. Dus afgezien van dat jonge mensen nauwelijks meer vaste contracten kunnen krijgen, is het vaak ook maar de vraag of ze die willen. Je ziet dat organisaties moeite hebben om daarop in te spelen. Ze bieden bijvoorbeeld traineeships en zijn gefrustreerd als de trainees na drie jaar weg zijn. Maar het is een fact of life. Organisaties moeten zich bedenken dat ze voor de mensen die vertrekken anderen binnenkrijgen die bij de concurrent zijn opgeleid. Ze zouden hun programma’s op deze realiteit kunnen aanpassen, bijvoorbeeld door met enkele grote bedrijven samen te werken, zodat je de trainees kunt laten rouleren. Dat mensen 10 jaar blijven, kun je hoe dan ook vergeten. Medewerkers passen zich niet meer aan het systeem aan, dus het systeem zal zich aan de medewerkers moeten aanpassen.’ Werknemers pamperen met coaches Jeanine Schreurs, voormalig onderzoeker Universiteit Maastricht, directeur Stichting LIFT en auteur van Ga hosselen ‘Het gevolg van de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt is dat we als werknemers de regie moeten pakken over onze inkomstenvoorziening. Je moet minder afhankelijk zijn van de vaste baan, want ook de baan of uitkering is onzeker. Je doet er daarom verstandig aan om ondernemend in het leven te staan, en gebruik te maken van je verschillende talenten. Ik noem het hosselen: dat je je geld bij elkaar scharrelt met verschillende activiteiten. Naast je werk als werknemer of ondernemer verhuur je misschien een kamer, geef je sporttrainingen of run je een webshop. Jongeren zijn tegenwoordig ondernemend, maar daarbij denken ze ook nog vaak aan één activiteit. Mijn advies: spreid je kansen. Zorg voor verschillende potjes op het vuur, en wees flexibel.’ Als werknemers moeten we de regie pakken over onze inkomstenvoorziening ‘Organisaties hebben voordelen van flexwerk: ze zitten bijvoorbeeld minder aan hun personeel vast. Maar er zijn ook nadelen. Veel kennis en expertise loopt iedere keer de deur uit. Het is niet genoeg om goed te belonen, want geld is niet het grootste issue voor veel mensen, zoals uit mijn promotieonderzoek bleek. Het gaat vde werknemers vaak meer om goede ervaring op te doen en de persoonlijke ontwikkeling. Bedrijven zullen daarom meer hun best moeten doen om te zorgen dat werknemers graag bij ze blijven. In de VS zie je dat bedrijven speciale coaches in dienst nemen om hun werknemers te pamperen, zodat ze het naar de zin hebben en productief kunnen zijn. Zo’n ontwikkeling zullen we hier ook gaan zien.’ Talentmanagement voor iedereen Marlies Timmerman, directeur Horizon Training en Ontwikkeling ‘Een belangrijke verandering is dat veel organisaties minder vanuit een takenpakket en meer resultaatgericht (of bij de overheid opgavegericht) met werk omgaan. Daarbij moeten organisaties ook flexibel zijn, want de omstandigheden kunnen snel veranderen. Dat heeft gevolgen voor hun talentmanagement. Vroeger kwam talentontwikkeling voor een belangrijk deel neer op competentiemanagement: competenties die niet op niveau waren, werden ontwikkeld. Het was vooral weggelegd voor een exclusieve groep: een selecte groepje werknemers werd opgeleid voor de top. De eisen die aan deze mensen werden gesteld, waren vooraf duidelijk. Maar tegenwoordig is alle talent binnen organisaties nodig, en daarmee is talentontwikkeling breder geworden.’ Tegenwoordig is alle talent binnen organisaties nodig ‘Competentiemanagement verandert in mijn ogen daarmee in ‘echt’ talentmanagement. Wat managers niet meer kunnen doen, is in hun eentje bedenken hoe ze een bepaalde opgave gaan oplossen, daarvoor een plan bedenken en dat plan in stukjes verdelen over de medewerkers. Ze moeten op die medewerkers een appél doen: we moeten met zijn allen een bepaalde kant op, wat kunnen jullie bijdragen? De aanwezige talenten en ambities komen dan centraal te staan. Je weet dan ook welke vaardigheden eventueel nog moeten worden ontwikkeld. Talentmanagement is dan niet langer exclusief, voorbehouden aan een klein groepje, maar inclusief, toegankelijk voor iedereen, afhankelijk van de vraag van het moment. Wat steeds belangrijker wordt, is dat mensen lerend vermogen ontwikkelen, zodat ze beter in staat zijn om flexibel op veranderingen in te spelen.’ Dit artikel is onderdeel van het dossier Nieuw Leiderschap op mt.nl. Dit dossier wordt mede mogelijk gemaakt door de Baak. De Baak is er voor leiders, ondernemers en professionals die op zoek zijn naar inspiratie, motivatie, kennis en inzicht. Meer lezen? Sturen op empathie in je team: 6 tips Nieuw leiderschap zit 'm in deze 6 kleine dingen 4x zo word je een lerende organisatie 4 tips om de mindset van je team om te zetten in groeistand Werken zonder kantoor, kan dat? Virtueel de wereld veroveren

