Geen producten in de winkelwagen.
Als leider is het belangrijk te weten wie je volgers zijn en waarom ze je volgen. Herken deze 4 soorten volgers.
In vraagstukken rondom leiderschap gaat het maar al te vaak over de ‘person in charge’. Bijvoorbeeld: hoe kunnen we als organisatie ervoor zorgen dat onze managers effectievere leiders worden? Maar minstens zo belangrijk is de vraag naar effectief ‘volgerschap’. Zonder volgers immers geen leiders. Voor onze voorouders was het zelfs zo dat je alleen leider kon zijn als mensen er vrijwillig voor kozen je te volgen. Leiderschap werd volledig bepaald door de volgers. Bovendien zijn er ook nu nog in de regel meer volgers dan leiders, en noemen we iemand ook pas een leider als er meerdere mensen zijn die hem of haar volgen. Daarnaast is ieder mens zelf ook vaker volger dan leider. Zelfs als ceo heb je nog verantwoording af te leggen aan aandeelhouders. Er is al met al meer volgerschap dan leiderschap in de wereld.
Vier volgers
Als leider is het belangrijk te weten wie je volgers zijn en waarom ze jou volgen. Alleen dan kun je hen op de juiste manier aanspreken. Het belang van volgers wordt nogal eens onderschat (of anders: het belang van leiders wordt vaak overschat), maar de belangrijke ideeën die een organisatie succesvol maken zijn zelden het product van één leider. Om grote veranderingen te realiseren moet je volgers op de juiste manier meekrijgen. In de evolutionaire leiderschapstheorie onderscheiden we vier soorten volgers, die elk iets andere doelen nastreven.
1. De leerling
Zelfs ‘geboren leiders’ moeten nog leren hoe te leiden. De belangrijkste manier om dit te doen is goed te kijken naar andere leiders. Een leerlingvolger is iemand die volgt omdat hij of zij zelf de ambitie heeft om leider te worden. Vanwege deze ambitie zijn zij vaak geliefd bij hun leiders. Ze luisteren goed, letten op en doen hun best. Hun loyaliteit is gebaseerd op jouw expertise als leider. Als de leerlingvolger jou echter als niet-effectief beschouwt, verlies je meestal ook snel zijn loyaliteit. Een risico van dit type volger is ook dat de focus op de eigen carrière ten koste kan gaan van de teamspirit.
2. De professional
De professional volgt omdat hij het belang van goed leiderschap ziet. Zijn loyaliteit ligt echter primair bij de groep of organisatie. Deze volgers accepteren je leiderschap, omdat het noodzakelijk is om het werk te kunnen doen. De loyaliteit van de professional naar zijn leider wordt bepaald door de mate waarin deze leider ook inderdaad mensen helpt om beter te presteren. Ziet hij je daarentegen als een dreiging of obstakel, dan gaat hij zich negatief manifesteren. Dan wordt de professional plots een lastpak.
3. De aanbidder
Dit type volger vinden we vaak bij charismatische leiders; leiders met visie, daadkracht en het vermogen deze visie inspirerend te communiceren. De aanbidder volgt zijn of haar leider tot het uiterste. Alles wat de leider doet is goed of wordt goedgepraat. Hier zit direct ook het risico van de aanbidder: elke leider heeft een kritisch tegengeluid nodig en de aanbidder zal dit niet vaak geven.
4. De ondergeschikte
Er is ook een uiterst pragmatisch motief denkbaar om te volgen: ik wil mijn baan behouden of carrière maken en zal daarom naar mijn baas moeten luisteren. De ondergeschikte volgt omdat weigeren negatieve gevolgen heeft. Het motief van de ondergeschikte is afhankelijkheid en angst. Hoe groter deze angst en afhankelijkheid, hoe gehoorzamer. Gehoorzaamheid kan natuurlijk uitermate nuttig zijn, maar het is niet altijd de houding die we willen in organisaties. We willen vaak juist mensen die voor zichzelf denken en initiatief nemen. Maar de ondergeschikte wacht liever af, dat is veiliger.
Neus de goede kant op
Welke volger heb je het liefst als leider? Als we echte veranderingen willen realiseren, kan elk type volger zijn voordeel hebben. Het meest hebben we echter aan de professional. Van dit type zullen de vernieuwende ideeën komen. Staat zijn neus de juiste kant op, dan hoef je hem niet te motiveren. Hij
wil vooruit en komt zelf met oplossingen. Belangrijke uitdaging in deze categorie is natuurlijk de lastpakken in de juiste stand te krijgen. De beste manier om dit te doen is te luisteren, hen te respecteren in hun professionaliteit en zelf een goed leider zijn.
Kunnen we andere type volgers ook professionalvolger maken? Uiteraard, in zekere zin is het voor ieder een keuze om een bepaald soort volger te zijn. En kunnen we iemand ervan overtuigen andere keuzes te maken, dan creëren we een ander soort volger. Voor de leerling-volger is het bijvoorbeeld belangrijk om te laten zien dat leider-zijn niet draait om jou als leider, maar om het team. En de ondergeschiktevolger kun je misschien inspireren om voor de goede zaak te gaan, en de aanbidder kun je leren kritischer vragen te stellen. Want alleen als je ieder type volger op de goede manier aanspreekt, is het als leider mogelijk grote veranderingen gerealiseerd te krijgen.
Het honorarium voor deze rubriek is geschonken aan het WNF. Beeld via Flickr.
