Hoe ziet het nieuwe leiderschap eruit in de digitale wereld?

Alle vooraanstaande bedrijven van de wereld zitten tegenwoordig ‘in de cloud’. Uber en Airbnb danken er zelfs hun ontstaansrecht aan. Bedrijven profiteren dan ook steeds vaker van de voordelen die mobiele cloudtechnologie hen biedt. En het is ook precies die strategische keuze die onze economie fundamenteel verandert. Maar wat betekent deze stap naar de cloud eigenlijk voor leiderschap? Kunnen we nog wel uit hetzelfde vaatje tappen, of roept de cloud om nieuwe leiders? In veel gevallen zeker.

‘Ik merk dat mensen de cloud soms zien als zware bewolking.’

Komt tijd, komt raad

Verandering hoort bij het leven, evenals de aarzeling voor het daadwerkelijk inslaan van een nieuwe weg. Soms je de oplossing gewoonweg niet voor je. Maar komt tijd, komt raad. Ik merk dat mensen de cloud soms nog zien als zware bewolking, bijvoorbeeld als het gaat om organisatiestructuur en werkgelegenheid. Maar ik zie eerder de zonnige kant. Ik zie hoe nieuwe technologie en kennisgroei juist meer mogelijkheden creëren om de kwaliteit van leven voor iedereen te verbeteren. In de cloud is IT juist een enabler, in plaats van een remmende factor.

Het Spotify-model van ING

Voor leiderschap vergt dat wel ander beleid dan velen van ons tot nu toe gewend zijn. ING heeft bijvoorbeeld het ‘Spotify-model’ doorgevoerd in zijn organisatie. Dat bekent dat ze voortaan ‘agile’ werken, in zelfsturende teams. Enthousiaste medewerkers met aanvullende talenten vormen ‘squads’ die, dwars door de silo’s heen, dicht op de klant werken.

‘Doorlopend leermogelijkheden faciliteren is heel relevant voor de nieuwe leiders.’

De juiste (mobiele) tools

Om je teams optimaal te laten functioneren moet je hen voorzien van de juiste tools. Die vind je allemaal in de (mobiele) cloud. Zelf vind ik dat de moderne ceo het reilen en zeilen van zijn organisatie overal en altijd op zijn mobiele telefoon moet kunnen zien. Minstens zo belangrijk is: loslaten, door je teams meer vertrouwen te schenken. De leider van vandaag en morgen werkt output- in plaats van inputgericht. Zowel leiders als hun teams moeten blijven leren. De overheid roept al jaren om meer aandacht voor permanente educatie. Dat is terecht; het doorlopend faciliteren van leermogelijkheden is uiteindelijk heel relevant voor de nieuwe leiders.

‘De digitale economie levert sneller nieuwe jobs op dan de rest van de markt.’

Minstens 18.000 nieuwe banen in 2020

Die nieuwe wereld maakt dat er in Nederland, direct en indirect door ons ecosysteem, in 2020 minstens 18.000 nieuwe banen ontstaan. Dat is een aanzienlijke bijdrage. Sterker nog, in het algemeen zie je dat de digitale economie sneller nieuwe jobs oplevert dan de rest van de markt. Die constatering wint aan kracht als je ziet dat die banen in de regel uitdagend zijn en bijdragen aan een comfortabel levensonderhoud.

Niet minder artsen, maar meer tijd voor de patiënt

Zo stond tijdens een masterclass op Nyenrode de vraag centraal wat nieuwe technologieën, zoals machine learning, voor artsen betekenen. Gaat bijvoorbeeld een machine de patholoog vervangen? Het antwoord: ja, én nee. Zijn standaard of routinewerk wordt grotendeels geautomatiseerd. De arts kan zich dan focussen op specialisatie. Eén arts kan dan meer patiënten langer en intensiever helpen. Ik verwacht dan ook dat we niet afstevenen op minder artsen, maar op: meer tijd voor patiënten.

‘In de digitale wereld zijn geen muren. Ook niet voor een bestuurskamer.’

Wereld zonder muren

Ondanks dat de meeste leiders beseffen dat digitalisering veel toegevoegde waarde kan leveren, vragen velen zich nog steeds af welke stappen ze daartoe moeten ondernemen. Een onderzoek van Arthur D. Little begin dit jaar toont aan dat 8 op de 10 bedrijven niet vóórop, maar juist áchterop lopen in het digitaliseringsproces. Dat gaat ten koste van het onderscheidend vermogen van je merk, het effectief aantrekken en inzetten van talenten, de kwaliteit van je klantenservice, enzovoort. Kortom: je zelfsturende teams missen dan de tools om succesvol te kunnen zijn. Met welke middelen je hen het beste ondersteunt, vind je alleen uit door je als bestuurder meer op de werk- én op de winkelvloer te begeven. Sterker nog, in de digitale wereld zijn geen muren. Ook niet voor een bestuurskamer.

De auteur van dit verhaal, Renzo Taal, is Senior Vice President Northern Europe bij Salesforce.com. Hij focust zich op het digitaal verbinden van bedrijven op een innovatieve manier. Voorafgaand aan zijn rol binnen Salesforce.com was Renzo Senior Vice President bij Philips Lighting.