De ‘baan’ is uit, ‘werk’ is in. Hoezeer politici ook mogen roepen – vooral tijdens verkiezingstijd – dat werkgevers meer mensen in dienst moeten nemen, hun uitspraken getuigen van weinig realiteitszin. Het aantal flexwerkers stijgt en zal voorlopig blijven stijgen. De afgelopen jaren groeide het aantal flexbanen bijna 5 keer zo snel als het aantal vaste banen. Volgens TNO zou de flexibele schil in 2015 25 procent van het personeelsbestand uitmaken, en in 2020 30 procent.

Projectmatig werken

Vooral onder jonge mensen begint het idee van de vaste baan weg te sterven. Als nieuwkomers op de arbeidsmarkt hebben ze minder kans op een van de spaarzame vaste contracten. Daarnaast staan ze er zelf vaak anders tegenover: ze willen zich niet committeren aan een carrière, en ze willen hun tijd langer verdelen onder reizen of vrijwilligerswerk. In de veelbekeken TED-lezing Re-imagining the Future of Work schetst de Amerikaanse ondernemer Sally Thornton (zelf oprichter van een flexwerkbureau) de toekomst van werk. In plaats van door te buffelen tot ons pensioen, waarna we pas tijd hebben om echt van het leven te genieten, gaan werk en privéactiviteiten elkaar afwisselen. Eén baan verandert in een serie projecten, sommige gelijktijdig, waaronder vrijwilligerswerk. Wat vroeger de ‘baan’ was, heet dan ‘projectmatig werken’.

 

De gevolgen

Wat zijn de gevolgen voor werknemers en opdrachtgevers? Drie experts met uiteenlopende achtergronden geven hun mening.

Elkaars personeel opleiden

Marjolein Risseeuw, generatiestrateeg en auteur van Zo X! en Het generatiespel
‘In de generaties is een duidelijke trendbreuk te zien bij de werknemers die nu rond de 25 jaar zijn. Mensen boven die leeftijd hebben gekozen voor een bepaalde carrière en baseren hun persoonlijke ontwikkeling op die keuze. Wat ze naast hun werk doen, staat vaak in dienst van het streven om op dat gebied verder te komen. Jongeren hebben daarentegen hun persoonlijke ontwikkeling als belangrijkste doel, waarbij ze zich breder oriënteren. Werk is een onderdeel van die ontwikkeling, maar hetzelfde geldt voor een maatschappelijke bijdrage leveren, sporten of de eventuele wereldreis.’

Het is vaak ook maar de vraag of jongeren die flexcontracten willen

‘Flexcontracten passen goed bij deze oriëntatie, omdat ze de werknemers in staat stellen hun verschillende ambities af te wisselen. Dus afgezien van dat jonge mensen nauwelijks meer vaste contracten kunnen krijgen, is het vaak ook maar de vraag of ze die willen. Je ziet dat organisaties moeite hebben om daarop in te spelen. Ze bieden bijvoorbeeld traineeships en zijn gefrustreerd als de trainees na drie jaar weg zijn. Maar het is een fact of life. Organisaties moeten zich bedenken dat ze voor de mensen die vertrekken anderen binnenkrijgen die bij de concurrent zijn opgeleid. Ze zouden hun programma’s op deze realiteit kunnen aanpassen, bijvoorbeeld door met enkele grote bedrijven samen te werken, zodat je de trainees kunt laten rouleren. Dat mensen 10 jaar blijven, kun je hoe dan ook vergeten. Medewerkers passen zich niet meer aan het systeem aan, dus het systeem zal zich aan de medewerkers moeten aanpassen.’

Werknemers pamperen met coaches

Jeanine Schreurs, voormalig onderzoeker Universiteit Maastricht, directeur Stichting LIFT en auteur van Ga hosselen
‘Het gevolg van de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt is dat we als werknemers de regie moeten pakken over onze inkomstenvoorziening. Je moet minder afhankelijk zijn van de vaste baan, want ook de baan of uitkering is onzeker. Je doet er daarom verstandig aan om ondernemend in het leven te staan, en gebruik te maken van je verschillende talenten. Ik noem het hosselen: dat je je geld bij elkaar scharrelt met verschillende activiteiten. Naast je werk als werknemer of ondernemer verhuur je misschien een kamer, geef je sporttrainingen of run je een webshop. Jongeren zijn tegenwoordig ondernemend, maar daarbij denken ze ook nog vaak aan één activiteit. Mijn advies: spreid je kansen. Zorg voor verschillende potjes op het vuur, en wees flexibel.’

Als werknemers moeten we de regie pakken over onze inkomstenvoorziening

‘Organisaties hebben voordelen van flexwerk: ze zitten bijvoorbeeld minder aan hun personeel vast. Maar er zijn ook nadelen. Veel kennis en expertise loopt iedere keer de deur uit. Het is niet genoeg om goed te belonen, want geld is niet het grootste issue voor veel mensen, zoals uit mijn promotieonderzoek bleek. Het gaat vde werknemers vaak meer om goede ervaring op te doen en de persoonlijke ontwikkeling. Bedrijven zullen daarom meer hun best moeten doen om te zorgen dat werknemers graag bij ze blijven. In de VS zie je dat bedrijven speciale coaches in dienst nemen om hun werknemers te pamperen, zodat ze het naar de zin hebben en productief kunnen zijn. Zo’n ontwikkeling zullen we hier ook gaan zien.’

Talentmanagement voor iedereen

Marlies Timmerman, directeur Horizon Training en Ontwikkeling
‘Een belangrijke verandering is dat veel organisaties minder vanuit een takenpakket en meer resultaatgericht (of bij de overheid opgavegericht) met werk omgaan. Daarbij moeten organisaties ook flexibel zijn, want de omstandigheden kunnen snel veranderen. Dat heeft gevolgen voor hun talentmanagement. Vroeger kwam talentontwikkeling voor een belangrijk deel neer op competentiemanagement: competenties die niet op niveau waren, werden ontwikkeld. Het was vooral weggelegd voor een exclusieve groep: een selecte groepje werknemers werd opgeleid voor de top. De eisen die aan deze mensen werden gesteld, waren vooraf duidelijk. Maar tegenwoordig is alle talent binnen organisaties nodig, en daarmee is talentontwikkeling breder geworden.’

Tegenwoordig is alle talent binnen organisaties nodig

Wekelijks de nieuwsbrief van Management & Leiderschap ontvangen?



Door je in te schrijven ga je akkoord met de algemene en privacyvoorwaarden.

‘Competentiemanagement verandert in mijn ogen daarmee in ‘echt’ talentmanagement. Wat managers niet meer kunnen doen, is in hun eentje bedenken hoe ze een bepaalde opgave gaan oplossen, daarvoor een plan bedenken en dat plan in stukjes verdelen over de medewerkers. Ze moeten op die medewerkers een appél doen: we moeten met zijn allen een bepaalde kant op, wat kunnen jullie bijdragen? De aanwezige talenten en ambities komen dan centraal te staan. Je weet dan ook welke vaardigheden eventueel nog moeten worden ontwikkeld. Talentmanagement is dan niet langer exclusief, voorbehouden aan een klein groepje, maar inclusief, toegankelijk voor iedereen, afhankelijk van de vraag van het moment. Wat steeds belangrijker wordt, is dat mensen lerend vermogen ontwikkelen, zodat ze beter in staat zijn om flexibel op veranderingen in te spelen.’

Dit artikel is onderdeel van het dossier Nieuw Leiderschap op mt.nl. Meer lezen?